
رضا نورانی، رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران، در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا اعلام کرد که تراز تجاری محصولات کشاورزی کشور در سال جاری همچنان منفی است. او با اشاره به آمار ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۳، اظهار داشت که میزان واردات محصولات کشاورزی بهمراتب بیشتر از صادرات آن بوده است.
آمار صادرات و واردات
به گفته نورانی، در ۱۰ ماهه نخست سال جاری، حدود ۸ میلیون و ۳۵۶ هزار تن محصول کشاورزی به ارزش ۶ میلیارد و ۶۶۲ میلیون دلار از کشور صادر شده است. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته، صادرات این اقلام حدود ۶ میلیون و ۸۳۴ هزار تن به ارزش ۴ میلیارد و ۹۴۶ میلیون دلار بوده است؛ بنابراین، وزن صادرات ۲۲ درصد و ارزش آن ۳۴ درصد افزایش یافته است.
در مقابل، واردات محصولات کشاورزی در ۱۰ ماهه سال جاری به ۲۰ میلیون و ۲۲۴ هزار تن به ارزش ۱۳ میلیارد و ۱۱۷ میلیون دلار رسیده است. این ارقام نشاندهنده کاهش ۵ درصدی در وزن و ۱۲ درصدی در ارزش واردات نسبت به سال گذشته است.
تراز تجاری منفی
با مقایسه این آمار، تراز تجاری محصولات کشاورزی ایران همچنان منفی باقی مانده است. نورانی تاکید کرد که این وضعیت نشاندهنده غلبه واردات بر صادرات در این حوزه است.
قاچاق بادام آمریکایی به ایران
یکی از چالشهای جدی در حوزه تجارت محصولات کشاورزی، قاچاق گسترده بادام درختی و گردو به ایران است. بر اساس گزارش وبسایت فرارو، حدود ۹۰ درصد از گردو و مغز بادام درختی از طریق بنادر جنوبی کشور، بهویژه بندر گناوه، بندرعباس و بوشهر، بهصورت قاچاق وارد میشود. به نوشته این منبع خبری، این مساله علاوه بر آسیب به تولیدکنندگان داخلی، به دلیل نبود نظارتهای بهداشتی، میتواند سلامت مصرفکنندگان را نیز تهدید کند.
مسعود سلیمانی، دبیر انجمن تامین و بستهبندی آجیل، خشکبار و ادویه ایران، در این باره گفته بود که «اکنون ۴۰ هزار تن گردو و ۵۰ هزار تن بادام درختی بهصورت قاچاق وارد کشور میشود. این امر علاوه بر سود سرشار برای مافیای قاچاق، به تأمینکنندگان و تولیدکنندگان داخلی لطمههای جدی وارد میکند.»
لزوم بازنگری در سیاستهای تجاری
نورانی با اشاره به ممنوعیت واردات برخی محصولات مانند بادام درختی و مغز گردو، تصریح کرد که این ممنوعیتها منجر به افزایش قاچاق این محصولات شده است. او تاکید کرد که بازنگری در سیاستهای تجاری و وارداتی، میتواند از قاچاق جلوگیری کرده و به بهبود تراز تجاری کشور کمک کند.
به باور کارشناسان تراز منفی تجارت محصولات کشاورزی و معضل قاچاق، نشاندهنده نیاز به اصلاحات جدی در سیاستهای تجاری و نظارتی کشور است. حمایت از تولید داخلی، تسهیل واردات قانونی و مقابله موثر با قاچاق، از جمله اقداماتی است که میتواند به بهبود وضعیت موجود کمک کند. با این حال ناکارآمدی سیستم حکمرانی جمهوری اسلامی به باور بسیاری از کارشناسان مستقل ریشه تمام بحرانهایی است که جامعه ایران را درگیر خود کرده است.
