در نخستین مناظره میان رئیسجمهوری فعلی آمریکا، جو بایدن، و رئیسجمهوری پیشین، دونالد ترامپ، به میزبانی شبکه خبری سیانان در شهر آتلانتا برگزار شد، هر دو یکدیگر را بدترین رییسجمهوری تاریخ آمریکا خواندند. ایران یکی از مهمترین موضوعات مورد بحث در این مناظره بود.
در این مناظره موضوعات مختلفی از مسائل داخلی مثل اقتصاد گرفته تا مهاجرت و سقطجنین و سیاست خارجی از جنگ اوکراین تا ایران، به زمینهای برای انتقادهای تند ترامپ و بایدن از یکدیگر شد.
ایران، محوری مهم در مناظره
در این مناظره در مجموع ۱۳ بار از ایران نام برده شد و روابط جمهوری اسلامی و آمریکا عملا به یکی از موضوعات مهم مناظره دو رییسجمهوری فعلی و پیشین آمریکا بدل شد.
در بخشی از این مناظره، دونالد ترامپ گفت که او در دوران ریاست جمهوری خود دستور کشتن بغدادی، رهبر داعش، و قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس را صادر کرد و آنها را کشت.
او بغدادی و سلیمانی را بزرگترین تروریستهای جهان خواند و تاکید کرد که کشتن آنها به نفع کل جهان بود.
او همچنین با انتقاد از بیعملی دولت بایدن در قبال حمله ایران به پایگاههای آمریکا گفت: «در دوران من ایران ورشکسته بود و پولی نداشت که به تروریسم اختصاص بدهد و اگر من رییسجمهور ی بودم محال بود حمله حماس به اسراییل رخ دهد.»
بایدن در پاسخ گفت: «در دوران ترامپ به پایگاه آمریکا حمله شد و ترامپ هیچ کاری نکرد و گفت گفت آسیب مغزی سربازان آمریکایی فقط یک سردرد جزیی است.»
بایدن سپس با اشاره به جنگ غزه گفت تنها کسی که خواهان ادامه جنگ است حماس است.
او با اشاره به حمله موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی به اسرائیل گفت: «من کسی بودم که دنیا را برای دفاع از اسرائیل در برابر حمله موشکی جمهوری اسلامی بسیج کردم.»
دونالد ترامپ در مقابل گفت: «خیر، این اسرائیل است که میخواهد جنگ را ادامه دهد چون میخواهد حماس را نابود کند و باید این کار را انجام دهد.»
بایدن نیز بر ضرورت نابودی حماس تاکید کرد.
ترامپ سپس در ادامه بار دیگر تاکید کرد اگر او رییسجمهوری بود اساسا حماس به اسرائیل حمله نمیکرد و جنگی شروع نمیشد، چون او ایران را چنان ضعیف و ورشکسته بود که دیگر نمیتوانست به حماس پول بدهد و از آن حمایت کند.
او گفت در دوران ریاست جمهوریاش هر کشوری که با جمهوری اسلامی مبادلات مالی انجام میداد، حتی چین تحریم میشدند.
دونالد ترامپ همچنین جو بایدن را به باجدهی به جمهوری اسلامی متهم کرد و گفت: « بایدن برای آزادی پنج گروگان، شش میلیارد دلار پرداخت در حالی که من در مجموع ۵۶ گروگان را آزاد کردم و هیچ پولی نپرداختم.»
اتهام متقابل: بدترین رییسجمهوری تاریخ آمریکا
مناظره تلویزیونی که از پیش ۹۰ دقیقه تعیین شده بود حدود ۱۰۰ دقیقه ادامه یافت. این برنامه تلویزیونی شامگاه هفتم تیرماه بدون حضور بیننده برگزار شد.
این مناظره با سوال مجری از وضعیت اقتصادی آغاز شد. بایدن و ترامپ علاوه بر اینکه به پرسشهای دو مجری برنامه پاسخ دادند یکدیگر را نیز مورد سوال قرار داده و به چالش کشیدند.
