آمریکا معافیتهای تحریمی علیه برنامه هستهای غیرنظامی ایران را بازگرداند. وزارت خارجه آمریکا گفت هدف از این کار تسهیل “مذاکرات فنی” در وین با شرکای بینالمللی است، اما این اقدام نشانهای از دستیابی به توافق نیست.
به گزارش رویترز دولت آمریکا شامگاه جمعه (چهارم فوریه) برخی معافیت های تحریمی ایران را بازگرداند، زیرا مذاکرات غیرمستقیم آمریکا و ایران برای احیای برجام وارد مرحله نهایی می شود و هدف از لغو تحریمها تشویق ایران به پایبندی مجدد به این توافق است.
این اقدام تحریمها علیه کشورها و شرکتهای بین المللی مرتبط با فعالیتهای غیرنظامی هسته ای ایران را لغو میکند. وزارت خارجه آمریکا گفته است: «این یک امتیاز به ایران نیست.»در همین حال، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در توییتی نوشت: «تا تهران به تعهدات هستهای خود برنگردد، تحریمهای ایران را لغو نکرده و نخواهیم کرد.»
او افزود: «ما دقیقا کار دولت قبلی را انجام دادیم، به این معنی که به شرکای بینالمللی خود اجازه دادیم به خطرهای فزاینده مرتبط با منع گسترش سلاحهای هستهای در ایران رسیدگی کنند.»
یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا نیز در گفتوگو با رویترز تاکید کرد که لغو برخی از تحریمهای ایران نشانه دستیابی به توافق برای احیای برجام نیست.
او گفت: «بدون این معافیتها، بررسی جزییات فنی با اشخاص ثالث درباره چگونگی توزیع ذخایر اورانیوم غنی شده و سایر فعالیتهایی که از نظر منع گسترش سلاحهای هستهای ارزشمند هستند، امکانپذیر نبود.»
در مقابل، جو ویلسون، عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا، در واکنش به تعلیق برخی تحریمهای جمهوری اسلامی گفت: «ایران توانایی مذاکره با حسن نیت را ندارد. سازشهای بیپایان، پیامدهای ویرانگر به دنبال خواهد داشت.»
او افزود: اقدام بایدن در تعلیق برخی تحریمهای ایران، به چین و روسیه امکان میدهد با مصونیت به دادوستد با ایران ادامه دهند و به جمهوری اسلامی کمک کنند به سلاحهای هستهای دست یابد که قادرند آمریکا و متحدانش را هدف قرار دهند.
این معافیتها در حالی اعلام میشوند که واشینگتن فریبیکن روز جمعه گزارش داد که گروهی از جمهوریخواهان در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا از دولت جو بایدن خواستند که رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، برای پاسخ به سوالهای نمایندگان کنگره درباره تلاشهایش برای احیای برجام در یک جلسه حاضر شود.
روزنامه والاستریت ژورنال روز پنجشنبه به نقل از چند مقام آمریکایی گزارش داد دولت جو بایدن به این برآورد رسیده که حتی در صورت احیای برجام، ایران صرفا شش ماه زمان نیاز دارد تا به سوخت لازم برای ساخت بمب اتم دست یابد در حالی که هدف اولیه برجام رساندن این زمان به دستکم یک سال بود.
باب منندز، رییس دموکرات کمیته روابط خارجی سنای آمریکا هم روز سهشنبه در سخنرانی خود در صحن سنا هشدار داد که ایران تنها سه تا چهار هفته با رسیدن به سوخت کافی برای ساخت سلاح اتمی فاصله دارد.
او ضمن اعلام مخالفت با ادامه مذاکرات وین، از دولت بایدن خواست برای مقابله با برنامه هستهای و موشکی ایران و حمایت جمهوری اسلامی از گروههای نیابتیاش سیاست جدیدی در پیش گیرد.
به گزارش رویترز این معافیتها به شرکتهای روسی، چینی و اروپایی اجازه داده میدهد تا «بهطور مؤثر استفاده از سایتهای هستهای ایران برای توسعه تسلیحات را دشوارتر کند.» این معافیتها در سال های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ در دور ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا برداشته شده بودند.
وزارت امور خارجه آمریکا گزارشی را با امضای آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه به کنگره ارسال کرده است که در آن توضیح داده شده است که بازگرداندن معافیتها به مذاکرات وین در مورد بازگشت به برجام کمک خواهد کرد.
بر اساس گزارش، این فعالیتها شامل طراحی مجدد رآکتور آب سنگین اراک، آمادهسازی و اصلاح تأسیسات فردو برای تولید ایزوتوپ پایدار، عملیات، آموزش و خدمات مرتبط با نیروگاه اتمی بوشهر و چندین مورد دیگر است.
هشتمین دور مذاکرات احیای برجام به پایان رسیده و هنوز زمان آغاز دور نهم این مذاکرات اعلام نشده است. انتظار میرود دور بعدی هفته آینده آغاز شود. این در حالی است که دیپلماتهای غربی نگران پیشرفتهای برنامه هستهای ایران هستند و معتقدند فرصت بسیار کمی برای بازگشت به توافق باقی است.