رسانههای محافظهکار ایران به استقبال حمله به سلمان رشدی رفتند. کیهان ضارب را “مرد دلاور” نامید که باید “دست او را بوسید”. وزیر کشور آلمان میگوید، ایران در این ترور مسئول است. مروری بر واکنش برخی شخصیتها و نهادها.
حمله با چاقو به سلمان رشدی، نویسندهای که با رمانهای “بچههای نیمهشب” و”آیات شیطانی” به شهرت جهانی رسید، با استقبال رسانههای محافظهکار ایران مواجه شده است.
کیهان، روزنامه حامی حکومت که حسین شریعتمداری، سردبیر آن از سوی علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی منصوب شده است، روز شنبه نوشت: «آفرین بر آن مرد دلاور و وظیفهشناسی که در نیویورک به سلمان رشدی مرتد و خبیث حمله کرده و بوسه بر دست او که با چاقو گردن دشمن خدا را پاره کرده است.»
کیهان میافزاید: «هزاران آفرین، صدبارکالله. باید آن دست را بوسهباران کرد.»روزنامه تندروی کیهان در شماره روز شنبه خود در مطلبی به ضارب این حمله «صد آفرین» گفته و خواستار «بوسه زدن بر دستان» این فرد شده است. این روزنامه در بخش «گفت و شنود» خود در مطلبی با عنوان «اونم قطع میشه» به ماجرای حمله به سلمان رشدی پرداخته و ابراز امیدواری کرده به زودی «گردن سلمان رشدی» هم قطع شود.
کیهان در بخشی از این مطلب که حالت کنایه دارد نوشته است: «گفت: اعلام شده که گردن او آسیب جدی دیده است. گفتم: از یارو که به شدت مریض بود پرسیدند؛ حالت چطوره؟ جواب داد: تبم قطع شده اما گردنم بدجوری درد میکنه! گفتند؛ نگران نباش به زودی گردنت هم مثل تبت قطع میشه.»
این روزنامه به سردبیری و مدیر مسئولی حسین شریعتمداری در بخش دیگری از این مطلب نوشته است: «آفرین بر آن مرد دلاور و وظیفهشناسی که در نیویورک به سلمان رشدی مرتد و خبیث حمله کرده و بوسه بر دست او که با چاقو گردن دشمن خدا را پاره کرده است.» همین دو هفته پیش، خود رشدی در مورد فراخوانهای روحانیون ایران برای کشتن او گفته بود: «میدانید که این مسئله خیلی وقت پیش بوده و زندگی من اکنون دوباره نسبتاً عادی شده است.»
روزنامه “وطن امروز” با تیتر بزرگ “چاقو در گردن سلمان رشدی”، این نویسنده هندیبریتانیایی را در گزارش خود “مرتد” خواند.
روزنامه “خراسان” با “مرتد” خواندن سلمان رشدی، گزارشی از این رویداد با عنوان “شیطان در مسیر دوزخ” منتشر کرد.روزنامه اصلاحطلب اعتماد یکی دیگر از رسانههای ایران بود که به ماجرای حمله به سلمان رشدی پرداخته است. این رسانه به مدیر مسئولی الیاس حضرتی در مطلبی کوتاه و با تیتر «سلمان رشدی، در حوالی مرگ» به صورت کوتاه به ماجرای حمله به این نویسنده هندی-بریتانیایی پرداخته و در پایان هم به فتوای آیتالله خمینی در خصوص قتل رشدی اشارهای کرده است. روزنامه ایران که توسط دولت ابراهیم رئیسی اداره میشود هم واکنشی نسبتا مشابه با روزنامه کیهان داشته است. این رسانه در مطلبی با عنوان «گردن شیطان زیر تیغ» حمله به سلمان رشدی را به نقل از خبرگزاریهای غربی روایت کرده و البته او را «نویسنده کتاب مرتد کتاب موهن آیات شیطانی علیه پیامبر اسلام» معرفی کرده است.
