سفارتخانههای افغانستان در سراسر جهان که از به رسمیت شناختن دولت طالبان سرباز زدهاند به رغم فشار فزاینده کابل برای پذیرش نیروهای جدید و وفادار به امارت اسلامی همچنان برای بقا و ادامه کار با دیپلماتهای کنونی مبارزه میکنند.
هیچ یک از حدود ۶۰ سفیر، کنسول یا روسای نمایندگیهای دیپلماتیک افغانستان که پیشتر توسط اشرف غنی، رئیس جمهوری پیشین و تحت حمایت غرب در این کشور منصوب شدهاند از ماه اوت سال گذشته، زمان به قدرت رسیدن طالبان تاکنون حاضر به همکاری با امارت اسلامی نشدهاند.
این در حالیست که مشروعیت دولت طالبان هنوز از سوی هیچ کشوری در جهان به رسمیت شناخته نشده است و جامعه بینالمللی نیز همزمان با تلاش برای کمک به مردم رنج کشیده افغانستان در شرایطِ بحرانی حاکم بر این کشور از لحاظ اقتصادی و انسانی، مشغول بررسی نحوه مواجهه با حاکمان جدید است.
خالد ذکریا، سفیر افغانستان در ایتالیا معتقد است: «طالبان با زور قدرت را به دست گرفته و از هرگونه مشروعیت داخلی یا خارجی محروم است.»
وی میگوید که با توجه به این که دولت طالبان از نظر دیپلماتیک به رسمیت شناخته نشده، وی نیز از دستورات آنها اطاعت نمی کند.
یوسف غفورزی، سفیر افغانستان در نروژ به خبرگزاری فرانسه میگوید: «ما در وضعیت بسیار ناگواری قرار داریم اما همچنان باید در این شرایط سخت به فعالیت خود ادامه دهیم.»
وی سپس در این خصوص یادآور میشود: «سفارتخانهها هنوز نقش بسیار مهمی در تلاش برای افزایش جلب حمایتهای بشردوستانه دارند و نقش آنها از نظر سیاسی نیز برای کمک به پیشبرد گفتگوها و ایجاد ثبات در وضعیت کنونی مهم و تعیین کننده است.»
فرانسپرس در گزارش خود آورده است که کمکهای بینالمللی و بخشی از داراییهای مسدود شده افغانستان توسط ایالات متحده و جامعه بینالمللی در حالی قرار است برای حل مشکلات کنونی مردم آزاد شود که این کشور مدتها است تقریبا به طول کامل به کمک کنندگان جهانی وابسته است.
این در حالیست که یوسف غفورزی، سفیر افغانستان در نروژ و دیگر همکارانش هیچ تماسی با دولت طالبان نداشتهاند و ماههاست حقوق دریافت نکردهاند.
تعطیلی سفارت افغانستان در آمریکا
در همین راستا گفته میشود که سفارت افغانستان و کنسولگریهای این کشور در ایالات متحده قرار است هفته آینده به دلیل مشکلات مالی به کلی تعطیل شود.
یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا روز شنبه به فرانسپرس گفته بود که سفارت افغانستان در ایالات متحده هفته آینده بسته می شود، زیرا دیپلماتهای افغان از دسترسی به منابع مالی محرومند و بودجه آنها نیز تمام شده است.
این مقام آمریکایی که نامی از وی برده نشده در ادامه تصریح کرد که دستگاه دیپلماسی ایالات متحده قصد دارد با هماهنگیِ پرسنل سفارت و کنسولگریهای افغانستان از هفته آینده تسهیلات لازم را برای بستهشدن منظم دفاتر به منظور حفظ و حراست از تمامی داراییهای نمایندگیهای دیپلماتیک این کشور در ایالات متحده تا زمان از سرگیری مجدد فعالیتها فراهم کند.»
سفیران افغانستان در سرتاسر جهان به جهت قطع منابع مالی مجبور به کاهش چشمگیر فعالیتهای خود و صرفهجویی در قبوض انرژی و هزینههای غذا شده و حتی ملزم شدهاند تا به اماکن کوچکتری نقل مکان کنند.
فرید ماموندزی، سفیر افغانستان در هند میگوید که سفارتخانه تحت ریاست وی هیچگونه بودجهای ندارد و هیچ کمک مالی نیز از کابل دریافت نمیکند.
