آفتابكاران اخبار و مقالات دربارة ايران و مقاومت
در حالیکه کارشناسان در ماه‌های اخیر بارها نسبت به خطر فرونشست زمین در مناطق مختلف ایران هشدار داده‌اند، علی بیت‌اللهی مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، روز یکشنبه ۲۰ خرداد، با اشاره به بحرانی شدن وضع فرونشست زمین در محوطه‌های باستانی، تأکید کرد که «نقش رستم» در استان فارس با خطر تخریب کامل مواجه است.
روزنامۀ اعتماد با انتشار گزارشی مفصل دربارۀ وضعیت بحرانی فرونشست زمین در محوطه‌های باستانی ایران، از خطر تخریب کامل محوطۀ اثر باستانی «نقش رستم» در شش کیلومتری تخت جمشید در استان فارس خبر داده است.
علی بیت‌اللهی مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، روز یکشنبه ۲۰ خردادماه در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد، تصریح کرد: «آنچه بر سر نقش رستم و شهر پارسه و سایر آثار ارزشمندمان آمده، محصول دست خود ماست و اگر هر چه زودتر برای جبران خساراتی که به میراث تاریخی‌مان زده‌ایم، اقدام نکنیم، دیگر از نقش رستم و تخت جمشید و میدان نقش جهان و… اثری باقی نخواهد ماند.»
وی با اشاره به اینکه چهار بار از محوطه آثار باستانی تخت جمشید و نقش رستم بازدید کرده، گفت: «این محدوده که در حاشیه پهنه فرونشستی دشت مرودشت استان فارس است، بالاترین میزان فرونشست زمین را در استان فارس دارد و در محدوده‌های اطراف نقش رستم و تخت جمشید، فرونشست مستمر مربوط به حدود ٢٠ سال اخیر است».
وی با بیان اینکه شکاف طولی قابل ملاحظه‌ای در محوطه نقش رستم ایجاد شده، گفت: «این شکاف هم از شاخص‌های بارز فرونشست زمین است، همچنین ابنیه‌های پای نقش رستم هم دچار ترک‌خوردگی شده‌اند؛ مشکلی که در بارندگی‌ها مضاعف می‌شود، این است که روان‌آب‌ها، داخل شکاف‌های فرونشستی نفوذ می‌کنند و زیرِ زمین را همانند تونل فرسایش می‌دهند که عنوان تخصصی این مکانیسم هم، فرسایش تونلی است».
وی افزود: «آثار تاریخی آسیب دیده بر اثر این پدیده، غیرقابل نوسازی و غیرقابل بازسازی هستند و برای همیشه آنها را از دست می‌دهیم . این دو ناحیه در دشت مرودشت از دیرباز دچار فرونشست هستند و اثرات فرونشست هم در سطح زمین این محوطه‌ها ظاهر شده و نشان می‌دهد که فرونشست در اطراف تخت جمشید و نقش رستم واقعا به شرایط بحرانی رسیده است» . مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در بخش دیگری از گفتگوی خود با اعتماد، بر اهمیت جلوگیری از پیشروی و گسترش شکاف‌ها در نقش رستم تأکید کرد و گفت: «ترک‌های عمیق و آسیب‌های ناشی از فرونشست زمین در محوطه تخت جمشید و نقش رستم در استان فارس و نیز میدان نقش‌جهان و مسجدجامع و برخی پل‌ها در اصفهان، از بارزترین تأثیرات بهره‌برداری بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی است».
وی فرونشست زمین را مخاطره‌ای ناشی از اقدامات انسانی دانست و در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است در آینده نزدیک، تخت جمشید و پاسارگاد و نقش رستم را نداشته باشیم؟، تأکید کرد: «ما با مصرف بی‌رویه آب، آبیاری‌های هدرده و کشت محصولات پر آب‌بر، حفر بی‌رویه چاه‌های مجاز و غیرمجاز و استخراج آب زیر سطحی، باعث این مخاطره شدیم و اگر با همین رویه ادامه دهیم، قطعا طبیعت با کسی شوخی ندارد و پاسخش را نشان خواهد داد.»
پیش از این، علیرضا عسگری مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، در اردیبهشت سال جاری، در توضیح فاجعه‌ای که بر سر نقش رستم آمده، اعلام کرد: «در محدوده نقش رستم ۳۰۲ متر فروچاله و فرونشست اتفاق افتاده که در جریان بارندگی‌های اخیر دچار آبگرفتگی شده است».
علیرضا جعفری‌زند باستان‌شناس نیز گفته بود که «پتروشیمی مرودشت زیان‌آورترین آسیب‌ها را به تخت جمشید و نقش رستم رسانده است.»
محوطه «نقش رستم» در شش کیلومتری تخت جمشید قرار گرفته و به واسطه وجود آرامگاه چهار پادشاه هخامنشی و بنای «کعبه زرتشت» ارزش تاریخی دارد. این محوطه بیش از ٣۲۰۰ سال قدمت تاریخی دارد و آثار و نقش برجسته‌‌‌های از دوره عیلامی نیز در آن به‌دست آمده است.
همرسانی :
