با نزدیک شدن به پایان دوره ریاست جمهوری جو بایدن، به نظر میرسد از دیدگاه دولت دموکرات کنونی، بازگشت به توافق هستهای با ایران و دستیابی به تفاهماتی در مورد مسائل هستهای، ثبات خاورمیانه و توقف حمایت ایران از تروریسم، یکی از فرصتهایی است که طی سالهای گذشته از دست رفته است.
اکنون دولت بایدن در شرایطی مشابه با دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ در سال 2020 قرار گرفته و لحن تندتری در برابر تهران در پیش گرفته است.سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به «العربیه» گفت: «اظهارات رهبران ایران در ده سال گذشته بین لحنهای تند و ملایم در نوسان بوده است.» او اضافه کرد: «متأسفانه این لحنها با فعالیتهای بیثباتکننده همراه بوده که شامل حمایت از تروریسم در سراسر جهان، تشدید بیملاحظه برنامه هستهای و نقض خشونتآمیز حقوق بشر در ایران میشود.»
قضاوت بر مبنای اقدامات، نه اظهارات
این مقام آمریکایی تأکید کرد که «ما بر اساس اقدامات رژیم (ایران) قضاوت خواهیم کرد نه حرفهایش».
در هفتههای اخیر و پس از انتخاب رئیسجمهوری جدید ایران، اظهاراتی منتشر شده که نشان میدهد تهران تمایل به بازگشت به گفتگو با غرب و ایالات متحده دارد. واشینگتن به همراه متحدان اروپایی خود پیامهای متعددی به ایران ارسال کردهاند که تحویل موشکهای بالستیک به روسیه را غیرقابل قبول میدانند. با این وجود، تهران به تحویل این موشکها ادامه داده است. همچنین، آخرین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأیید کرده که تهران همچنان به غنیسازی اورانیوم تا سطوح 20 و 60 درصد ادامه میدهد، مقادیر بیشتری از حد مجاز ماده غنیشده را در اختیار دارد و همکاری لازم با بازرسان بینالمللی را انجام نمیدهد.
فهرست شرایط آمریکا
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تأکید کرد: «اگر ایران بخواهد حسن نیت خود را به ایالات متحده و جامعه بینالمللی نشان دهد، باید از حمایت و تأمین تروریسم دست بردارد، تنشهای هستهای را متوقف کند و به آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه دهد بهطور کامل به فعالیتهای خود ادامه دهد. همچنین، باید ترور مخالفان سیاسی را متوقف کند، تحویل موشک به روسیه را که علیه مردم اوکراین استفاده میشود، پایان دهد و به اعدامهای ناعادلانه و بیسابقه در ایران خاتمه دهد.»
او در پایان گفت: «مسیر پیشروی ایران توقف فعالیتهای بیثباتکننده در سراسر جهان است.»
«ناکامی ایران»
برخی از مقامات نظامی آمریکا پس از کاهش تنشها با ایران، احساس «پیروزی» کردهاند.روز پنجشنبه، نیروی دریایی آمریکا یک ناو هواپیمابر را از منطقه عملیات فرماندهی مرکزی خارج کرد. یکی از مقامات آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، به العربیه گفت: «تنشها کاهش یافته است.» او توضیح داد که ایالات متحده پیش از این، دو ناو هواپیمابر و چند فروند از اسکادرانهای جنگنده را به منطقه خاورمیانه فرستاده بود. او افزود: «با افزایش لحن تهدیدآمیز، ما نیروهای خود را تقویت کردیم و به ایرانیها فهماندیم که واشینگتن هم توانایی و هم اراده استفاده از نیروی نظامی را دارد. ما کاری کردیم که ایرانیها دوباره فکر کنند و بفهمند که اقداماتشان هزینهبر خواهد بود.»
او در حالی که پشت میز کار خود نشسته بود و با العربیه گفتگو میکرد، خاطرنشان کرد: «از آن زمان چه اتفاقی افتاد
هیچچیز!»
زبان زور
این مقام آمریکایی تأکید کرد که کشورش همچنان اوضاع را تحت نظر دارد. او افزود: «خروج گروه ضربتی تئودور روزولت به این دلیل بود که مأموریت آنها چندین ماه، بیش از حد معمول طول کشیده بود. آمریکا همچنان در منطقه دارای یک ناو هواپیمابر دیگر و نیروهای دریایی و هوایی بزرگ در شرق مدیترانه است.»
به نظر میرسد که دولت بایدن به این نتیجه رسیده است که مقامات ایران زبان زور را درک میکنند. رئیسجمهوری آمریکا در سال 2024 پیامهای تندی به مقامات ایرانی ارسال کرده است. این پیامها نه تنها بهصورت علنی، بلکه از طریق کانالهای خصوصی نیز به ایران منتقل شدهاند تا تأکید شود که واشینگتن هم توانایی و هم اراده استفاده از قدرت نظامی را دارد. این مقام آمریکایی همچنین اشاره کرد که واشینگتن متعهد به امنیت منطقه و حفاظت از اسرائیل است.
این مقام دولت بایدن در پایان تأکید کرد که هدف واشینگتن حفظ امنیت و ثبات منطقه است و گفت: «خاورمیانه برای اقتصاد جهانی حیاتی است، در حالی که رفتارهای ایران بر اساس ایجاد بیثباتی در این منطقه است.»