وزیر دفاع آمریکا، در مقر اصلی ناتو در بروکسل خروج نیروهای نظامی این کشور از سوریه قبل از پیشرفت در مذاکرات صلح را یک خطای راهبردی دانست.
جیمز متیس روز جمعه ۱۸خرداد ۹۷ گفت: آمریکا با خروج از سوریه نباید «خلائی» به وجود آورد که بشار اسد و متحدان این رژیم، روسیه و رژیم ایران از آن بهرهبرداری کنند.
وی افزود ترک میدان نبرد پیش از آن که روند سیاسی حل بحرانِ سوریه از سوی «استفان دمیستورا» به ثمر بنشیند بهمعنی نادیده گرفتن فعالیتهای دیپلوماتیک و دادن فرصت بازسازی به تروریستها است.
خبرگزاری فرانسه گزارش داد که روز جمعه نیروهای داعش بخشی از یک شهر مرزی در مرز عراق و سوریه را به تصرف خود درآورد.
تأکید آمریکا بر ادامه حضور در سوریه در حالی است که فشار روی رژیم ایران برای خروج از این کشور بالا و بالاتر میرود.
نگرانی رژیم ایران از خروج نیروهایش از سوریه
سایت حکومتی تابناک متعلق به پاسدار رضایی جمعه ۲۸اردیبهشت ۹۷، در مطلبی به تاثیرات منطقهیی خروج آمریکا از برجام اشاره کرده است و تلویحا به پایان ماجراجوییهای رژیم در سوریه بعد از دیدار اخیر پوتین و بشار اسد پرداخته و نوشته است:
«بیگمان خروج آمریکا از برجام پیامدهای بسیاری در سطوح منطقهیی و بینالمللی به همراه خواهد داشت. یکی از نتایج خروج آمریکا از برجام، اثرات احتمالی آن بر بحران سوریه خواهد بود… این اثرگذاری بیش از هر چیز به رویکرد روسیه در قبال بحران سوریه و مشخصاً نقش ایران در این کشور مربوط میشود».
این منبع حکومتی میافزاید: در همین راستا، روز پنجشنبه، کاخ کرملین روسیه اعلام کرد، بشار اسد رئیسجمهوری سوریه در سوچی با ولادیمیر پوتین رئیسجمهوری روسیه دیدار کرده است؛ دیداری که گویا تحولات مهمی به همراه خواهد داشت… چند نکته مهم که میتواند برای ایران هشدارآمیز باشد، قابل ذکر است:
نخست: در این دیدار، بشار اسد آمادگی خود برای حل و فصل بحران سوریه و تدوین قانون اساسی جدید این کشور بر اساس مذاکرات و نقشه راه ژنو که یک سازوکار غربی ـ عربی است و روسها نیز در آن نقش فعالی داشتهاند ـ اعلام کرده؛ نقشه راهی که ایران نقش چندانی در آن نداشته است.
دوم: پذیرش سازوکار ژنو بهمعنای نزدیک شدن دیدگاه روسیه به دیدگاه غرب و مصالحه و توافق های اولیه بر سر سوریه است.
سوم: و مهمتر از همه، پوتین از بشار اسد خواسته است که همزمان با آغاز فرایند سیاسی، نیروهای خارجی خاک سوریه را ترک کنند. اینکه مقصود پوتین از نیروهای خارجی چه نیروهایی است، مشخص نیست و اینکه این درخواست پوتین مشمول نیروهای روسیه نیز میشود، چندان مشخص نیست؛ اما شاید اشاره پوتین به نیروهای خارجی، شامل نیروهای مورد حمایت ایران در سوریه نیز بوده است.
آنچه قابل پیشبینی است اینکه پس از خروج آمریکا از برجام و نیاز ایران به حمایتهای روسیه از ایران، ممکن است مسکو بهدنبال گرفتن امتیازاتی از ایران در سوریه باشد.
ناپایدار بودن اتحاد بین مسکو و تهران در سوریه
دویچه وله آلمان روز شنبه ۱۲خرداد ۹۷ در مطلبی با عنوان ائتلاف شکننده ایران و روسیه به تنگناهای رژیم آخوندی بعد از خروج آمریکا از برجام در منطقه اشاره کرد و نوشت: اسراییل و روسیه در حال مذاکره بر سر سوریهاند. “نفوذ ایران” در سوریه موضوع محوری آنهاست. روسیه که روابط نزدیکی با اسراییل دارد، در پی “مدیریت” حضور ایران در سوریه است. حامیان روسیه در ایران در تنگنا قرار گرفتهاند.
پشت کردن مسکو به تهران
به نوشته دویچه وله: پس از اعلام موضع صریح روسیه مبنی بر لزوم خروج تمامی نیروهای خارجی، از جمله رژیم ایران و متحداناش، از خاک سوریه، زمزمه پشت کردن آشکار مسکو به تهران، دستکم در رابطه با اهداف بلندمدت جمهوری اسلامی در این کشور جنگزده، بیشتر شد.
اختلاف منافع رژیم ایران و روسیه در سوریه:
دویچه وله ضمن اشاره به منافع مشترک پوتین و خامنهای در سوریه اما از تفاوت نظرگاه دو کشور که نهایتاً دو مسیر مختلف را در پیش روی در درازمدت دارند پرده برداشت و در ادامه مطلب خود نوشت:
از پیش هم کمابیش روشن بود که در سوریه اصطلاحا پساداعش، اختلاف علائق و منافع مسکو و تهران آشکارتر خواهد شد.
روسیه و رژیم ایران هر یک با اهدافی متفاوت وارد سوریه شدند. گرچه هر دو طرف بر بقای بشار اسد و حفظ رژیم او تأکید داشتند، اما این موضع مشترک نشانگر اهدافی یکسان نبود. در حالی که رژیم ایران با هدف “حفظ محور مقاومت” در مقابل اسراییل و تداوم و تشدید حمایتهای تسلیحاتی خود از متحدان منطقهایاش، همچون حزبالله لبنان و حماس، به مأموریت سوریه رفت، روسیه نقشهای دیگر را دنبال میکرد و با حمایت از رژیم اسد، بهدنبال تأمین منافع ژئوپلیتیکی خود در خاورمیانه و دریای مدیترانه بود و نه به هیچ عنوان رویارویی با اسرائیل.