دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، عصر شنبه اول فوریه با امضای فرمان اجرایی تعرفههای ۲۵ درصدی را بر کالاهای وارداتی از کانادا و مکزیک و تعرفه ۱۰ درصدی بر کالاهای چینی اعمال کرد.
دونالد ترامپ عصر شنبه با انتشار متنی در شبکه اجتماعی تروت سوشال از اعمال این تعرفهها خبر داد و گفت که این اقدام در چارچوب قانون «اختیارات اقتصادی بینالمللی در شرایط اضطراری» اتخاذ شده است.
رئیس جمهور آمریکا نوشت: «من امروز، تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات از مکزیک و کانادا (۱۰ درصد بر انرژی کانادا) و تعرفه ۱۰ درصدی بر چین اعمال کردم. این اقدام از طریق قانون اختیارات اقتصادی بینالمللی در شرایط اضطراری (IEEPA) و به دلیل تهدید عمده مهاجران غیرقانونی و مواد مخدر کشنده، از جمله فنتانیل، که شهروندان ما را به کام مرگ میکشند، اتخاذ شد.»
آقای ترامپ افزود: «ما باید از مردم آمریکا محافظت کنیم، و این وظیفه من به عنوان رئیس جمهور است که امنیت همه را تضمین کنم. من در کارزار انتخاباتی خود وعده دادم که سیل مهاجران غیرقانونی و مواد مخدر را که از مرزهای ما عبور میکنند، متوقف کنم و مردم آمریکا نیز با اکثریت قاطع به آن رای دادند.»
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا در واکنش به وضع این تعرفهها، در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که جلسهای را با وزرای ایالات و کابینه این کشور برگزار کرده و با کلودیا شینباوم، رئیسجمهوری مکزیک نیز صحبت خواهد کرد.
آقای ترودو نوشت: « ایالات متحده تایید کرد که قصد دارد از تاریخ ۴ فوریه، بر بیشتر کالاهای کانادایی تعرفه ۲۵ درصدی و بر بخش انرژی تعرفه ۱۰ درصدی اعمال کند. امروز با وزیران ایالات و اعضای کابینه دیدار داشتم و بهزودی با کلودیا شینباوم، رئیسجمهوری مکزیک مکزیک گفتگو خواهم کرد. ما خواهان این وضعیت نبودیم، اما کانادا آماده است. امشب با مردم کانادا سخن خواهم گفت.»
پاسخ کانادا به تعرفهها؛ اعمال ۲۵ درصد تعرفه بر کالاهای آمریکایی
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا شامگاه شنبه اعلام کرد که دولت فدرال کانادا در واکنش به آغاز جنگ تجاری دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، بر کالاهای آمریکایی تعرفه ۲۵ درصدی اعمال میکند.
آقای ترودو گفت که دربرابر حمله کشوری که «قرار بود دوست و متحد باشد» سکوت نخواهد کرد.
نخستوزیر کانادا تاکید کرد که این کشور بلافاصله تعرفههای تلافیجویانهای را بر مجموعهای از کالاهای آمریکایی اعمال خواهد کرد تا اقدام ترامپ برای ضربه زدن به اقتصاد کانادا را بیپاسخ نگذارد.
به گفته آقای ترودو، در گام نخست، کانادا از روز سهشنبه ۴ فوریه، ۲۵ درصد تعرفه بر ۳۰ میلیارد دلار از کالاهای وارداتی آمریکایی اعمال خواهد کرد. سپس، در مدت سه هفته، این تعرفهها به واردات ۱۲۵ میلیارد دلاری از آمریکا نیز گسترش خواهند یافت.بنابر متن این فرمان اجرایی، این تعرفهها از روز سهشنبه چهارم فوریه اجرایی میشوند. در متن این فرمان همچنین آمده است که این تعرفهها شامل کالاهایی که تا روز اول فوریه در کشتیها بارگیری شدهاند، نمیشود و اگر کانادا «گامهای کافی» برای بهبود شرایط، از جمله جلوگیری از قاچاق فنتانیل و دیگر مواد مخدر به آمریکا، بردارد، رئیس جمهور ایالات متحده میتواند این تعرفهها را لغو کند.
کانادا و مکزیک بزرگترین صادر کنندگان نفت به ایالات متحده هستند. بنابر گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، این کشور در ماه اکتبر روزانه تقریبا ۴.۶ میلیون بشکه نفت از کانادا و ۵۶۳ هزار بشکه از مکزیک وارد کرده است.
در نتیجه انتظار میرود که وضع تعرفههای جدید مصرفکنندگان آمریکایی را با افزایش ناگهانی قیمتها مواجه کند و منجر به آسیب به صنایع انرژی، خودروسازی، چوب و کشاورزی شود. این درحالی است که آقای ترامپ مکررا در کارزارهای انتخاباتی خود با انتقاد شدید از سیاستهای دولت بایدن، وعده داده بود که تورم را مهار کند.
کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید روز جمعه گفت: «از فردا تعرفهها اعمال خواهند شد. اینها وعدههای رئیس جمهوری هستند و فردا به آنها عمل خواهد شد.»
دونالد ترامپ سپس در دفتر بیضی کاخ سفید در گفتگو با خبرنگاران گفت که هیچ اقدامی از سوی این سه کشور نمیتواند مانع اجرای تعرفهها از روز شنبه شود.
