با گذشت بیش از ده روز از آغاز بحران قطعی آب شهر همدان، و در حالی که مقامهای دولت و وزارت نیرو بهطور مکرر وعده میدهند که با تکمیل فاز اول خط انتقال آب از سد تالوار به این بحران خاتمه خواهند داد، گزارشها درباره میزان بالای آرسنیک در آب سد تالوار، به بحران آب همدان ابعاد تازهای داده است.
مهدی غلامی جلال، رئیس کانون وکلای همدان، روز دوم شهریور ۱۴۰۱، در نامهای خطاب به حسن خانجانی موقر، دادستان همدان، بر وجود آرسنیک به میزان «بسیار بیش از حد مجاز» در آب سد تالوار تاکید کرد و در مورد عواقب انتقال و اتصال آب این سد به شبکه آبرسانی شهر همدان هشدار داد.
رئیس کانون وکلای همدان در این نامه، خطاب به دادستان همدان نوشت: «بهدنبال بحران آب در سطح شهر همدان که موجب تالمات روحی و مشقت فراوان همشهریان ما را فراهم نموده است، مسئولین امر درصدد انتقال آب سد تالوار به همدان و اتصال آن به آب شهری هستند. در حالی که حسب تحقیقات علمی و مقالات مربوطه که به پیوست ارسال میشود، آرسنیک موجود در آب سد تالوار بسیار بیشتر از حد مجاز بوده و اثرات زیانبار آن بر افراد و بیماریزا بودن آن بر کسی پوشیده نیست.»
مهدی غلامی جلال در نامهاش تاکید کرد که میزان آرسنیک موجود در آب سد تالوار بهحدی است که «حتی قابلیت جذب از طریق پوست را نیز دارد». این بخش از نامه رئیس کانون وکلای همدان هشداری است که مشخص میکند آب سد تالوار حتی برای شستوشو و کاربرد غیرآشامیدنی نیز قابل استفاده نیست.
رئیس کانون وکلای همدان در ادامه از دادستان خواست تا «دستورات لازم جهت بررسی و تحقیق و تهیه گزارش مستندی مبنی بر صحت و سقم وضعیت آب سد تالوار و نیز برخورد قضایی با مسئولین به جهت قصور و ترک فعل» را صادر کند.
در نامه رئیس کانون وکلای همدان تاکید شده که این کانون حاضر است هزینه انجام آزمایشها و تحقیق درباره وضعیت آب سد تالوار و هرگونه اقدام در این مورد را تقبل کند.
پس از دو روز، حسن خانجانی موقر، دادستان همدان، روز جمعه ۴ شهریور، به نامه رئیس کانون وکلای همدان واکنش نشان داد و گفت که مبنای این نامه حساسیت درباره سلامت آب سد تالوار و مسئله انتقال و اتصال آن به آب شهری است.
دادستان همدان با بیان اینکه «نمیشود که بدون تحقیق و ادله لازم سلامت آب را زیر سوال برد»، افزود: «بنابراین، خواستار بررسی هرچه سریعتر این موضوع هستم.»
خانجانی گفت: «وجود آرسنیک بیش از حد مجاز در آب سد تالوار چه شایعه باشد چه واقعیت، حسب وظیفه بهعنوان مدعیالعموم، دستورات مقتضی و فوری برای بررسی صحت و سقم ماجرا به متولیان امر داده شده است.»از سوی دیگر، محمد ضروری، مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان همدان، وجود آرسنیک در آب سد تالوار را تایید کرد، اما گفت: «آرسنیک موجود در آب بسیار پایینتر از حد نرمال است و فلزات سنگین در همه منابع آبی وجود دارد. اما استاندارد ایران بسیار سختگیرانه است و هیچ نگرانی در این زمینه نباید وجود داشته باشد.»
مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان همدان با اشاره به اینکه آرسنیک و بقیه فلزات سنگین موجود در آب سد تالوار را بهراحتی میتوان در تصفیهخانه گرفت، افزود: «مهم خروجی تصفیهخانه است که آب باکیفیت در اختیار مردم قرار بگیرد که همین الان هم انجام میشود.»
محمد ضروری در ادامه تاکید کرد که خط قرمز وزارت نیرو سلامت مردم است و «از خروجی تصفیهخانههای آب همیشه نمونهگیری و آزمایش میشود، ضمن اینکه اگر آب کوچکترین آلودگی داشته باشد، باعث شیوع اپیدمی میشود.»
بحران قطعی آب، از دو هفته پایانی مرداد تاکنون، بسیاری از شهرهای ایران را در بر گرفته است و آب در تعدادی از شهرها مانند ارومیه و اهواز روزانه چند ساعت قطع میشود و در برخی شهرها مانند شهرکرد و همدان کامل قطع شده است.
آب شهر همدان چند روز پس از آنکه ابراهیم رئیسی دستور داد که «با برنامهریزی و کارهای فوری، حداکثر ظرف دو ماه، مسئله آب در همدان سامان یابد»، از ۲۵ مرداد دچار افت فشار و سپس، کامل قطع شد.
ساکنان همدان سهشنبه شب و چهارشنبه شب، اول و دوم شهریور ۱۴۰۱، در اعتراض به بحران بیآبی، با تجمع اعتراضی در خیابانهای این شهر، علیه مقامهای جمهوری اسلامی شعار دادند.
وزارت نیرو و شرکت آب تاکنون با اتصال ۲۹ حلقه چاه، بهطور موقت و بهمدت چند ساعت آب را در مناطق همدان وصل کرده است.
مقامهای دولت وعده داده بودند که با تکمیل پروژه ۱۷ ساله انتقال آب از سد تالوار به همدان، بحران آب این شهر را رفع خواهند کرد. اما با افزایش گزارشها درباره آلودگی آب سد تالوار به آرسنیک، مادهای که میتواند سرطانزا باشد و سلامت هزاران نفر را تهدید کند، آینده این طرح و بحران بیآبی همدان با ابهامهای بیشتری مواجه شده است.