واشینگتن: مرگ مهسا امینی غیر قابل گذشت است

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا قتل مهسا امینی توسط نیروهای پلیس امنیت اخلاقی، موسوم به گشت ارشاد در تهران را «غیر قابل گذشت» عنوان کرد.

سالیوان، شامگاه جمعه 25 شهریور با ابراز نگرانی عمیق در صفحه توییتر خود نوشت: «از مرگ مهسا امینی 22 ساله که گزارش شده بر اثر ضرب و شتم در بازداشت گشت ارشاد درگذشته است عمیقا نگران هستیم. مرگ او غیر قابل گذشت است. ما مقام‌های ایران را مسئول چنین موارد نقض حقوق بشر می‌دانیم.»

سازمان عفو بین‌الملل نیز در بیانیه ای «با ابراز همدلی و همدردی با خانواده و همه کسانی که از مرگ هولناک مهسا امینی غمگین و خشمگین هستند»، بیان کرد: «واحد پلیس موسوم به پلیس امنیت اخلاقی در تهران، که مجری قوانین تحقیرآمیز و تبعیض‌آمیز حجاب اجباری در ایران است، مهسا را سه روز قبل از مرگش به‌ صورت خودسرانه بازداشت کرده بود.»

این سازمان بین المللی تاکید کرد که «تمام ماموران و مقامات مسئول باید به دست عدالت سپرده شوند» و افزود: «تحقیقات عفو بین‌الملل در مورد مرگ در حین بازداشت مهسا امینی ادامه دارد.»

مهسا امینی زن جوان اهل سقز سه‌شنبه 22 شهریور توسط گشت ارشاد در تهران بازداشت و به‌دلیل ضرب و جرح ماموران در بازداشتگاه دچار ضربه مغزی شد و روز گذشته در بیمارستان کسری تهران جان باخت.

رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران نیز در بیانیه‌ای، قتل مهسا امینی توسط گشت ارشاد را «هولناک» توصیف کرد.

رابرت مالی در توییتی ضمن ابراز همدردی با خانواده مهسا نوشت: «ایران باید به نقض حقوق اساسی زنان و خشونت علیه آنها پایان دهد.»

او تاکید کرد: «کسانی که مسئول مرگ خانم امینی هستند، باید مورد بازخواست قرار گیرند.»

پس از اعلام درگذشت مهسا امینی، مردم برابر بیمارستان کسری در تهران و دیگر نقاط پایتخت ایران تجمع و تظاهرات کرده و با ابراز خشم و انزجار خود نسبت به خشونت و سرکوب دستگاههای امنیتی رژیم ایران، شعارهایی نظیر «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر خامنه‌ای» سر دادند.

مرکز همکاری احزاب کُردستان نیز شامگاه جمعه در واکنش به قتل مهسا امینی، مردم، جامعه مدنی و احزاب سیاسی در کردستان و سراسر ایران را برای برگزاری اعتصاب عمومی در روز دوشنبه 28 شهریور در کردستان و سراسر ایران علیه «سیاست‌های ضد بشری رژیم حاکم بر ایران» دعوت کرد.سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز مرگ مهسا امینی را ظالمانه توصیف کرد.

در بیانیه این سازمان آمده است: «مهسا امینی به دلیل پوشش نامناسب توسط پلیس اخلاق ایران دستگیر و سپس جان خودش را از دست داده است. حاکمان ایران باید حجاب اجباری را لغو قوانین دیگری را هم که زنان ایران را از حقوقشان سلب کرده است را حذف و یا اصلاح کنند.

گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، روز جمعه در پاسخ به پرسشی درباره مهسا امینی، با اشاره به اجبار حجاب توسط جمهوری اسلامی بر زنان ایران و موارد اسیدپاشی به خاطر رعایت نکردن آن، از شورای حقوق بشر خواست قطعنامه‌ای را در محکوم کردن اجبار حجاب برای زنان در ایران تصویب کند.

آقای رحمان که در یک رویداد مجازی در حاشیه پنجاه‌ویکمین اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد با عنوان «چالش‌های مرتبط با حقوق سلامت در ایران» سخن می‌گفت، مسیری که مقامات ایران در پیش گرفته‌اند را «شرم‌آور» دانست و توصیه کرد که «شورای حقوق بشر قطعنامه‌ای را» در مخالفت با حجاب اجباری به تصویب برساند.
جاوید رحمان با ابراز «تأسف عمیق» از اتفاقی که برای مهسا امینی افتاده است، تأکید کرد: «متاسفانه نگرانی درباره موارد نقض حقوق بشری که امروز در جمهوری اسلامی ایران دارد اتفاق می‌افتد، گسترده‌تر است.»

گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، با بیان این که از زمان به عهده گرفتن این مسئولیت بارها با مقامات جمهوری اسلامی تماس گرفته و تلاش کرده «بهترین تعامل» را با آنها داشته باشد، اضافه کرد: «بارها تأکید کردم باید به من اجازه داده شود که به این کشور بروم. برای این که برای ما بسیار مهم است که بتوانیم نگاه دست اول به وضعیت داشته باشیم.»

او همچنین بر افزایش «موارد نقض حقوق بشر بسیار جدی» از جمله «افزایش موارد نقض حق حیات و اعدام‌ها به‌ویژه کودک‌مجرم‌ها و اقلیت‌های قومی و مذهبی» از زمان روی کار آمدن ابراهیم رئیسی تأکید کرد.