او با این حال افزود که انتظار دارد که دولتش تعرفههای مربوط به نفت و گاز را از روز ۱۸ فوریه اعمال کند و گفت که ممکن است میزان تعرفه بر نفت کانادا را به ۱۰ درصد کاهش دهد.
آقای ترامپ گفت: «ما بر نفت و گاز تعرفه وضع میکنیم. این تعرفهها به زودی و به نظرم از ۱۸ فوریه اعمال میشوند.»
دونالد ترامپ همچنین در پاسخ پرسش خبرنگاران مبنی بر این که آیا تعرفه بر نفت خام کانادا نیز از فردا اعمال خواهد شد، گفت: «احتمالا آن را کمی کاهش دهم. ما فکر کردیم که میتوانیم آن را به ۱۰ درصد برسانیم.»
آقای ترامپ گفته است که این تعرفهها در وهله اول در جهت تضمین همکاری بیشتر این کشورها برای جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی و قاچاق مواد مورد استفاده در تولید «فنتانیل» به آمریکا وضع میشود. با این حال او جنبه دیگر وضع این تعرفهها را تقویت تولید داخلی و افزایش درآمد دولت فدرال دانسته است.
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا در واکنش به اظهارات روز جمعه ترامپ در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «هیچکس، چه در این سو و چه در آن سوی مرز، خواهان اعمال تعرفههای آمریکا بر کالاهای کانادایی نیست.»
آقای ترودو با اشاره به جلسه امروز خود با شورای کانادا آمریکا گفت: «ما سخت در تلاش هستیم تا از اجرای این تعرفهها جلوگیری کنیم، اما اگر ایالات متحده به اجرای آنها ادامه دهد، کانادا آماده واکنشی قاطع و فوری خواهد بود.»
چه بر سر بازار میآید؟
تجارت میان کانادا و آمریکا در سهماهه نخست تا سوم سال ۲۰۲۴، تقریبا به ۶۰۰ میلیارد دلار آمریکا رسید، که با احتساب خدمات، حجم کل این تجارت حدود ۶۸۳ میلیارد دلار آمریکا بود و کانادا همچنان بزرگترین بازار صادراتی کالاها و خدمات ایالات متحده باقی ماند و تقریبا ۳۵۰ میلیارد دلار آمریکا از محصولات آمریکایی وارد کانادا شد.
در پی اظهارات روز جمعه رئیس جمهوری آمریکا شاخص «اساندپی ۵۰۰» (S&P 500) با افت نیم درصدی مواجه شد و از ۶۱۱۱ به ۶۰۴۰ رسید.
این شاخص یکی از مهمترین شاخصهای بازار بورس آمریکا و معیاری کلیدی برای سنجش عملکرد کلی بازار سهام ایالات متحده است. این شاخص شامل ۵۰۰ شرکت بزرگ آمریکایی است که در بورسهای «نیویورک» (NYSE) و «نزدک» (Nasdaq) معامله میشوند.
وندی کاتلر، مذاکرهکننده تجاری پیشین ایالات متحده روز جمعه گفت: «باید انتظار داشت که هر سه کشور واکنش نشان دهند.»
چین در دوران نخست ریاستجمهوری ترامپ نیز به تعرفههای او واکنش شدید نشان داده و با اعمال تعرفههای تلافیجویانه بر محصولات کشاورزی آمریکا، طرفداران ترامپ را در مناطق روستایی هدف قرار داده بود.
کانادا و مکزیک نیز اعلام کردهاند که در صورت لزوم، گزینه اعمال تعرفههای متقابل را آماده دارند، که این امر میتواند منجر به یک جنگ تجاری گستردهتر شود. تحلیلهای اقتصادی نشان میدهند که این موضوع میتواند رشد اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهد و تورم را تشدید کند.
لیو پنگیو، سخنگوی سفارت چین در واشنگتن طی بیانیهای اعلام کرد: « هیچکس در جنگ تجاری یا تعرفهای برنده نیست، چنین اقداماتی نه به نفع دو کشور است و نه به نفع جهان. با وجود اختلافات، کشورهای ما منافع مشترک زیادی دارند و فضای همکاری گستردهای میان ما وجود دارد.»
بررسی موسسه اقتصاد بینالملل پترسون نشان میدهد که اعمال این تعرفهها «به اقتصاد تمامی طرفهای درگیر، از جمله ایالات متحده، آسیب خواهد زد.»
در این بررسی آمده است: «تعرفه ۲۵ درصدی برای مکزیک فاجعهبار خواهد بود. علاوه بر این، رکود اقتصادی ناشی از تعرفه میتواند انگیزه مهاجران مکزیکی برای عبور غیرقانونی از مرز به ایالات متحده را افزایش دهد که مستقیما در تضاد با یکی از اولویتهای اصلی دولت دونالد ترامپ است.»
وندی کاتلر میزان آسیب ناشی از این تعرفهها را وابسته به مدت زمان اعمال آنها میداند.
خانم کاتلر گفت: «اگر فقط برای چند روز باشد، یک مسئله است. اما اگر برای هفتهها یا ماهها ادامه پیدا کند، شاهد اختلال در زنجیره تأمین، افزایش هزینههای تولیدکنندگان آمریکایی و در نهایت افزایش قیمتها برای مصرفکنندگان خواهیم بود.»
او افزود: «این موضوع میتواند تأثیرات کلان اقتصادی داشته باشد، بازار سهام را تحت تأثیر قرار دهد و در سطح بینالمللی باعث افزایش تنش با شرکای تجاری ما شود، که همکاری با آنها را دشوارتر خواهد کرد.»