منابع تجاری و برخی شرکتها گفتند که پالایشگاههای اروپایی، به تدریج در حال متوقف کردن خرید نفت از ایران هستند؛ مسالهای که راه را در برابر یک پنجم صادران نفت خام ایران میبندد.
این اقدام پس از خروج ایالات متحده آمریکا از توافق هستهای با ایران و صدور فرمان ازسرگیری تحریمها علیه این کشور صورت میگیرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، با وجود اینکه دولتهای اوروپایی، از آمریکا در اعمال تحریمهای جدیدی علیه ایران پیروی نکردند، اما برخی بانکها، شرکتهای بیمه و شرکتهای حمل و نقل، زیر فشار ایالات متحده، در حال قطع روابط خود با ایران هستند؛ مسالهای که باعث میشود تجارت با تهران پیچیده و پر خطر شود.
دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا، 8 مه،تصمم خود برای خروج از توافق هستهای ایران (برجام) و از سرگیری تحریمها علیه این کشور را اعلام کرد. از این رو، انتظار میرود تحریمها علیه صنعت نفت ایران، 180 روز پس از اعلام ترامپ، از سر گرفته شود.
مسئولان آلمانی، فرانسوی و بریتانیایی، از مسئولان آمریکایی درخواست کردهاند شرکتهای اروپایی را از تحریمهایشان معاف کنند. اما به نظر میرسد پالایشگاههای نفت نمیخواهند ریسک کنند.
یک منبع برجسته در شرکت ایتالیایی ساراس که پالایشگاه ساروش با ظرفیت روزانه 300 هزار بشکه نفت را مدیریت میکند، در این باره گفت: «نمیتوانیم با آمریکا مقابله کنیم».
او افزود: «در حال بررسی بهرتین راهها برای متوقف کردن خریدمان از نفت ایران ظرف 180 روز هستیم… هنوز مشخص نیست دولت آمریکا چه اقدامی عملی میتواند انجام دهد، اما ممکن است با دشواریهایی مواجه شویم».
کاهش خرید نفت خام ایران توسط شرکتهای اروپایی میتواند تلاشهای کشورهای این قاره را برای حفظ توافق هستهای (برجام)، با مشکل مواجه کند.
منابع میگویند که پالایشگاههای مرتبط با شرکت توتال فرانسه، دو شرکت ایتالیایی اینی و ساراس، دو شرکت اسپانیایی ریپسول و سیسپا و هلینک پترولیوم یونان، خود را برای توقف خرید نفت ایران همزمان با آغاز اجرای تحریمها، آماده میکنند.
بیشترین خرید نفت خام ایران توسط اروپا، به این پالایشگاهها تعلق دارد؛ میزانی که تشکیل دهنده حدود یک پنجم صادرات نفت خام ایران است.
بنا بر گزارش مرکز آمار اتحادیه اروپا (یوروستات) صادرات نفت خام ایران در ماههای گذشته، به روزنامه 2.5 میلیون بشکه رسید که بخش عمده آن به آسیا تعلق داشت.
به گفته منابع، شرکتها که بیشترشان قرارداهای طولانی مدت با شرکت ملی نفت ایران دارند، خرید نفت از این کشور را تا زمان آغاز اجرای تحریمها، ادامه خواهند داد.
توتال که بزرگترین پالایشگاه نفت در اروپا را دارد، نمیخواهد به آمریکا درخواست معافیت از تحریمهای ایران را ارائه دهد و این بدان معنی است که این شرکت، قصد توقف خرید نفت خام از ایران را دارد.
شرکت اینی هم گفت که قراردادش برخی خرید ماهانه دو میلیون بشکه نفت خام از ایران، تا آخر سال جاری میلادی، پایان خواهد یافت.
شرکتهای ریپسول و هلینک پترولیوم، تا کنون درباره گزارشهای منتشره، اظهار نظر نکردهاند. سخنگوی شرکت سیسپا اما گفت: «به فعالیتهای تجاری خود ادامه خواهیم داد و به طور جدی به قوانین اروپایی و بینالمللی، پایبند خواهیم بود».
درخواست معافیت
برخی پالایشگاهها از جمله سیسپا، در حال بررسی ارائه درخواست معافیت از تحریمها به آمریکا هستند تا بتوانند به خرید نفت ایران تا زمان پایان قراردها، ادامه دهند.
یک منبع نزدیک به شرکت سیسپا گفته است: «با وجود قراردادهای بلند مدت، امیدواریم معافیتی 6 ماهه به دست آوریم».
از زمان آغاز اجرای توافق هستهای در ژوئیه 2016، سطح تجارت نفت خام میان ایران و اوروپا اوج گرفت. اما بانکها و شرکتهای ترابری دریایی و بیمه، تا کنون از تعامل به ایران حذر میکنند، مسالهای که باعث میشود شرکتهای اروپایی، گزینههای زیادی برای خرید نفت از ایران در اختیار نداشته باشند.
یک منبع در پالایشگاه ریپسول گفت: «مساله یافتن نفتکش و شرکتی برای بیمه کردن آن است. این مساله به هیچ وجه آسان نیست».
یک منبع آگاه هم گفت: «پالایشگاه هلنیک باید واردت نفت از ایران را متوقف کند زیرا بانک سوئیسی که پالایشگاه از آن استفاده میکرد، دیگر حاضر نیست اقدام به حواله کردن پول به ایران کند».
همچنین انتظار میرود وارد کنندگان آسیایی هم خرید نفت از ایران را کاهش دهند. شرکت هندی ریلاینس اندستریز مالک بزرگترین پالایشگاه در جهان هم برای متوقف کردن واردات نفت از ایران برنامهریزی میکند.