جیک تپپر و دانا بش مجریان برنامه سیاسی «وضعیت کشور» سیانان، به صورت مشترکا این مناظره را اجرا کردند.
از ویژگیهای متفاوت این مناظره، غیبت تماشاگران در محل برگزاری بود که بر خلاف دورههای پیشین، این بار تصمیم بر آن شده که تماشاگری در استودیو حضور نداشته باشد تا سر و صدای حضار بر روند برگزاری این رقابت تأثیر نگذارد.
جوبایدن و دونالد ترامپ در ابتدای مناظره از هرگونه خوش و بش با یکدیگر امتناع کردند و با هم دست ندادند. اگرچه این دو در سال ۲۰۲۰ نیز پیش از انجام مناظره ها با یکدیگر دست ندادند، اما در آن سال به دلیل پروتکلهای بهداشتی مربوط به کوید۱۹ از انجام این کار امتناع کرده بودند.
این مناظره با موضوع سوالی درباره وضعیت اقتصادی شروع شد. جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا، در پاسخ به اولین سوال درباره عملکرد اقتصادی دولت خود، به دونالد ترامپ و دوران ریاست جمهوری او حمله کرد و میراثی را که از ترامپ به ارث برده بوده، مورد انتقاد قرار داد.
ترامپ گفت: «اقتصاد در دوران من از هر دورانی در تاریخ آمریکا بهتر بود».
او به بایدن حمله کرد و گفت تنها شغلی که بایدن ایجاد کرده برای مهاجران غیرقانونی بوده است.
بایدن با انتقاد از برنامه های اقتصادی ترامپ گفت که ترامپ مالیات ثروتمندان را کاهش داد. اگر به اندازه دیگران مالیات میدادند بسیاری از مشکلات بهداشت و درمان و غیره حل می شد.
بحث دوم، بحث سقط جنین و تصمیم جنجالی دادگاه عالی آمریکا بود. ترامپ از موضعش در مخالفت با سقط جنین به جز موارد استثنایی دفاع کرد. بایدن مثالهایی را ذکر کرد که سخت شدن سقط جنین به زنان آسیب زده است.
موضوع سوم معضل مهاجران بود. ترامپ به سیاست مهاجرتی بایدن شدیدا حمله کرد و گفت که بایدن مرزها را باز کرد و عملا مرزی برای آمریکا نماندهاست. بایدن اما در پاسخ، سیاست ترامپ را ابلهانه خواند.
در مورد سیاست خارجی که موضوع بعدی بحث بود، ترامپ با انتقاد شدید از سیاست خروج بایدن از افغانستان گفت که سیاستهای ناکارآمد بایدن باعث شد پوتین جسارت حمله به اوکراین را پیدا کند. ترامپ گفت اگر انتخابات را ببرم حتی پیش از رسیدن به کاخ سفید جنگ اوکراین و روسیه را پایان میدهم.
موضوع تعامل واشنگتن با پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) دیگر چالش میان بایدن و ترامپ بود و موضع متفاوت و قدیمی هر دو سیاستمدار در قبال حق عضویت اعضای این سازمان بار دیگر به موضوع کشمکش بدل شد. ترامپ گفت:« در دوران من تمام بودجه ناتو را آمریکا میداد ولی من کشورهای اروپایی را مجبور کردم که بخشی از هزینهها را بپردازند.»
بایدن در واکنش به این سخنان گفت: «من هرگز حرفهایی این قدر احمقانه نشنیده بودم. این آدم اصلا نمیداند چه میگوید. او میگوید که آمریکا را از ناتو خارج میکند.»
در قسمت دوم مناظره که بعد از یک استراحت ۴ دقیقهای پیگیری شد موضوع ناامیدی رایدهندگان سیاهپوست از جو بایدن به عنوان موضوعی آغازین مورد توجه قرار گرفت.
