روزنامه آمریکایی «والاستریت ژورنال» در گزارشی اختصاصی، دوشنبه اعلام کرد که روسیه در قبال پهپادهای دریافتی از ایران، تجهیزات سایبری در اختیار این کشور قرار داده است.
وال استریت ژورنال در مقالهای، 7 فروردین به نقل از «افراد آشنا به این موضوع» نوشت: «روسیه از زمان آغاز جنگ در اوکراین، قابلیتهای ارتباطی-تشخیصی و همچنین دستگاههای شنود، دستگاههای عکاسی پیشرفته و دروغسنجها را در اختیار ایران قرار داده است.»بر اساس این گزارش، روسیه و ایران هر دو دارای قابلیتهای سایبری پیچیدهاند و مدتهاست با یکدیگر همکاری سایبری دارند، به طوری که دو سال پیش توافقنامهای را برای همکاری سایبری امضا کردند که به گفته تحلیلگران، بیشتر بر شبکههای دفاع سایبری متمرکز است.
پتانسیل همکاری در جنگ سایبری پس از آن رخ میدهد که به گفته مقامات آمریکایی و مقامات ایرانی که والاستریت ژورنال با آنها گفتوگو کرده، این کشور پهپادهای انفجاری خود را به روسیه برای استفاده در اوکراین فروخته و با ارائه موشکهای کوتاه برد به مسکو و ارسال تانک و گلولههای توپخانهای به میدان جنگ موافقت کرده است.
به گفته منابع والاستریت ژورنال، در مقابل تهران به دنبال کمک سایبری به همراه درخواست دهها بالگرد تهاجمی و جت جنگنده روسی و کمک به برنامه موشکی دوربرد خود است.
این مقاله میافزاید: «مسکو مدتها در برابر به اشتراک گذاشتن قابلیتهای تهاجمی دیجیتال با ایران در گذشته مقاومت کرده است، زیرا میترسیده که این قابلیتها بعداً در وب تاریک فروخته شوند، اما اکنون مقامات روسیه تشخیص دادهاند که مزایای پیشبرد روابط نظامی با ایران بیشتر از جنبههای منفی آن است.»جمهوری اسلامی در جریان خیزش سراسری مردمی شش ماه گذشته، از سانسور اینترنت و محدودیت گسترده در دسترسی به آن، به عنوان ابزاری برای سرکوب این خیزش استفاده کرده است.
حکومت ایران از این طریق در پی عدم مخابره تصاویر کشتار مردم و همچنین سرکوب معترضان در خیابانها بوده و از ابزارهای دیجیتال نیز برای ردیابی و دستگیری معترضان استفاده کرده است.
بر اساس اسناد منتشر شده توسط «سیتیزن لب»، مرکز تحقیقاتی مستقر در دانشگاه تورنتو کانادا، شرکت روسی «پروتل» ارائه نرمافزارهای فیلترینگ به یک اپراتور تلفن همراه ایرانی بهنام «آرین تل» را آغاز کرده است.
به گفته «سیتیزن لب» شواهی وجود دارد که نشان میدهد این نرمافزارها مقامهای جمهوری اسلامی را قادر میسازد تا مستقیما تمام ارتباطات تلفن همراه ایرانیان «از جمله آنهایی را که در رژیم را به چالش میکشند»، را نظارت و رهگیری یا اختلال ایجاد کند.
همچنین گفته شده که شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه یک سیستم تلفن همراه با استفاده از ابزارهایی در حال توسعه است، به طوری که «مقامات دولتی را قادر میسازد تا مستقیماً تمام ارتباطات تلفن همراه ایرانیان، از جمله معترضان و تمام آنهایی را که در حال حاضر رژیم را به چالش میکشند، نظارت، رهگیری، تغییر مسیر، تخریب یا رد کنند.»
آنی فیکسلر، تحلیلگر سیاست سایبری در بنیاد دفاع از دموکراسیها، یک اندیشکده مستقر در واشینگتن دیسی، در همین باره به والاستریت ژورنال گفت که برنامه جنگ سایبری ایران ریشه در واکنش دولت به اعتراضات سال 1388، موسوم به «جنبش سبز» است.
فیکسلر همچنین گفت: «با توجه به تواناییهای برتر روسیه، هر مقدار انتقال دانش به بهبود تواناییهای سایبری ایران میانجامد.»
در جریان هفت ماه گذشته، فیلترینگ، قطع اینترنت و شنود و ردیابی فعالیت شهروندان ایران در فضای مجازی، یکی از روشهای سرکوب حکومت علیه معترضان ضدحکومتی بوده است.
پیش از این، چندین نهاد وابسته به حکومت ایران و چند سازمان که به نیروهای انتظامی و پلیس ایران برای سرکوب دیجیتال شهروندان کمک کردهاند، در لیست تحریمهای دولتهای دموکراتیک غربی قرار گرفتهاند.
در تازهترین مورد، دولت کانادا، دوشنبه هفتم فروردین 1402، «راوین آکادمی» یک موسسه آموزشی که در زمینه امنیت سایبری تخصص دارد را بههمین دلیل تحت تحریمهای خود قرار داد.
پیشتر، همکاری دوجانبه ایران و روسیه در زمینه نظامی و فنی خبرساز شده بود. مقامات غربی و آمریکایی، تاکنون بارها به این موضوع واکنش نشان داده و نسبت به این اتحاد، ابراز نگرانی کردهاند.همکاریهای نظامی ایران با روسیه از طریق ارسال پهپاد به مسکو از یک سال پیش فاش شده است.
اما به تازگی و در حالی که همچنان جمهوری اسلامی مدعی نقش نداشتن در جنگ اوکراین است، بریتانیا اعلام کرد که روسیه استفاده از پهپادهای ساخت ایران را در تهاجم خود علیه اوکراین افزایش داده است.
وزارت دفاع بریتانیا روز یکشنبه ششم فروردین در تازهترین ارزیابی اطلاعاتی خود درباره جنگ اوکراین از استفاده گسترده از پهپادهای ساخت ایران توسط روسیه در چند روز اخیر خبر داد.
بر اساس گزارش این وزارتخانه، روسیه از ابتدای ماه جاری میلادی (مارس) دستکم ۷۱ مرتبه با پهپادهای شاهد ساخت ایران علیه اهداف گوناگون در سراسر اوکراین حمله کرده است.
این گزارش وزارت دفاع بریتانیا چند روز پس از سخنرانی علی خامنهای در مشهد است که مدعی شد جمهوری اسلامی حضور در جنگ اوکراین را قاطعانه رد میکند.