وزیر خارجه فرانسه هشدار داد که شکست احتمالی مذاکرات میتواند به یک «بحران بزرگ» منتهی شود. او در ادامه گفت: «ما نیازمند تصمیمات سیاسی از سوی ایرانیها هستیم. ایران باید یک انتخاب روشن کند.».
ژان ایو لودریان، روز چهارشنبه ۱۶ فوریه در مجلس سنای فرانسه با اشاره به این موضوع تاکید کرد که طرفین به نقطه اوج مذاکرات رسیدهاند و دیگر بحث چند هفته نیست و موضوع چند روز مطرح است.
اظهارات وزیر خارجه فرانسه در حالی مطرح میشود که گفتگوها در وین همچنان در حال پیگیری است و طرفین تلاش میکنند برای احیای توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با یکدیگر به توافق برسند.
آقای لودریان در بخش دیگری از صحبتهای خود همچنین گفت: تنها چند روز برای احیای برجام زمان باقیست و حالا توپ در زمین ایران است
او همچنین در ادامه هشدار داد که تهران در روزهای آینده یا توافقی را میپذیرد که منافع همه طرفها به ویژه ایران را تامین میکند و یا یک بحران جدی ایجاد خواهد کرد.وزیر امور خارجۀ فرانسه در ادامه گفت : “هر چه جلوتر می رویم، بیشتر ایران به فعالیتهای اتمی خود شتاب می بخشد و به همان نسبت تمایل دیگر کشورهای امضاکنندۀ برجام برای بازگشت به این توافق کاهش می یابد. به همین خاطر اکنون با یک نقطۀ چرخش روبرو هستیم و این اتفاق نه در عرض یک هفته بلکه طی چند روز صورت خواهد گرفت.”
وزیر امور خارجۀ فرانسه سپس گفته است که “دیگر امضاکنندگان برجام یعنی سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه، انگلستان)، چین، روسیه و آمریکا برای به نتیجه رساندن مذاکرات وین با یکدیگر به اشتراک نظر رسیده اند و اکنون تصمیم های سیاسی باید از جانب ایران گرفته شود.”همزمان با این سخنان نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا امروز در رأس هیئتی از نمایندگان دموکرات و جمهوریخواه این کشور وارد اسرائیل شد و در مجلس این کشور گفت که تهدید اتمی ایران جهانی است و در مقابل آن آمریکا و اسرائیل با یکدیگر متحد هستند.
در ایران، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجۀ جمهوری اسلامی، در مصاحبه با روزنامۀ “فایننشنال تایمز” گفته است که در مذاکرات وین “طرف آمریکایی هنوز تضمین محکمی به ما ارائه نمیدهد” و حتی رابرت مالی، نمایندۀ آمریکا در امور ایران و در مذاکرات وین، صریحاً اعلام می کند که دولت بایدن نمیتواند متعهد شود که دولت بعدی آمریکا توافق جدید با ایران را به رسمیت خواهد شناخت.
عبداللهیان در جای دیگری از سخنانش گفته است که جمهوری اسلامی ایران نمیتواند به تضمین شفاهی رئیس جمهوری آمریکا اکتفاء کند. به گفتۀ او مهم برای حکومت ایران “تضمین حقوقی و قانونی” است.
در اظهاراتی جداگانه، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، در پیامی توئیتری گفت : “اکنون برجام برای ایران در حوزه اقتصادی و رفع تحریمها به پوستهایخالی تبدیل شده است” و “آمریکا و اروپا در آزمون اجرای تعهدات شان در برجام مردود شدند.” شمخانی در این پیام همچنین گفته است که حکومت ایران حاضر به انجام هیچ مذاکرهای دربارۀ موضوعاتی خارج از چارچوب برجام یا به تعبیر او “فرابرجام” نیست.
همزمان با این اظهارات، اسرائیل نماینده ای را برای گفتگو با رؤسای هیئت های آمریکایی، اروپایی و روسی شرکت کننده در مذاکرات اتمی با ایران به وین اعزام کرده است. جوشا زارکا، رئیس بخش راهبردی وزارت امور خارجۀ اسرائیل، فرستادۀ این کشور در ملاقات با رؤسای هیئت های مذاکره کننده با ایران در وین است. سایت خبری “نور نیوز” وابسته به شورای عالی امنیت ملی ایران سفر هیئت اسرائیلی به وین و ملاقات آن با رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، و نمایندۀ روسیه در مذاکرات وین را “مانع پیشرفت مذاکرات در شرایط حساس فعلی دانست.”
در همین حال کاخ الیزه هم در بیانیهای اعلام کرده که در گفتگوی رهبران دو کشور فرانسه و چین، طرفین بر لزوم پایبندی ایران به تعهدات هستهای خود تاکید کردند.
ایران همواره در مذاکرات هستهای از همراهی چین و روسیه در مسیر گفتگوها یاد کرده و مذاکره کنندگان ایرانی از آنچه حمایت و همراهی دیپلماتهای روسی و چینی یاد میکنند، تقدیر کردهاند. با این حال و بر اساس بیانیه منتشر شده از سوی کاخ الیزه، پکن همچون فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی معتقد است ایران باید بر تعهدات هستهای خود پایبند باشد.
در همین رابطه خبرگزاری بلومبرگ گزارش داده که گفتگوها بر سر احیای برجام به دلیل آغاز کنفرانس امنیتی مونیخ دچار وقفه شده است. وزیر خارجه آلمان پیشتر اعلام کرده بود که قرار است روز شنبه ۱۹ فوریه در حاشیه این نشست یک جلسه اضطراری در خصوص آخرین وضعیت اوکراین برگزار شود. شدتگیری تنشها در مرز روسیه و اوکراین موجب شده تا کشورهای غربی بیشتر روی این موضوع و چالشهای پیشرو با روسیه متمرکز شوند.
پیشتر آمریکا پایان ماه فوریه را به عنوان آخرین فرصت برای تعیین تکلیف مذاکرات هستهای ایران تعیین کرده و به صورت غیرمستقیم به تهران هشدار داده بود در صورتی که تا آن زمان گفتگوها به نتیجه نرسد، دیگر امکان احیای برجام وجود نخواهد داشت.
گفتگوهای دور هشتم هستهای همچنان در پایتخت وین پی گرفته میشود و ناظران سیاسی از نزدیک شدن مواضع طرفین در پای میز مذاکرات میگویند. با این حال منابع نزدیک به هیئتهای مذاکره کننده همچنان تاکید دارند که اختلافات بر سر مسائل اساسی حل نشده و کمبود زمان و سرعت بالای پیشرفت برنامه هستهای ایران، کار را برای احیای برجام دشوارتر کرده است.