امام جمعه اهل سنت زاهدان در خطبههای نماز جمعه ۲۵ فروردین درباره شدت گرفتن حملات شیمیایی به مدارس، ماجرا را با برخورد حکومت با مخالفان حجاب اجباری مقایسه کرد و گفت وقتی در کشوری با «دستگاههای امنیتی متعدد» عوامل این حملهها شناسایی نمیشوند، یعنی این اتفاق «ریشه در سیستم» دارد.
عبدالحمید اسماعیلزهی در سخنان انتقادی خود که همچون هفتههای گذشته به دلیل اختلال و قطع شدن اینترنت زاهدان از شبکههای اجتماعی او به صورت زنده پخش نشد، به «شدت گرفتن» مسمومیت دختران دانشآموز در مدارس دولتی اشاره و از آن با عنوان «ناامنی بزرگ در کشور» یاد کرد.
کنایه به استفاده حکومت از دوربینهای پیشرفته در شناسایی چهره مخالفان حجاب اجباری
اسماعیلزهی این مساله را با رویکرد حکومت نسبت به مخالفان حجاب اجباری مقایسه کرد و گفت: «جای تعجب است که در کشوری با دستگاههای امنیتی متعدد که رصدها و دوربینهای مختلف موجود است، هنوز عوامل این اتفاق شناسایی نشدهاند، در حالی که اخیرا مسوولی در مورد حجاب تاکید کرده چهرهها را با دستگاههای پیشرفته و پیچیده در خیابانها شناسایی میکنند.»
مولوی عبدالحمید خطاب به حکومت ادامه داد: «چطور است که در مورد بیحجابی این دقت را به خرج میدهید اما دزدی را که در مدارس سم میریزد و دختران و جگرگوشههای مردم را مسموم میکند نتوانستهاید تا الان شناسایی کنید؟ چه کسی میتواند باور کند که شما با این که ماشالله در رصد و شناسایی و اطلاعات قوی هستید، در این زمینه ناکام ماندهاید؟»
مسمومسازیها ریشه در سیستم دارد
او تصریح کرد: «همین است که مردم [ادعای شما را] نمیپذیرند و اعتقاد دارند مسمومسازیها ریشه در سیستم دارد و حتما [مقصر] اتصالی به سیستم دارد که در یک روز میتواند چندین مدرسه را هدف حمله قرار دهد. اما هر کسی که هست، از درون یا بیرون [حکومت] باید با قدرت او را شناسایی کرد و جلویش را گرفت.»
امام جمعه اهل سنت زاهدان پیش از این هم حکومت را مسوول مسمومسازی دختران دانشآموز معرفی کرده و علت آن را انتقامگیری از دختران معترض در جریان خیزش انقلابی مردم دانسته بود.
«حضرت علی» هم از جانب خدا تعیین نشده
اسماعیلزهی در بخش دیگری از سخنانش بار دیگر «ولایت مطلقه فقیه» را زیر سوال برد و با کنایه به این که مردم علی خامنهای را به عنوان «خلیفه و حاکم کشور» قبول ندارند، گفت: «تمام مسوولان در هر زمانی و هر جایگاهی باید از جانب مردم تعیین شوند نه از سمت خدا. به غیر از شخص پیامبر و بعد از او، هیچ شخصی از جانب خدا تعیین نشده است. مردم بودهاند که آنان را انتخاب کردند.»
او همچنین به موضع مناقشهبرانگیز برخی شیعیان و بهویژه روحانیون حکومتی که میگویند «امامان از سوی خدا برگزیده شدهاند» اشاره کرد و گفت: «هیچ مدرکی نداریم که حضرت علی بر اساس آن گفته باشد خودش یا کسی دیگر [خلفای راشدین به اعتقاد اهل سنت و ۱۲ امام به باور شیعیان] را خدا برای حکومت تعیین کرده باشد بلکه اعتقاد ایشان هم این بوده که خلیفه و حاکم را نه خدا که بندگان تعیین میکنند.»
هیچ حاکمی اختیار مطلق ندارد
امام جمعه اهل سنت زاهدان با تاکید بر این که «هیچ حاکمی اختیار مطلق ندارد»، این دیدگاه را قرائتی «میانه» از اسلام خواند و گفت: «اعتقاد ما به اسلام میانهرو و اعتدالی است. در اسلام هم برخی مسلمانان افراط و تفریط دارند و برخی تندرو و خشن هستند اما اعتقاد ما به قرائت اعتدالی و تعامل و مدارا و آشتی است که ترور در آن جایی ندارد.»
او اسلام اعتدالی مدنظرش را «اسلامِ صلح» خواند و گفت «افراطگرایی» در تمام جهان به مسلمانان «نقصان و ضرر» رسانده و در مقابل، «اسلام اعتدالی» به دموکراسی نزدیک است.
مولوی عبدالحمید با اشاره به این که در چنین اسلامی، «نباید حقوق و احترام زندانی و اسیر نادیده گرفته شود»، اعتراف اجباری و اعدام را نهی کرد و بار دیگر بر خواستههای مردم در اعتراضات مبنی بر عدالت، آزادی و رفع تبعیض تاکید کرد.
همه مقامهای عالی جمهوری اسلامی، از جمله علی خامنهای مسئول کشتار مردم در جمعه خونین زاهدان هستند
مولوی عبدالحمید، امامجمعه اهل سنت زاهدان، در خطبههای نماز جمعه ۲۹ مهر ۱۴۰۱ خواستار مجازات عاملان حادثه جمعه خونین زاهدان شد. او همه مقامهای عالی جمهوری اسلامی، از جمله علی خامنهای را مسئول این اتفاق دانست و خواستار پاسخگویی آنان شد.