وی می افزاید: «در نبود حمایت مالی مورد نیاز و نیز کاهش منابع مالی، ماههاست که نمیتوانیم حقوق کارکنان را پرداخت کنیم. ما به همین جهت مجبور شدهایم از تعداد کارکنان بکاهیم و هزینههای ماموریت را به کمترین حد ممکن برسانیم.»
در گزارش فرانسپرس همچنین آمده است: مشخص نیست که ویزاها، گواهیها و سایر اسناد صادر شده توسط سفارتخانههای افغانستان تا چه زمانی، چه از سوی طالبان و چه جامعه بین المللی، مورد پذیرش و به رسمیت شناخته می شوند.
پاسپورتهای جدید صادر شده در کابل اکنون به نام امارت اسلامی افغانستان اشاره دارد، در حالی که مقامات به آندسته از خبرنگاران خارجی که با ویزاهای مستقلِ صادر شده از سوی سفارت دبی وارد کشورشدهاند، هشدار دادهاند که ممکن است به زودی مدارک آنها غیرمعتبر شناخته شود.
نمایندگان طالبان در ایران، پاکستان، ازبکستان و چین
در تعداد انگشت شماری از کشورهای نزدیک افغانستان، برخی از سفیرانِ پیشین پستهای خود را ترک کرده یا در پی تحمیل نمایندگان دیپلماتیک جدید از سوی طالبان اخراج شدهاند؛ این درحالیست که گفته میشود حتی جانشینان دیپلماتهای سابق در این کشور نیز با مشکلاتی روبرو هستند.
در پاکستان، نخستین کشوری که نمایندگان طالبان را در دفاتر دیپلماتیک این کشور مورد تایید قرار داد حقوق کارکنان سفارتخانه و کنسولگریها از ماه سپتامبر پرداخت نشده است.
یک منبع آگاه در کنسولگری پیشاور، واقع در نزدیکی مرز پاکستان با افغانستان به خبرگزاری فرانسه گفت که کارمندان با درآمد حاصل از هزینههای کنسولی از قبیل صدور ویزا، تمدید پاسپورت و گواهی ازدواج زندگی می کنند.
این منبع همچنین یادآور شد که سرکنسول جدید منصوب شده از سوی طالبان در پیشاور تنها ۵۰ هزار روپیه (حدود ۲۸۰ دلار) در ماه حقوق دریافت میکند در حالی که سلف وی حقوقی معادل ۵ هزار دلار در ماه داشت.
طالبان سپس موفق شدند نیروهایی را به نمایندگی از خود برای دفاتر دیپلماتیک به کشورهای ازبکستان، ایران و چین تحمیل کنند.
آنها آنگونه فرانسپرس به آن اشاره دارد در پکن، یک منشی اول را که به امارت اسلامی وفادار بود، منصوب کردند و این مسئله سبب شد تا سفیر درماه ژانویه از سمت خود استعفا دهد.
روسیه نیز اعلام کرده که آماده پذیرش «دو یا سه» دیپلمات جدید است و اطمینان داده است که آنها جای سفیر فعلی را نخواهند گرفت.
از سوی دیگر تلاش طالبان برای جایگزینی کارکنان و مسئولان دفاتر نمایندگی خارج از کشور گاهی با تنش نیز همراه بوده است.
در رم، پس از درگیری بین سفیر افغانستان و یک دیپلمات اخراجی حامی طالبان که قصد جانشین وی را داشت، پلیس ایتالیا مجبور به مداخله شده بود.
فرانسپرس در انتهای گزارش خود ضمن اشاره به امتناع کابل ازاظهار نظر در خصوص وضعیت نمایندگیهای خارج از کشورِ افغانستان به این نکته اکتفا کرده که مقامات امارت اسلامی پیشتر مدعی شده بودند که تا حد زیادی بر سفارتخانههای این کشور کنترل دارند.
مقامات طالبان با این حال هنوز نتوانستند سهیل شاهین، یکی از سخنگویان ارشد خود را به عنوان سفیر جدید افغانستان در سازمان ملل متحد منصوب کنند.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در حال حاضر رای گیری در مورد این موضوع را برای مدت نامعلومی به تعویق انداخته است.