کمیسیون آزادی بینالمللی مذاهب ایالات متحده با انتشار گزارش سالانه ۲۰۲۳ خود که تحولات آزادی مذهبی-عقیدتی در سال ۲۰۲۲ را مستند میکند، شرایط آزادی مذهبی-عقیدتی در ایران را وخیم توصیف کرد.
این کمیسیون از پسرفت قابل توجه آزادیهای مذهبی-عقیدتی در کشورهایهایی مانند افغانستان، چین، کوبا، ایران، نیکاراگوئه و روسیه خبر داده است.
در این گزارش، شرایط آزادی مذهبی-عقیدتی در برخی از کشورها از جمله ایران وخیم گزارش شده و تاکید شده است که مقامهای دولتی، مردمی را که بهطور مسالمتآمیز علیه قوانین حجاب اجباری اعتراض میکردند، مورد آزار و اذیت، دستگیری، شکنجه و تجاوز جنسی قرار دادهاند. این کمیسیون همچنین از سرکوب وحشیانه مستمر جوامع اقلیتهای مذهبی ابراز نگرانی کرده است.
در این گزارش، با نام بردن از مهسا (ژینا) امینی و دیگر قربانیان جنبش «زن، زندگی، آزادی» از خشونت گستره نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی علیه معترضان بهویژه کودکان، از جمله قتل، خشونت و تجاوز جنسی و شکنجه آنها صحبت شده است.این کمیسیون همچنین از سرکوب و صدور احکام زندان طویلالمدت برای اعضای جامعه بهایی، مسیحی، دراویش گنابادی، زرتشتیها، یارسان، مسلمان سنی و شیعه و غیرمذهبیها سخن گفته و این اقدامهای حکومتی را محکوم کرده است.
این کمیسیون همچنین در گزارش سالانه خود توصیههایی به ایالات متحده برای تقویت ترویج آزادی مذهبی-عقیدتی ارائه داده است.
در این گزارش آمده است که استقلال و دو حزبی بودن کمیسیون آزادی بینالمللی مذاهب ایالات متحده، آن را قادر میکند تا تهدیدهای آزادی مذهبی را در خارج از کشور شناسایی کند.
این کمیسیون در گزارش سالانه ۲۰۲۳ خود به وزارت امور خارجه ایالات متحده توصیه کرده است که ۱۷ کشور را در لیست «کشورهای مستلزم نگرانی ویژه» قرار دهد، زیرا دولتهای آنها در «نقض سیستماتیک، مداوم و فاحش» حق آزادی مذهب یا اعتقاد نقش دارند.
اینها شامل ۱۲ کشوری است که وزارت امور خارجه ایالات متحده در نوامبر ۲۰۲۲ در لیست «کشورهای مستلزم نگرانی ویژه» خود قرار داده است که شامل: ایران، برمه، چین، کوبا، اریتره، نیکاراگوئه، کرهشمالی، پاکستان، روسیه، عربستان سعودی، تاجیکستان و ترکمنستان میشود. این کمیسیون همچنین ۵ کشور را به این لیست اضافه کرده است که شامل: افغانستان، هند، نیجریه، سوریه و ویتنام میشود.
این برای نخستین بار است که وزارت خارجه ایالات متحده کوبا و نیکاراگوئه را در سال ۲۰۲۲ بهعنوان «کشورهای مستلزم نگرانی ویژه» تعیین کرده است.
نوری تورکل، رئیس کمیسیون آزادی بینالمللی مذاهب ایالات متحده، با توصیف وخامت شرایط آزادیهای مذهبی گفت که «ما به جدیت از دولت جو بایدن، رئیسجمهوری ایالات متحده، میخواهیم که توصیههای این کمیسیون را در ارتباط با قرار دادن این کشورها در لیست کشورهای «مستلزم نگرانی ویژه» یا «لیست نظارت ویژه» جدی بگیرد و سیاستهای ایالات متحده در قبال چهار کشور تعیینشده در لیست «مستلزم نگرانی ویژه» را که معافیتهایی برای آنها صادر شده است، مورد بازنگری قرار دهد».
او همچنین گفت که «ما بر اهمیت اقدام کنگره برای جلوگیری از اقدام هر شخصی برای لابیگری از طرف کشورهای متخاصم، از جمله کشورهایی که در نقض شدید حق آزادی مذهب مشارکت دارند، تاکید میکنیم».