امامجمعه اهل سنت زاهدان درخصوص آمار کشتهشدگان در این حادثه گفت: «من عدد دقیق کشتهشدگان را نمیتوانم ذکر کنم و تا حدود ۹۰ نفر هم آمارهایی اعلام شده است. بسیاری هم زخمی و فلج شدهاند. عده زیادی دستوپایشان قطع شده است یا قطع نخاع شدهاند.»
در پی انتشار گسترده سخنان مولوی عبدالحمید، مجید میراحمدی، معاون وزیر کشور به اظهارات او واکنش نشان داد و خطبههای مولوی عبدالحمید را تحریکآمیز خواند.
او گفت: «متاسفانه بعد از خطبههای او حدود ۱۵۰ نفر از اراذل و اوباش با سوءاستفاده از صحبتهای او به اموال مردم، خودروهای شخصی، مغازههای مردم و به اموال اهل سنت حمله کردند.»
معاون وزیر کشور در ادامه گفت: «متاسف هستیم در نماز جمعه که باید محل وحدت و آرامش مردم باشد، این سخنان مطرح شده است. باید توجه بیشتری داشت تا محل سوءاستفاده دشمنان و ضدانقلاب نشود.»با این حال مولوی عبدالحمید مقصر دانستن گروههای تجزیهطلب در این حادثه را دروغ و کذب دانسته بود. او در مورد مسلح بودن معترضان گفت: «گفتهاند به ما با سلاح حمله کردهاند. اگر با سلاح حمله کردهاند، چند نفر از شما کشته شده است؟ در صحنه اول که بیشترین تعداد مردم کشته شدهاند یک نفر هم از آن طرف کشته نشده است. چرا این دروغها را میگویید؟ هرچه دروغ بگویید نارضایتی خدا و ملت بیشتر میشود.»
امامجمعه اهل سنت زاهدان با اشاره به تیراندازی به سوی نمازگزاران اهل سنت گفت: «به کدام مجوز در جایی که خدا عبادت میشود، شلیک کردهاید؟ به چه دلیلی دو ساعت مردم را به گلوله بستهاید؟ اینجا یک مامور هم کشته نشده و این، دلیلی بر آن است که مردم سلاحی با خود نداشتهاند.»
عبدالحمید با تشکر از ایرانیان در سراسر دنیا که با مردم زاهدان همدردی کردند، بهصورت غیرمستقیم از حسن روحانی و اعضای دولت پیشین انتقاد کرد و گفت: «ما سخت از ایرانیانی گلایهمندیم که مردم مدتها با آنها همکاری میکردند و حالا هیچ حرفی نزدند. بهخصوص آنهایی که فعلا در دولت نیستند، اما روزی در دولت بودند و چندین سال حکومت کردند و از این مردم رای گرفتند. ما از علمای شیعه هم گلایهمندیم که در این حادثه هیچ حرفی نزدند.»
او با یادآوری اینکه کشتهشدگان این حادثه تنها در دو ساعت بیش از کل کشتهشدگان سه هفته اعتراضهای سراسری اخیر بوده است، گفت: «انتظار ما از مسئولان تهران آن بود که به این مسئله رسیدگی کنند. بزرگترین خواسته اولیای دم و مردم استان هم این است که تک تک مامورانی که مرتکب این قتل شدند، مواخذه شوند و کسی که به آنها فرمان داده است، دستگیر شود. مسئولانی که در این جریان کوتاهی کردند، باید پاسخگو باشند.»
تبعیض علیه مهاجران افغانستانی
امام جمعه اهل سنت زاهدان همچنین به رفتارهای تبعیضآمیز حکومت با مهاجران افغانستانی در ایران اشاره کرد و گفت: «برادران افغان را پناه دادیم اما نمازخانههای بسیاری از آنان را در برخی شهرها بستیم. چرا در قانون اعمال سلیقه میکنید؟ اینها چه کسانی هستند؟ کدام قانون آزادی مذهب و اندیشه را میگیرد؟»
او همچنین با تاکید بر این که «افراط و تفریط از مسیر عقلانیت خارج است»، گفت: «مهمترین مشکل در این ۴۴ سال، تنگنظری بوده و اینکه اختیار امور در دست کسانی قرار داشته که فکر محدود و بستهای داشتهاند.»
دو روز پیش (چهارشنبه ۲۳ فروردین) هم سایت حالوش که اخبار مربوط به استان سیستان و بلوچستان را پوشش میدهد، ویدیویی از سخنان عبدالحمید اسماعیلزهی در «ضیافت افطاری با خانوادههای کشتهشدگان و مجروحان اعتراضات سیستان و بلوچستان» منتشر کرد که او در بخشی از آن به «سکوت برخی افراد سرشناس در قبال حق دادخواهی آسیبدیدگان این استان» اعتراض میکند.
اسماعیلزهی از هشتم مهر ماه ۱۴۰۱ و جمعه خونین زاهدان که دهها شهروند با گلوله نیروهای حکومتی کشته و زخمی شدند، مواضع انتقادی و صریحی را علیه جمهوری اسلامی، علی خامنهای و سیاستهایش اتخاذ کرده است.
او همچنین از جمعههای اعتراضی مردم زاهدان که تاکنون ۲۷ هفته پیاپی برگزار شده با عنوان «مقاومت در راه حق» یاد کرده است.
اسماعیلزهی در شش ماه اخیر بارها و به صراحت سخنانی را مطرح کرده که بیان آنها از تریبون نماز جمعه در چهار دهه اخیر کمسابقه بوده اما با وجود فشار و تهدیدهای امنیتی به سخنان انتقادی خود ادامه داده است.