
اوکراین روز چهارشنبه اعلام کرد در مذاکرات با ایالات متحده برای دستیابی به توافقی در حوزه منابع معدنی پیشرفت چشمگیری حاصل شده است، و دو کشور در گام نخست بهزودی یک یادداشت تفاهم امضا خواهند کرد.
به گزارش «رویترز»، این توافق بخشی از ابتکار دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، برای پایان دادن به جنگ اوکراین و بازیابی بخشی از میلیاردها دلاری است که واشینگتن بهعنوان کمک نظامی به کییف اختصاص داده است. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، اما تأکید کرد کمکهای پیشین آمریکا را بهعنوان «وام» به رسمیت نخواهد شناخت.
یولیا سویریدنکو، معاون اول نخستوزیر اوکراین، گفت تیمهای فنی و حقوقی دو کشور به طور گسترده روی پیشنویس توافق کار کردهاند، و موارد متعددی در آن اصلاح شده است. او افزود یادداشت تفاهم بهزودی امضا خواهد شد تا پیشرفتهای حاصلشده ثبت گردد.
علاوه بر این، تاراس کاچکا، معاون وزیر اقتصاد اوکراین گفت که امضای سند نهایی این هفته رخ نخواهد داد، زیرا مفاد پیشنهادی از سوی آمریکا نیاز به بررسی و توسعه بیشتر دارد.
در همین راستا، گزارش شده که دولت آمریکا برآورد هزینه کمکهایش به اوکراین را از 300 میلیارد دلار به حدود 100 میلیارد دلار کاهش داده است. بر اساس طرح جدید پیشنهادی ترامپ، توافق نهایی هیچ تضمین امنیتی برای اوکراین در آینده در نظر نمیگیرد.
با این وجود، طرح ترامپ اوکراین را ملزم میکند تمام درآمدهای حاصل از بهرهبرداری از منابع طبیعی در سراسر کشور، چه توسط نهادهای دولتی و چه خصوصی، را در یک صندوق سرمایهگذاری مشترک با آمریکا قرار دهد.
با وجود فقدان تضمینهای امنیتی در توافق پیشنهادی، مقامات اوکراینی این طرح را به عنوان فرصتی برای جذب سرمایهگذاری خارجی و بازسازی اقتصادی پس از جنگ تلقی میکنند.
سویریدنکو تأکید کرد توافق معدنی نهتنها زمینه توسعه زیرساختهای استخراج منابع طبیعی را فراهم میکند، بلکه میتواند به ایجاد اشتغال، انتقال فناوری، و تقویت روابط اقتصادی پایدار اوکراین و آمریکا منجر شود.
به گفته رویترز، با توجه به اینکه کییف در پی کاهش وابستگی به حمایت نظامی مستقیم و حرکت به سوی خوداتکایی اقتصادی است، این توافق میتواند نقشی کلیدی در مسیر بازسازی و ثبات دوران پساجنگ ایفا کند.دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، تأمین مواد معدنی نادر برای آمریکا را، بهویژه در سایه رقابت فزاینده جهانی با چین، در اولویت راهبردی قرار داده است. توافق با اوکراین در این چارچوب، اقدامی برای تنوعبخشی به منابع و کاهش وابستگی به چین تلقی میشود.
از نگاه ترامپ، این توافق همچنین راهی برای جبران میلیاردها دلاری است که واشینگتن در قالب پشتیبانی نظامی و اقتصادی در جنگ با روسیه به اوکراین اختصاص داده است.
گفتوگوها دربارهٔ آتشبس در جنگ، بهصورت موازی با مذاکرات شراکت اقتصادی در حال انجام است.
سویریدنکو گفت که پس از نهایی شدن متن، پیشنویس توافق باید به تصویب پارلمان اوکراین (ورخوونا رادا) برسد تا با منافع ملی بلندمدت این کشور همخوانی داشته باشد.او تأکید کرد: «این توافق فرصتهایی برای سرمایهگذاری و توسعه در اوکراین ایجاد خواهد کرد و شرایط را برای رشد ملموس اقتصادی هر دو کشور، یعنی اوکراین و ایالات متحده، فراهم میسازد».
این اظهارات سویریدنکو یک روز پس از آن منتشر شد که ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، گفتوگوهای اخیر با آمریکا را «مثبت» ارزیابی کرد، بهویژه در زمینه مذاکرهای موازی دربارهٔ منابع راهبردی همچون مواد معدنی حیاتی که برای فناوریهای نوین و امنیت ملی حیاتی هستند.
زلنسکی تأیید کرد که دیدارهای متعددی در حال برگزاری است و خواستار توجه عمومی به روند این گفتوگوها شد.
با این حال، مذاکرات در سایه تنشهای ادامهدار میان ترامپ و زلنسکی جریان دارد.
ترامپ در ۳۰ مارس زلنسکی را متهم کرد که قصد عقبنشینی از توافق مواد معدنی حیاتی با واشنگتن را دارد و هشدار داد این اقدام پیامدهای جدی خواهد داشت.
این اتهام پس از گزارشی از بلومبرگ مطرح شد که نشان میداد اوکراین در حال بررسی تغییراتی در پیشنویس توافق برای جذب سرمایهگذاری بیشتر آمریکاست.
با نزدیکتر شدن کییف و واشینگتن به نهاییسازی توافق شراکت اقتصادی گسترده و توافق منابع معدنی راهبردی، این گفتوگوها میتواند ساختار اقتصاد پساجنگ اوکراین و موازنه ژئوپولیتیکی زنجیره تأمین انرژی و فناوری در اروپا و فراتر از آن را دگرگون کند.