آقای رحمان با اشاره به گزارش پیشین خود، تأکید کرد که «ایران کشوری است که شمار اعدام زنان در آن بسیار زیاد است» و گفت: «مسئله حقوق زنان و دختران و مسئله حجاب اجباری واقعا آزاردهنده است.»

به گفته او، زنان ایران «حاضر نیستند حجاب را بخشی از فرهنگ و ارزش‌هایشان تلقی کنند» و «حق بیان خویشتن» از جمله موارد «سلامت جسمی و روانی است» که باید «حق استقلال آن به زنان داده شود تا بتوانند خودشان را بیان بکنند.» حق بیان خویشتن داده بشود. اما برای رعایت نکردن حجاب اجباری «در حقوق جزایی ایران زندان و جریمه در نظر گرفته شده» و شماری از زنان «زندانی شده‌اند.»

جاوید رحمان تأکید کرد: «من این‌ها را ثبت و مستند کردم که فقط مسئله گشت ارشاد نبوده، بلکه مردم را تشویق کرده‌اند که بروند و حقوق زنان را نقض بکنند. اسید پاشیده‌اند روی زنان فقط به خاطر این که پوشش آنها مناسب تعریف‌های ارزش‌های اخلاقی نبوده است.»
شماری از چهره‌های هنری و ورزشی ایران در داخل و خارج از کشور نسبت به جان باختن مهسا امینی در بازداشت فرماندهی انتظامی واکنش نشان دادند.

این هنرمندان با تأکید بر نقض حقوق بشر و کرامت انسانی توسط جمهوری‌ اسلامی، این زن جوان را «قلب خونین و تپنده ایران» توصیف کردند.

گلشیفته فراهانی، بازیگر بین‌المللی سرشناس، روز جمعه ۲۵ شهریور با انتشار تصاویری از برخورد خشونت‌بار مقامات امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی با زنان در ایران، نوشت که «گویی کشور مشکل دیگری ندارد. در حالی که در غرب زنان مسلمان اصرار به پوشیدن حجاب دارند، این همان چیزی است که در ایران برای عدم تمایل به پوشیدن آن اتفاق می‌افتد. (زنان) نمی‌خواهند به بهشت آنها بروند.»

علی دایی، ستاره فوتبال و ملی‌پوش پیشین تیم ملی ایران نیز نوشت: «چه به روزگار این سرزمین آوردید؟ دخترم می‌پرسد چه اتفاقی افتاده؟ چه پاسخی دارم؟ »آناهیتا همتی، بازیگر سینما و تلویزیون نیز با استفاده از هشتگ‌هایی از جمله «نه به خشونت علیه زنان» و «کرامت انسانی» به جان باختن مهسا امینی واکنش نشان داد.
شبنم مقدمی، بازیگر سینما، نیز نوشت: «خطا هم اگر کرده بود، این بود جزایش؟ … این کجا رسم مسلمانی است؟ … با ما برای بیداری ِوجدان خفته آن‌ها که با تو چنین کردند، دعا کن.»شبنم فرشادجو بازیگر سینما و تلویزیون ایران با انتشار ویدیویی در صفحه اینستاگرام خود ضمن ابراز انزجار از رفتار ماموران حکومت جمهوری اسلامی ، کشف حجاب کرد و خطاب به سران جمهوری اسلامی گفت:‌از اعمال و رفتار شما بیزارم.

کیمیا علیزاده تکواندوکار ایرانی پناهنده به هلند هم در واکنش به جان باختن مهسا امینی بر اثر ضربات گشت ارشاد نوشت: «او یکی از ما بود، یکی از دختران ایران.»

او در ادامه خطاب به شرکت‌کنندگان در مراسم راهپیمایی اربعین نوشت: «هنوز به کربلا می‌روید؟ گریه هم می‌کنید؟ برای لبای تشنه و دستان قطع‌شده»

رضا عطاران، بازیگر و کارگردان ایرانی نیز در واکنش به جان باختن مهسا امینی بر اثر ضرب و شتم ماموران گشت ارشاد با انتشار تصویری از این زن جوان در صفحه اینستاگرامش نوشت: «ما مدت‌هاست که مرده‌ایم.»

پرستو صالحی بازیگر تلویزیون ایران هم که مدتی است به ترکیه مهاجرت کرده ، قتل مهسا امینی را امضای سند مرگ جمهوری اسلامی دانست و ابراز امیدواری کرد که روزی در میدان شهیاد، رفتن این حکومت را همراه با مردم به ستوه آمده، جشن بگیرد.

وب‌سایت «نت بلاكس» که محدودیت‌های اینترنت در جهان را رصد می‌کند هم اعلام کرد که با ادامه اعتراضات به قتل مهسا امینی، اختلال چشمگیری در اینترنت تهران ایجاد شده و احتمال می‌رود این محدودیت بر روند اطلاع‌رسانی درباره اعتراضات تاثیر بگذارد.

در ماه‌های اخیر ویدیوهای بسیاری در شبکه‌های اجتماعی پیرامون برخوردهای خشن گشت ارشاد و نیروهای انتظامی ایران با زنان در خیابان‌ها و معابر عمومی منتشر شده است.

چندی پیش نیز کارزاری علیه «حجاب اجباری» در ایران در شبکه‌های اجتماعی به راه افتاد که بازتاب گسترده‌ای در سطح جامعه داشت و در پی آن پلیس بسیاری از زنان و فعالان حقوق زن در ایران را بازداشت کرد.