از ترامپ درباره بحران اقلیمی سوال شد و او پاسخ داد که خواهان هوا و آب پاکیزه است و ادعا کرد که دولت او «بهترین ارقام محیط زیست تا امروز را داشته».
بایدن با حمله به ترامپ درباره اقداماتش برای مقابله با بحران آب و هوایی گفت که ترامپ از موافقت اقلیمی پاریس خارج شد و میخواسته همه اقداماتی که او تا به حال انجام داده است را ملغی کند.
او گفت که ترامپ بیش از ۱۰۰ قانون و اقدام محیط زیستی را که توسط دولت اوباما اجرا شده بود، باطل کرد.
ستاد انتخاباتی جو بایدن در بیانیهای اعلام کرده که صدای گرفته جو بایدن در مناظره امشب به علت «سرماخوردگی» مزمنی است که دو سه روز است که گریبانگیر او شده است. ترامپ اما با حمله به سلامت او گفت که وضعیت جسمانی بایدن ناسالم است.
ترامپ گفت که خود از سلامت برخوردار است و همواره آزمونهای سالانه سلامت را انجام میدهد. ترامپ که با انرژی بالا صحبت میکرد از تواناییاش در بازی گلف دفاع کرد و گفت که وزن کم کرده در حالی که بایدن ادعای وزن او را زیر سوال برد.
ترامپ و بایدن هر دو در مورد بحران مواد مخدر مورد سوال قرار گرفتند. ترامپ گفت که تا پیش از همهگیری کووید وضعیت مبارزه با اعتیاد و مواد مخدر رضایتبخش بود اما در دوران همهگیری واردات مواد مخدر تشدید شد. ترامپ این موضوع را به بهانه ای برای حمله به سیاست های مرزی بایدن تبدیل کرد و به او تاخت.
بایدن اما گفت که دولت او با استفاده از دستگاههای مدرن توانایی شناسایی مواد مخدر را بالا برده و با دیگر کشورها از جمله مکزیک و کشورهایی در آسیا برای رسیدگی به این بحران همکاری و رایزنی کرده است.
ترامپ مناظره را با بیان اینکه جو بایدن یک «بهانهجو» است که امریکا را ناامن کرده و شهرت ایالات متحده در جهان را از بین برده است، جمع بندی کرد و گفت: «سه سال و نیم است که ما داریم در وضعیت جهنمی زندگی میکنیم.»
ترامپ با انتقاد به سیاستهای خارجی بایدن تندی در پایان به تظاهراتهای ضد اسرائیلی در داخل آمریکا اشاره کرد و گفت که «همه کشور به خاطر تو در حال انفجار است. هیچکس برای تو احترام قایل نیست».
بایدن هم در سخنان پایانی خود وعده داد که در صورت انتخاب مجدد، هزینههای بهداشتی و درمان را کاهش داده و به خانوادهها کمکهای معیشتی ارائه خواهد کرد.
کارزار ترامپ پیش از پایان مناظره، رئیسجمهور پیشین را برنده این مناظره اعلام کرد درحالیکه همزمان شبکه تلویزیونی سیانان به نقل از منابع خود گزارش کرده که کمپ دموکراتها بعد از عملکرد ضعیف بایدن در مناظره اول به این نتیجه رسیدهاند که آنها «دچار یک مشکل جدی شده اند.»
دیوید اکسلراد، مدیر کمپین و مشاور ارشد اوباما هم بر این باور است که دموکرات ها بعد از این مناظره نگران خواهند بود که آیا بایدن قادر خواهد بود به فرض پیروزی چهار سال دیگر بر کرسی ریاست جمهوری تکیه بزند.
فعلاً دو نامزد پذیرفتهاند که مانند چهار سال قبل تنها دو مناظره برگزار شود. دومین مناظره تلویزیونی به میزبانی شبکه ایبیسی و در ماه سپتامبر روی آنتن خواهد رفت.