به گفته دو منبع اطلاعاتی، ایران اخیراً موشکهای بالستیک کوتاهبرد خود را برای استفاده در جنگ علیه اوکراین در اختیار روسیه قرار داده است. نزدیک به یک سال میشود که مقامات آمریکایی و غربی هشدار داده بودند که چنین انتقالی قریبالوقوع است.
وزارت امور خارجه اوکراین روز شنبه هفتم سپتامبر (۱۷ شهریور ۱۴۰۳) اعلام کرد که به شدت از گزارشهای منتشر شده درباره انتقال احتمالی موشکهای بالستیک ایران به روسیه نگران است.
این وزارتخانه در بیانیهای که برای خبرنگاران ایمیل شد، تعمیق همکاریهای نظامی تهران و مسکو را تهدیدی برای اوکراین، اروپا و خاورمیانه دانست و از جامعه بینالمللی خواست تا فشار بر ایران و روسیه را افزایش دهد.
سیانان و وال استریت ژورنال روز جمعه به نقل از منابع ناشناس گزارش دادند که ایران موشکهای بالستیک کوتاهبرد خود را به روسیه منتقل کرده است.
روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از مقامات آمریکایی و اروپایی که نامشان فاش نشده گزارش داد که ایران موشکهای بالستیک کوتاه برد خود را در اختیار روسیه قرار داده است.مشخص نیست دقیقا چه زمانی این موشکها تحویل داده شدهاند، اما انتقال آنها در حالی صورت میگیرد که روسیه حملات موشکی و پهپادی خود را به شهرهای اوکراین تشدید کرده است و اوکراین در زمستان امسال برای حملات گسترده روسیه به زیرساختهای انرژی خود آماده میشود.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین روز جمعه در نشست «گروه تماس برای دفاع از اوکراین» که در آلمان برگزار میشد، به متحدانش گفت که اوکراین به سامانههای پدافند هوایی بیشتری نیاز دارد.
بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، اروپا و آمریکا در پاسخ به اقدام تهران، در حال کار بر روی بسته جدیدی از تحریمها علیه جمهوری اسلامی هستند.
شان ساوِت، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا به سیانان گفت: «هر گونه انتقال موشکهای بالستیک ایران به روسیه به معنای تشدید حمایت ایران از حمله کرملین به اوکراین است.»
آقای ساوت گفت: «ما از آغاز تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین نسبت به تعمیق مشارکت امنیتی بین روسیه و ایران هشدار دادهایم و از این تحولات نگران هستیم. ما و شرکایمان، هم در نشست گروه ۷ و هم در نشست ناتو در تابستان امسال به صراحت اعلام کردهایم که با هم آماده تحمیل پیامدهای جدی هستیم.»ارائه موشکهای بالستیک نشان دهنده افزایش قابل توجه حمایت ایران از روسیه است. به گزارش سی ان ان، ایران پیش از این صدها پهپاد را به روسیه تحویل داده است که نیروهای روسی در جنگ خود علیه اوکراین از آنها استفاده میکنند و روسیه نیز با کمک ایران در حال ساخت تاسیسات تولید پهپاد در داخل مرزهای خود بوده است.
واکنش ایران
نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل در بیانیهای، انجام این انتقال را رد کرد.
ایران در بیانیهای موضع خود در قبال درگیری اوکراین را تکرار کرد و گفت: «ایران ارائه کمکهای نظامی به طرفهای درگیری را – که منجر به افزایش تلفات انسانی، تخریب زیرساختها و دوری از مذاکرات آتش بس میشود – غیرانسانی میداند، و این موضوع شامل جنگ اوکراین نیز میشود.»
به گفته مقاماتی که قبلا با سیانان گفتگو کرده بودند، مذاکرات روسیه برای دستیابی به موشک های بالستیک دوربرد از ایران از سپتامبر گذشته آغاز شد. در آن زمان، سرگئی شویگو، وزیر دفاع وقت روسیه برای دیدن سامانههای موشکی بالستیک کوتاه برد ابابیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به ایران سفر کرد.
یکی از مقامات آمریکایی در ماه ژانویه به سیانان گفته بود که «این رویداد اولین نمایش عمومی موشکهای بالستیک برای یک مقام ارشد روسی است که از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین، به ایران سفر کرده است.»
ایران ارائه کمکهای نظامی به طرفهای درگیری را – که منجر به افزایش تلفات انسانی، تخریب زیرساختها و دوری از مذاکرات آتش بس میشود – غیرانسانی میداند، و این موضوع شامل جنگ اوکراین نیز میشود.
نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل
«اقدامات جدید و قابل توجه علیه ایران» در دستور کار غرب
گروه ۷ در ماه مارس بیانیه مشترک صادر کرد و قویا هشدار داد که اگر تهران با ارسال موشکهای بالستیک به روسیه برای استفاده علیه اوکراین اقدام کند، پاسخ جامعه بینالمللی شامل «اقدامات جدید و قابل توجهی علیه ایران» خواهد بود.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دسامبر گذشته، موشکهای بالستیک و سامانههای پشتیبانی موشکی را در یک منطقه آموزشی در داخل ایران مستقر کرد تا به هیاتهای روسی نشان دهد. به گفته رسانههای آمریکایی، اینها همه نشانههایی مبنی بر این بود که روسیه قصد دارد این سامانهها را از ایران خریداری کند.
پیشتر نیز گزارشهایی منتشر شده بود که روسیه از کره شمالی نیز موشکها و اجزای موشکی را دریافت کرده است. مقامات گفتهاند که چین نیز به روسیه کمک میکند تا پایگاه صنعتی دفاعی خود را در مقیاس وسیعی گسترش دهد که منجر به بلندپروازانهترین توسعه تولیدات نظامی از زمان شوروی شده است. حمایت چین از روسیه شامل مقادیر قابل توجهی ماشین ابزار، موتورهای پهپاد و توربوجت و فناوری موشکهای کروز است.
مسکو و تهران همواره ادعاهایی مبنی بر ارائه تسلیحات از جمله هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه برای استفاده در اوکراین را رد کردهاند. دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین این قبیل گزارشها را نادرست توصیف میکند و در مورد پهپادها گفته بود که ارتش روسیه از هواپیماهای تولید داخل استفاده میکند. وزیر امور خارجه ایران در نوامبر ۲۰۲۲ گفت که این کشور مقدار کمی پهپاد به روسیه تحویل داده است، اما این تحویل چند ماه قبل از شروع عملیات ویژه نظامی در اوکراین انجام شده است.
ارسال موشکهای ایران به روسیه تهدیدی علیه اروپا و خاورمیانه است
وزارت خارجه اوکراین شنبه هفدهم شهریور اعلام کرد که درباره گزارشهای رسانهای مبنی بر احتمال انتقال قریبالوقوع موشکهای بالستیک ایران به روسیه بسیار نگران است.
این وزارتخانه با ارسال بیانیهای از طریق ایمیل به خبرنگاران، همکاری نظامی میان ایران و روسیه را تهدیدی علیه اوکراین، اروپا و خاورمیانه دانسته و از جامعه بینالمللی خواست تا فشارها بر این دو کشور را تشدید کند.
شبکه خبری آمریکایی «سی ان ان» و روزنامه «وال استریت ژورنال» جمعه به نقل از منابعی که هویت آنها را فاش نشده، گزارش دادند که ایران موشکهای بالستیک کوتاهبرد خود را به روسیه انتقال داده است.
خبرگزاری «رویترز» در اوت گذشته گزارش داده بود که روسیه انتظار دارد تا به زودی محمولهای شامل صدها موشک بالستیک کوتاهبرد فتح 360 را از ایران تحویل بگیرد.
بنا به همین گزارش دهها نظامی روسی در تهران دورههای آموزشی درباره نحوه استفاده از چنین تسلیحاتی که از طریق ماهوارهها هدایت میشود را میگذرانند تا در جنگ اوکراین بکار گرفته شود.
تشدید تنشی بنیادین
ایالات متحده که متحد اوکراین است جمعه به شدت در این باره ابراز نگرانی کرد.
شان ساویت، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در اینباره تصریح کرد که «هر گونه انتقال موشکهای بالستیک ایران به روسیه تشدید تنشی بنیادین در پشتیبانی ایران از تجاوز روسیه به اوکراین تلقی خواهد شد».
در همین حال، نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک جمعه تأکید کرد که موضع ایران در مورد جنگ اوکراین تغییری نکرده است. این نمایندگی اعلام کرد: «ایران هرگونه کمک نظامی به طرفهای درگیر در این درگیری را غیراخلاقی میداند زیرا به افزایش خسارتهای انسانی و تخریب زیرساختها منجر میشود و از مذاکرات برای آتشبس فاصله میگیرد».
نمایندگی ایران همچنین افزود: «بنابراین، ایران نه تنها در چنین اقداماتی شرکت نمیکند، بلکه از سایر کشورها نیز میخواهد که از ارسال تسلیحات به هر کدام از طرفین درگیری خودداری کنند».