پیام هشدار‌آمیز مشترک گزارشگران ویژه سازمان ملل نسبت به بازداشت‌های خودسرانه به دلیل بحران آب در خوزستان

سازمان «UNPO» خواستار رسیدگی ناظران مستقل بین‌المللی به پرونده بازداشت‌های خودسرانه حکومت ایران و اعمال فشار بر مقامات تهران شد تا از نقض آشکار و سیستماتیک حقوق مردم عرب اهوازی و محروم شدن آنان از دسترسی به آب جلوگیری شود.هفت گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد و دو کارگروه در نامه‌ای مشترک به مقامات ایران نسبت به بازداشت‌های خودسرانه به دلیل بحران آب در خوزستان اخطار دادند. این نامه که به اهتمام «UNPO» (سازمان مردمان و ملت‌های بدون نمایندگی) نوشته شده به جزئیات سوء‌مدیریت حکومت ایران در مسئله آب در اقلیم اهواز و شیوه برخورد با اعتراضات مردمی در منطقه اشاره کرده است.

گزارشگران ویژه و کارگروه‌هایی که پیام هشدار‌آمیز مشترک خطاب به دولت ایران را امضا کردند شامل: کارگروه بازداشت خودسرانه، کارگروه ناپدید شدن اجباری یا غیرارادی، گزارشگر ویژه در مورد مسائل مربوط به تعهدات حقوق بشر مربوط به برخورداری از محیطی امن، پاک، سالم و پایدار، گزارشگر ویژه در مورد ترویج و حمایت از حق غذا، گزارشگر ویژه در مورد حقوق آزادی اجتماعات و انجمن‌های مسالمت‌آمیز، گزارشگر ویژه در مورد حق آزادی عقیده و بیان، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، گزارشگر ویژه در مورد مسائل اقلیت‌ها و گزارشگر ویژه حقوق بشر برای آب آشامیدنی سالم و بهداشت می‌شوند.

در نامه این گزارشگران ویژه سازمان ملل و کارگروه‌ها که خطاب به ایران نوشته شده، و متن آن پنج‌شنبه 22 اردیبهشت در وب‌سایت سازمان مردمان و ملت‌های بدون نمایندگی «UNPO» منتشر شده آمده است که اقلیم عربستان یا الاهواز که در دهه‌های اخیر به‌طور رسمی از آن با نام «خوزستان» یاد می‌شود، دارای اکثریتی از مردم عرب اهوازی است که به زبان عربی به عنوان زبان مادری خود صحبت می‌کنند. این منطقه استراتژیک کلیدی در جنوب غرب ایران واقع شده و دارای منابع طبیعی و ذخایر عظیم انرژی است.

از زمان انقلاب 1979 ایران، دولت مرکزی این کشور همواره از طریق وزارت نیرو، شرکت ملی نفت ایران و سپاه پاسداران کنترل منابع طبیعی، آبی و ذخایر انرژی غنی خوزستان را در دست گرفته و چپاول کرده است.

سیاست‌های تبعیض‌آمیز مدیریت آب در چندین دهه گذشته منجر به خشکسالی‌های طولانی مدت، کمبود آب، افزایش فقر و آواره شدن روستاییان شده است و این منطقه را در شرایط زیست محیطی فاجعه‌باری قرار داده است.

سیاست‌های حکومت مرکزی ایران به شرکت‌های وابسته به آن که در زمینه نفت، آب و کشاورزی فعالیت می‌کنند این امکان را داده تا جریان منابع آب به سوی مناطق اهوازی را منحرف و به نفع پروژه‌های توسعه صنعتی و کشاورزی در دیگر مناطق انتقال دهد.

انتقال همزمان آب به فلات مرکزی ایران برای مصارف صنعتی و همچنین استخراج ارزان نفت از طریق خشک کردن «تالاب هورالعظیم» آسیب‌های محیط‌ زیستی فراوان و غیرقابل جبرانی به مردمان بومی این منطقه زده است.

پروژه‌های انتقال آب همراه با سدسازی‌های بی‌رویه که عمدتا توسط شرکت‌های پیمانکاری سپاه پاسداران انجام می‌شود، هدف خود را توسعه صنعتی ایران و تولید برق اعلام می‌کنند. با این حال این پروژه‌ها نتوانسته اثر قابل اتکایی در زمینه افزایش تولید برق بگذارند و تنها باعث قطع دسترسی ساکنان منطقه به آب و ویرانی محیط زیست آنان شده است.

در تابستان گذشته اعتراضات مدنی گسترده‌ای به دلیل کمبود آب در بسیاری از شهرهای خوزستان انجام گرفت که توسط حکومت ایران سرکوب شد. در این اعتراضات که بیش از 300 نفر از جمله کودکان دستگیر و بازداشت شدند، تظاهرکنندگان هم نسبت به فاجعه زیست محیطی در استان خوزستان و هم علیه به حاشیه راندن سیستماتیک مردم عرب اهوازی که بومیان منطقه هستند، اعتراض کردند.

شهرهای خوزستان در چند روز اخیر با آغاز فصل گرما و زمینه‌های افزایش تنش آبی در اهواز که با افزایش قیمت رسمی مواد غذایی اساسی توام شده است، مجددا با اعتراضات گسترده مردم روبرو شده و حکومت ایران ضمن قطع اینترنت منطقه به سرکوب و بازداشت معترضان اقدام کرده است.

«سازمان مردمان و ملت‌های بدون نمایندگی» امیدوار است که پیام هشدار ارسالی به حکومت ایران باعث اعمال فشار بر آن شود تا از نقض آشکار حقوق مالکیت مردم عرب اهواز و دسترسی آنان به آب جلوگیری کند. این سازمان همچنین خواستار آن شده تا بازداشت‌ها و دستگیری‌های خودسرانه حکومت ایران توسط ناظران مستقل بین‌المللی بررسی شود.