انجمن خانوادههای جانباختگان هواپیمای اوکراینی گزارش تیم تحقیقات دولت کانادا را نشانگر «جنایات، مخفیکاری و دروغهای جمهوری اسلامی» خواند و افزود: «گزارش کانادا به این نتیجه رسیده که اساس ارتکاب این جنایت در بالاترین سطوح تصمیمگیری استراتژیک جمهوری اسلامی یافت میشود و محتمل است که رهبر جمهوری اسلامی و شورای عالی امنیت ملی راسا این تصمیمات را اتخاذ کرده باشند.»
این انجمن روز پنجشنبه در بیانیهای ضمن استقبال از گزارش تیم تحقیقات دولت کانادا، این گزارش را نشاندهنده «عدم توجه رژیم جمهوری اسلامی به جان انسانها، قصور در بیان واقعیتها، ناتوانی در اجرای عدالت و سرکوب خانوادههای جانباختگان خواند».
انجمن خانوادههای جانباختگان هواپیمای اوکراینی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی از وظیفه خود در توضیح علل سرنگونی هواپیما «سرباز زده» و کارشناسان تیم تحقیق کانادا نیزبه شاهدان و اسناد دسترسی نداشتهاند، تاکید کرد: «تصمیم کانادا در انجام تحقیقات و بررسی قدم مهمی بوده اما کافی نیست.»
این بیانیه افزود: «گزارش کانادا ادعای جمهوری اسلامی مبنی بر «خطای انسانی» یک اپراتور دونپایه را رد میکند و آن را غیرمعقول میداند، زیرا ممکن نیست اپراتور سامانه، بدون دستور از فرمانده اقدام به شلیک کند.»
خانوادههای جانباختگان هواپیمای اوکراینی خاطرنشان کردند: «جمهوری اسلامی عمدا آسمان ایران را در زمان حمله و درگیری نظامی باز نگه داشت و احتمالا از مسافرین این پرواز و پروازهای پیش از آن به عنوان سپر انسانی استفاده کرده است»
این بیانیه ادامه داد: «شواهد و سوالات موجود همچنان بیانگر عامدانه بودن سرنگونی هواپیمای اوکراینی است و جمهوری اسلامی برای اثبات غیرعمدی بودن این جنایت باید همهی اطلاعات لازم را به طور شفاف منتشر کند.»
این انجمن گفت که قصد دارد در ماههای آتی ضمن انتشار گزارش خود، به تلاش برای پاسخگو کردن جمهوری اسلامی در دادگاهی بینالمللی ادامه دهد.
خانوادههای جانباختگان هواپیمای اوکراینی از دولت کانادا خواستند تا برای هرگونه اطلاعاتی که به شناسایی افراد مسئول در سرنگونی این پرواز منجر شود پاداشی نقدی مقرر کند، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به عنوان سازمانی تروریستی بشناسد، عوامل این جنایت را تحریم کرده و این پرونده را در دادگاه جنایی داخلی پیگیری کند.
روز گذشته نیز در پی انتشار تحقیق نهایی دولت کانادا، جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، روایت جمهوری اسلامی از سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشکهای سپاه پاسداران را مبهم، گمراهکننده و سطحی خواند و از جامعه بینالمللی خواست به حکومت ایران اجازه ندهد مسئولیت این «فاجعه» را به گردن مسئولان رده پایین این کشور بیاندازد.
نخستوزیر کاناد تاکید کرد: «دولت کانادا برای پیگیری پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشکهای سپاه پاسداران، از کلیه گزینههای موجود، از جمله دیوان عدالت بینالمللی، استفاده خواهد کرد.»
محسن بهاروند، معاون حقوقی وزارت امور خارجه ایران، در واکنش به سخنان ترودو در خصوص ارجاع پرونده هواپیمای اوکراینی به دیوان بینالمللی دادگستری، گفت: «این اظهارات ناپخته مبنایی در دنیای واقعی صنعت هوانوردی ندارد و ناشی از فشار سیاستمداران کانادایی است.»
اوکراین، کانادا و همچنین گزارشگران حقوق بشر سازمان ملل متحد میگویند حکومت ایران در پیگیری و شفافسازی پرونده شلیک موشک به این هواپیما همکاری کامل نکرده و اطلاعات «گیجکننده» ارائه میدهند.
هواپیمای اوکراینی با شماره پرواز پیاس ۷۵۲، در دیماه سال ۱۳۹۸ با شلیک دو موشک سپاه پاسداران ساقط شد و همه ۱۷۶ سرنشین آن کشته شدند.