دانشمندان روسی روز ۲۳ اسفند (۱۳ مارس) یکی از بزرگترین تلسکوپهای فضایی جهان را در اعماق آبهای دریاچه بایکال نصب کردند.
تلسکوپ Baikal-GVD در عمق ۷۵۰ تا ۱۳۰۰ متری در چهار کیلومتری ساحل دریاچه در آب غوطهور است. این تلسکوپ که ساخت آن در سال ۲۰۱۵ آغاز شده بود برای مشاهده نوترینوها، کوچکترین ذرات شناخته شده دنیا و حاصل برهمکنشهای کیهانی، طراحی شده است.
تشخیص و شناسایی نوترینوها به دلیل ریز بودن آنها عملی بسیار دشوار است و آب ماده موثری برای انجام این کار به شمار میرود. این رصدخانه شناور از رشتههایی با شیشههای کروی و ماژولهای فولاد ضدزنگ تشکیل شده است.
دیمیتری ناوموف از انستیتوی تحقیقات هستهای مشترک روسیه که روی سطح یخزده دریاچه ایستاده بود به خبرگزاری فرانسه گفت: «یک تلسکوپ نوترینو به اندازه نیم کیلومتر مربع درست زیر پای ما قرار دارد.»
وی ابراز امیدواری کرد که تا چند سال دیگر حجم این تلسکوپ تا ۳ کیلومتر مربع توسعه پیدا کند.
آقای ناوموف درباره علت نصب این تلسکوپ در دریاچه بایکال، بزرگترین دریاچه آب شیرین جهان، افزود: «آب شیرین مهم است، شفافیت آب هم فاکتور مهمی به شمار میرود. علاوه بر آن، این واقعیت که سطح دریاچه برای دو ماه و نیم یخ میزند نیز عاملی موثر برای نصب تلسکوپ در این مکان است.»
نصب تلسکوپ نوترونی در زیر آب پیشتر نیز امتحان شده است و همینک یک رصدخانه شناور متعلق به ایالات متحده در زیر سطح یخزده آبهای قطب جنوب وجود دارد.
ساخت تلسکوپ دریاچه بایکال نتیجه همکاری دانشمندانی از جمهوری چک، آلمان، لهستان، روسیه و اسلواکی بوده است.