روزنامه والاستریت ژورنال روز جمعه ۱۹ مرداد در گزارشی نوشت جمهوری اسلامی اکنون به میزان کافی اورانیوم غنیشده سطح بالا برای ساخت چندین سلاح هستهای در اختیار دارد اما فعلا در حال تولید سلاح نیست.
در گزارش این روزنامه به نقل از سازمانهای اطلاعاتی آمریکا آمده است که حکومت ایران همچنان در حال تحقیقاتی است که هر لحظه میتواند جمهوری اسلامی را در موقعیت آغاز یک برنامه تسلیحات هستهای قرار دهد و هر وقت اراده کند بتواند نخستین بمب هستهای خود را بسازد.
به گفته مقامات آمریکایی این تحقیقات میتواند با تکیه بر مدلسازی کامپیوتری و متالورژی، دانش و توانایی تهران در ساخت یک سلاح هستهای را افزایش داده و همزمان به سران جمهوری اسلامی اجازه دهد تا ادعا کنند که کار را برای اهداف غیرنظامی پیش میبرند.
به گزارش والاستریت ژورنال ارزیابی اطلاعاتی آمریکا همچنین نشان میدهد که اظهارات عمومی سران حکومت ایران در مورد سلاحهای هستهای در سال جاری افزایش قابل توجهی داشته که نشان میدهد حتی اگر ایران به توسعه بمب اتمی نپردازد، میتواند از نگرانیهای بینالمللی در مورد سرعت برنامه هستهای خود در مذاکرات و پاسخ به فشارهای بینالمللی، بهرهبرداری کند.
گاری سامور، مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه در دانشگاه براندیس و مشاور سابق کاخ سفید در دوران دولت اوباما، با بیان اینکه «جمهوری اسلامی اکنون بر تولید اورانیوم با غنای بالا تسلط یافته است» گفت:«گام بعدی حکومت ایران میتواند آغاز فعالیتهای تسلیحاتی هستهای پس از اتخاذ تصمیم سیاسی باشد که این امر با توجه به پنهانکاری تهران در مورد نیتهایش، دور از ذهن نیست.»
آندریا استریکر، محقق بنیاد دفاع از دموکراسیها در واشنگتن هم گفت: «فعالیتهای تسلیحاتی جمهوری اسلامی که به تازگی مشاهده شده ممکن است نوک کوه یخی از فعالیتهای بسیار بیشتر باشد.» وی افزود: «ایالات متحده باید فوراً آژانس بینالمللی انرژی اتمی را برای بازرسیها بسیج کند.»
این گزارش در حالی منتشر میشود که تنشها در خاورمیانه بین اسرائیل با جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن به شدت افزایش یافته و حکومتی که در ۴۵ سال گذشته بارها اسرائیل را به «محو از روی زمین» تهدید کرده، اکنون در حال برنامهریزی برای حمله نظامی به این کشور در پاسخ به کشته شدن متحدان خود است.
جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا اما بارها گفته است که ایالات متحده هرگز و به هیچ قیمتی اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هستهای دست یابد.
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا نیز ماه گذشته گفت که احتمالاً ایران «یک یا دو هفته» نیاز دارد تا اورانیوم با غنای بالا را برای ساخت سلاح هستهای تولید کند.
کارشناسان هم میگویند جمهوری اسلامی در حال حاضر به اندازه کافی اورانیوم غنیشده در سطوح مختلف دارد تا بتواند چندین سلاح هستهای را در عرض شش ماه تأمین کند.
مقامات جمهوری اسلامی با وجود همه شواهد و گزارشها همچنان ادعا میکنند که برنامه هستهای را صرفاً برای اهداف غیرنظامی دنبال میکند.
یک مقام آمریکایی در این مورد به والاستریتژورنال گفت تحقیقاتی که جمهوری اسلامی انجام میدهد «میتواند شکاف دانشی را که تهران در تسلط بر توانایی ساخت سلاح با آن مواجه است کاهش دهد»، اگرچه اطلاعات ایالات متحده نشان میدهد که این تحقیقات زمان مورد نیاز کشور برای ساخت سلاح را کوتاه نمیکند.
سخنگوی دفتر مدیر اطلاعات ملی گفت: «جمهوری اسلامی برنامه هستهای نظامی فعالی ندارد.»
مقامهای آمریکایی هیچ جزبیاتی در مورد ماهیت کاری که گمان میرود جمهوری اسلامی انجام می دهد ارائه نکردند.
با این حال، به گفته افراد مطلع، در ماههای اخیر نگرانیهایی در میان مقامهای اسرائیلی و آمریکایی در مورد تحقیقات مرتبط با تسلیحات اتمی از سوی جمهوری اسلامی، از جمله مدلسازی رایانهای و متالوژی، وجود داشته است.
اواخر تیرماه، آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا، گفت: «تهران به دلیل اینکه توافق هستهای کنار گذاشته شد، به جای اینکه حداقل یک سال با ظرفیت تولید مواد شکافتپذیر برای ساخت سلاح هستهای فاصله داشته باشد، اکنون احتمالاً یک یا دو هفته تا انجام این کار فاصله دارد.»
جمهوری اسلامی از زمان خروج آمریکا از برجام تاکنون، از تعهدات خود در چارچوب برجام شدیدا کاسته و سرعت و میزان غنیسازی اورانیوم را افزایش داده است.
بر اساس یک گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی که روز هشتم تیرماه منتشر شد، ایران نیمی از سانتریفیوژهای پیشرفته خود را در سایت فردو نصب کرده است.
آیآر-۶ نسل ششم سانتریفیوژهای تولید ایران است و یکی از پیشرفتهترین ماشینهای مورد استفاده در غنی سازی در زیرساخت اتمی ایران بهشمار میرود.
دیپلماتها بر این باورند که نصب سانتریفوژهای نسل ششم واکنشی است به قطعنامه پنجم ژوئن (۱۶خرداد) شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه جمهوری اسلامی. در این قطعنامه بر ضرورت افزایش همکاری تهران با آژانس و لغو محدودیتهای موجود برای بازرسان خبره تاکید شده بود.
جمهوری اسلامی در شهریور سال گذشته دسترسی تعدادی از بازرسان مجرب آژانس را به تاسیسات اتمی خود را قطع کرد.