خانه / مقالات / مصادره اموال در عصر قاجاریه..

مصادره اموال در عصر قاجاریه..

‍ چرا حکومت پهلوی اموال هیچ کس را مصادره نکرد ولی جمهوری اسلامی بمانند حکومت قاجار ها اموال دیگران را مصادره کرد؟؟

برگرفته از کتاب نفیس و تاریخی:« ناسخ التواریخ، تاریخ قاجاریه » ( جلد ۱ صفحه ۱۱۲ ) …

مصادره اموال در عصر ناصری، آثار و پیامدهای سوء سیاسی و اقتصادی زیادی به دنبال داشته است، به‌طوری که طبق یافته حاضر، می‌توان آن‌را به‌عنوان یک متغیر تأثیرگذار در رکود اقتصادی و تزلزل پایه‌های قدرت دولت قاجار، مورد ملاحظه و تدقیق قرار داد.

حرص ثروت‌اندوزی سلاطین قاجاری، حق مالکیت آنان بر اموال مردم، جلوگیری از اقتدار روزافزون افراد، ایجاد رعب و وحشت برای برقراری امنیت را می‌توان از مهم‌ترین عوامل وقوع این جریان به شمار آورد.

موضوع مصادره اموال و کیفیت وقوع آن، یکی از مسائل مهم در دوره قاجار به شمار می‌رود که هنوز بسیاری از ابعاد آن در پرده ابهام باقی مانده و ناشناخته است.

از این‌رو، ضرورت تحقیقی وسیع و جامع را می‌طلبد.
بدیهی است که جریان مزبور تنها به یک دوره اختصاص ندارد، چنان‌که در زمان فتحعلی‌شاه قاجار، مهم‌ترین حادثه‌ای که در این خصوص اتفاق افتاد، جریان قتل حاج ابراهیم خان کلانتر، صدر اعظم و مصادره اموالش بود.

حاج ابراهیم خان کلانتر که با عنوان افتخاری اعتمادالدوله نیز مشهور است، دولتمرد ایرانی بود که به‌عنوان کلانتر (شهردار) شیراز طی اواخر دورهٔ زندیه و سپس به‌عنوان نخستین وزیر اعظم ایران قاجاری فعالیت کرد.

محمدتقی سپهر مولف ناسخ التواریخ، ضمن بیان علت قتل وی، در مورد ضبط و تصرف دارایی‌اش می‌نویسد:

اموال و اثقال او و فرزندان و دیگرخویشاوندان که هم در غرّه ذیحجه گرفتار شدند، مأخوذ گشت و کار صدرات اعظم یک‌باره به میرزا شفیع مفوّض و مسلّم آمد.