روزنامه ایران در بقیه قسمتهای گزارش خود توصیفی از این ماجرا ارائه نکرده اما در پایان ضمن اشاره به اینکه سلمان رشدی سه دهه به صورت مخفیانه زندگی کرده، مینویسد: «او سرانجام، پس از ۳۴ سال از فتوای تاریخی امام خمینی، مورد حمله قرار گرفت.»
وطن امروز، دیگر روزنامه تندرو در ایران حمله به سلمان رشدی را به عنوان تیتر یک خود برگزیده و با فونتی درشت در صفحه نخست نوشته است: «چاقو در گردن سلمان رشدی».ین روزنامه همچنین در گزارش خود در خصوص این واقعه رشدی را «نویسنده مرتد کتاب آیات شیطانی» خوانده که به باور وطن امروز به «ساحت پیامبر عظیم الشأن اسلام» اهانت کرده است.سایت “عصر ایران” در گزارشی تحت عنوان “موضع رهبر انقلاب درباره حکم اعدام سلمان رشدی” از قول علی خامنهای نوشت: «بنده همان وقتها سفری به یکی دو کشور اروپایی داشتم. قرص و محکم ایستادم و گفتم: امام تیری شلیک کردهاند و این تیر همین طور میرود. خوب هم هدفگیریکردهاند و تا به هدف نخورد، نمیافتد. معتقدم این تیر روزی به هدف خواهد خورد.»علاوه بر رسانهها، تعدادی از شخصیتهای سیاسی ایران هم نسبت به حمله تروریستی علیه سلمان رشدی واکنش نشان دادند. محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره کننده هستهای ایران در توییتی در این خصوص نوشت: «برای نویسندهای که با نفرت و تحقیر بیپایان، مسلمانان و اسلام را محکوم میکند، اشک نمیریزم.»
عبدالله گنجی، مدیر مسئول روزنامه همشهری که پس از حضور زاکانی در شهرداری از روزنامه جوان به رسانه شهرداری تهران آمده است در حساب توییتری خود از ترور سلمان رشدی ابراز خوشحالی کرده است. او در این رابطه مینویسد: «بسیار خوشحالم که نسلی که امام و انقلاب را ندیده، طوری بر فتوای امام اشراف دارد که به محض شنیدن خبر اینجا را پر کردند و فتوا را یاداور شدند.» این روزنامهنگار تندرو و چهره امنیتی همچنین در ادامه با اشاره به تصاویری که ضارب این حمله در صفحه فیسبوک خود در حمایت از علی خامنهای و قاسم سلیمانی به اشتراک گذاشته، مینویسد: «روشن است که ضارب هیچ ارتباطی با ایران ندارد. اندک سواد و تجربه امنیتی اجازه نمیدهد که در درون آمریکا ضارب مسلمان باشد و راحت در صحنه بماند. ارادتش به انقلاب اسلامی را در اکانتش مشهود و مستند کند و عامدانه رد پا بگذارد (اگر تصاویر منتشره درست باشد) اما انگشت اتهام به سوی ما میآید.»
خبرگزاری فارس نزدیک به سپاه پاسداران هم در مطالب متعددی که در خصوص حمله به سلمان رشدی منتشر کرده، او را «نویسنده مرتد» خوانده که از دید این خبرگزاری کتاب «موهن» آیات شیطانی را به رشته تحریر در آورده است.
شبکه “انبیسی نیویورک” روز شنبه ۱۳ اوت (۲۲ مرداد) به نقل از یک مقام قضایی گزارش داد که مظنون این حمله، هادی مطر، متولد کالیفرنیا، یک شیعه افراطی است که از حکومت جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران ایران حمایت میکند.
محسن کدیور، روحانی منتقد جمهوری اسلامی در توییتی با اشاره به این که فتواهایی نظیر قتل سلمان رشدی سبب “تضعیف اسلام” میشود نوشته است: «فتواها و احکام خونین علیه احمد کسروی، محمود محمد طه، فرج فوده و رافق تقی به همراه احکام قتل سلمان رشدی و نصر حامد ابوزید باید بهطور عمومی محکوم شود تا جلوی تکرار آن گرفته شود.»
