آفتابكاران اخبار و مقالات دربارة ايران و مقاومت
مجموعه خبری «حال‌وش» که موارد نقض حقوق بشر علیه شهروندان بلوچ در ایران را ثبت می‌کند، با انتشار گزارش سالیانه خود اعلام کرد، دست‌کم 628 شهروند بلوچ در سال 1401 جان خود را به‌دلیل نقض حقوق بشر از دست داده‌اند.
این گزارش که تخلفات حقوق بشری منجر به مرگ شهروندان بلوچ در سال گذشته را جمع‌آوری کرده است، شنبه 5 فروردین منتشر شد.بر اساس این گزارش، دست‌کم 182 شهروند بلوچ بر اثر اعدام، 167 شهروند بر اثر شلیک گلوله توسط ماموران حکومتی، 82 سوختبر، 76 قربانی بر اثر شلیک مرگبار گلوله توسط «افراد مسلح ناشناس» و 121 تن در واقعه «جمعه خونین» زاهدان و خاش کشته شدند.
این مجموعه خبری با اشاره به «محرومیت تاریخی بلوچستان و ضعف زیرساخت‌ها» برای دسترسی آزاد به اطلاعات تاکید کرده است: «برآورد ما این است که این آمارها می‌تواند در برخی از این حوزه‌های یاد‌شده بسیار بیشتر از این میزان باشد.»
182 اعدام در 23 زندان کشور
گزارش سالیانه حال‌وش تاکید می‌کند، دست‌کم 182 شهروند بلوچ در سال 1401 در 23 زندان ایران اعدام شده‌اند. 81 درصد این افراد به‌دلیل «جرایم مرتبط با مواد مخدر» اعدام شده‌اند.
بسیاری از خانواده‌ها و بستگان اعدام‌شده‌ها در گفت‌وگو با حال‌وش، رای صادر شده توسط دستگاه قضایی جمهوری اسلامی برای این اتهامات را زیر سؤال برده‌اند.
بررسی این گزارش توسط «العربیه فارسی» نشان می‌دهد که حکم اعدام 56 درصد از این شهروندان در زندان‌های استان سیستان و بلوچستان و 44 درصد آن‌ها در استان‌های دیگر اجرا شده است.
مقامات قضائی جمهوری اسلامی در سال گذشته، دو شهروند «کودک مجرم» که در زمان ارتکاب جرم، کمتر از 18 سال سن داشتند را نیز اعدام کرده‌اند.
سوخت‌بران
بخش دیگری از گزارش حال‌وش به مرگ ۸۲ تن اشاره دارد که در حین سوخت‌بری جان خود را از دست داده‌اند.
بر اساس این گزارش، مردم و عموما رانندگان خودروهای سنگین، سوخت مازاد مصرف خود را به مناطقی که تقاضا برای خرید سوخت خارج از سیستم و نظارت دولتی وجود دارد انتقال می‌دهند که یک پروسه طولانی و انتقال مرحله به مرحله و دست به دست است.
حال‌وش در این گزارش یادآور شده که ممنوعیت قانونی برای سوخت‌بری در حالی‌ست که دستگاه‌های نظامی به «برخی از عوامل محلی خود اجازه خرید و فروش سوخت را بدون قواعد موجود می‌دهند و شرکت‌های نفتی و فرماندهان نظامی سوخت را به صورت عمده قاچاق می‌کنند».
بر اساس این گزارش، ۲۹ نفر از قربانیان سوخت‌بری بر اثر دخالت ماموران نظامی یعنی شلیک مستقیم، تعقیب و گریز یا انداختن پنچرکن در مسیر، دو نفر بر اثر شلیک سارقان مسلح و ۵۱ نفر دیگر بر اثر حادثه طبیعی جاده‌ای جان خود را از دست داده‌اند.
حال‌وش همچنین یادآور شده که از این ۸۲ قربانی، ۴۷ تن در میان شعله‌های آتش سوخته‌اند.
نقش نهادهای امنیتی
با آغاز طرح موسوم به «امنیت پایدار» در سال 1387، قرارگاه منطقه‌ای «قدس» سپاه پاسداران به دستور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، وظیفه «حفاظت از مرزهای شرقی ایران» را به دست گرفت و این مسئولیت از فرماندهی انتظامی سلب شد.
به گفته فعالان بلوچ، یکی از اقداماتی که سپاه پاسداران در ذیل این طرح انجام داد، صدور گسترده مجوز حمل سلاح به افرادی بود که سابقه ارتکاب اقدامات بی‌ثبات‌کننده در این منطقه داشته‌اند.در بخش دیگری از این گزارش به «باور بسیاری از شهروندان بلوچ» تکیه شده که بر اساس آن، نهادهای امنیتی مانند وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه، شهروندانی را که در «درگیری‌های طایفه‌ای و یا شخصی گیر کرده‌اند» به نفع ماموریت‌های امنیتی حکومتی مسلح می‌کنند.
حال‌وش نیز ضمن اشاره به کشته‌شدن 76 تن توسط «افراد مسلح ناشناس» در سال گذشته، تاکید کرده است که نهادهای امنیتی «نقش مستقیمی» در تشدید درگیری‌های مرگبار در بلوچستان داشته‌اند.حال‌وش با تایید این نظر یادآوری کرده که نهادهای امنیتی این افراد را پس از مرتکب شدن جنایت، مورد پیگیرد «قرار نمی‌دهند» اما پس از رخ دادن درگیری‌های طایفه‌ای از طرفین حمایت می‌کنند و در مقابل از آن‌ها می‌خواهند در «جمع‌آوری اطلاعات، ترور مخالفان حکومت یا پیش بردن اهداف فرهنگی-سیاسی حاکمیت در منطقه‌ای که این طوایف در آنجا نفوذ دارند» به حکومت کمک کنند.
جمعه خونین
حال‌وش بخشی از گزارش سالیانه خود را به واقعه «جمعه خونین» در شهرهای زاهدان و خاش اختصاص داده است.
با آغاز جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» در ایران و گسترش اعتراضات مردمی در سراسر این کشور، زاهدان یکی از مراکز اصلی این اعتراضات شد.
واکنش مقامات جمهوری اسلامی به اعتراضات در این منطقه تا میزان زیادی با سایر مناطق متفاوت بوده است. مرکز استان سیستان و بلوچستان در 8 مهر سال گذشته، شاهد واقعه‌ای بود که از آن به عنوان «جمعه خونین» یاد می‌شود.
نیروهای حکومتی جمهوری اسلامی با شلیک مستقیم گلوله جنگی، دست‌کم یک‌صد نمازگزار بلوچ را در اطراف مسجد مکی زاهدان به قتل رسانده و دست‌کم 400 تن دیگر را زخمی کردند.
کمی پس از این واقعه، مقامات جمهوری اسلامی در 13 آبان همان سال، به سوی معترضان در شهر خاش شلیک کرده و جان دست‌کم 18 شهروند بلوچ را گرفتند.
مجموعه خبری حال‌وش در گزارش خود، هویت 103 جان‌باخته در جمعه خونین زاهدان و 18 جان‌باخته در جمعه خونین خاش را تایید کرده است.