مهدی جلالی تهرانی، تحلیلگر مسائل خاورمیانه و سیاست بینالملل نیز در توییتی مینویسد: «این نکته که حکومت ایران برای قتل سلمان رشدی جایزه تعیین کرده بود از جهت حقوقی کفایت میکند که رژیم ایران مقصر قلمداد شود.»
حزبالله لبنان: ضارب را نمیشناسیم
یک مقام حزبالله لبنان که مورد حمایت جمهوری اسلامی است، روز شنبه به خبرگزاری رویترز گفته است که این گروه اطلاعات زیادی در مورد ضارب سلمان رشدی ندارد.
این مقام که نخواست نامش فاش شود به رویترز گفته است: «ما چیزی در مورد این موضوع نمیدانیم و بنابراین اظهار نظر نمیکنیم.»علی قاسم تحفه، شهردار یارون در لبنان به رویترز گفته است: «پدر و مادر هادی مطر، جوانی که دیروز به سلمان رشدی حمله و او را با چاقو زخمی کرد، اهل شهر یارون هستند، اما فرزند آنها در آمریکا به دنیا آمده و همانجا نیز زندگی میکند و هیچگاه نیز به لبنان نیامده است.»
وی تأکید کرد که “اهالی یارون اخبار را از طریق رسانهها دنبال میکنند و هیچ کدام با هادی مطر آشنا نیستند”.
واکنشها در آلمان
نانسی فزر، وزیر کشور آلمان، جمهوری اسلامی ایران را مسئول این ترور دانست.
خانم فزر به روزنامه “بیلد ام زونتاگ” گفت: «در قبال این اقدام خونین وحشتناک، کسانی که چندین دهه سلمان رشدی را مورد آزار و اذیت قرار داده و او را به مرگ تهدید کردهاند نیز مسئولیت دارند.»
وزیر کشور آلمان افزود: «سلمان رشدی یک مبارز بزرگ و شجاع برای آزادی بیان و آزادی هنر است. او هرگز مرعوب نشد. ترور جنایتی وحشتناک است.»
مرکز “پن” آلمان شوکه شد
کلودیا گودریان، دبیرکل مرکز “پن” آلمان در دارمشتات، به شدت این حمله را محکوم کرده و گفته است: «ما عمیقاً از این حمله شوکه شدهایم.»
خانم گودریان افزود که این نویسنده اکنون ۳۰ سال است که “برای آزادی کلمه” در زیر تهدید مرگ زندگی میکند و پیش از این هرگز چنین سوءقصدی علیه وی صورت نگرفته بود.
کلاودیا روت، وزیر فرهنگ آلمان، این تهاجم را “حمله به آزادی ادبیات و آزادی اندیشه” خواند.
مارکو بوشمان، وزیر دادگستری آلمان گفته است، رشدی از شجاعت و آزادی بیان دفاع می کند.
امید نوریپور، یکی از دو رئیس حزب سبزها میگوید، این اقدام ثمره نفرتی است که رژیم ایران برای چندین دهه به آن دامن زده است.
واکنش دیگر کشورها
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، و بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا گفتهاند از شنیدن این خبر شوکه شدهاند.
امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه گفت، رشدی “مورد نفرت بربریت” قرار گرفته است.
جک سالیوان، مشاور امنیت ملی جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، گفت که کل دولت ایالات متحده برای بهبودی سریع این نویسنده ۷۵ ساله دعا میکند.
رشدی روز گذشته ۱۲ اوت در یک مراسم در شمال ایالت نیویورک مورد حمله مردی با چاقو قرار گرفت. مجرم ۲۴ ساله لبنانیتبار اهل نیوجرسی دستگیر شده است.
به گفته مدیر برنامههای او، رشدی به شدت مجروح شده است. نیویورک تایمز به نقل از مدیر رشدی گزارش داد که او به دستگاه تنفس مصنوعی وصل است و نمیتواند صحبت کند و احتمالاً یک چشمش را از دست خواهد داد. علاوه بر این، کبد او نیز آسیب دیده است.