
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز چهارشنبه اعلام کرد که پنجمین دور گفتوگوهای هستهای میان ایران و ایالات متحده روز جمعه ۲۳ مه (دوم خرداد) در شهر رم برگزار خواهد شد.
کمی پیش از او، بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان نیز این خبر را در پیامی در شبکه ایکس گزارش کرده بود.
واشینگتن هنوز تاریخ و محل این دیدار را تأیید نکرده است.
سخنگوی وزارت خارجه ایران در این مورد گفت که پیشنهاد برگزاری دور دیگری از مذاکرات ایران و آمریکا در رم «از سوی عمان مطرح شده» و این کشور در این باره «رایزنیهایی» داشته و جمهوری اسلامی با این پیشنهاد موافقت کرده است.
عمان مدتهاست که نقش میانجی میان ایران و آمریکا را ایفا میکند و در میانه تنشها بر سر برنامه هستهای ایران و مسائل امنیتی منطقه، زمینهساز دیپلماسی پشتپرده بوده است.
ایران و آمریکا تاکنون چهار دور مذاکرات هستهای برگزار کردهاند و کاظم غریبآبادی، معاون وزیر خارجه ایران، گفته بود که تهران پیشنهادی برای دور پنجم مذاکره دریافت کرده است.
با این حال علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز سهشنبه با اشاره به اینکه گمان نمیکند مذاکرات با آمریکا به نتیجه برسد گفت: «اینکه بگویند ما به ایران اجازه غنیسازی نمیدهیم، این غلط زیادی است.»عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی نیز روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت، ساعاتی پیش از سخنان وزیر خارجه عمان مبنی بر برگزاری پنجمین دور از گفتوگوها در رم گفته بود که غنیسازی در خاک ایران «چه با توافق و چه بیتوافق ادامه مییابد» و «در حال بررسی هستیم آیا در دور بعدی مذاکرات با آمریکا شرکت کنیم یا نه».
عباس عراقچی به خبرنگاران گفت: «موضع ما کاملا روشن است؛ غنیسازی چه با توافق چه بیتوافق ادامه مییابد».
اشاره او به اظهارات اخیر مقامهای بلندپایه آمریکایی است که تأکید کردهاند ایران نمیتواند در خاک خود غنیسازی اورانیوم انجام دهد و برای برنامهٔ هستهایش باید اورانیوم غنیشده از خارج وارد کند.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در واکنش گفت: «اگر طرفها مایلند نسبت به برنامهٔ صلحآمیز ایران شفافیت وجود داشته باشد ما آماده هستیم اما در مقابل، تحریمها را بردارند».
او افزود: «اگر بیشتر از این تقاضاهایی داشته باشند و بخواهند از مواردی که حق ماست محروم کنند جایی برای پذیرش ندارد».
آقای عراقچی در همین روز، در گفتوگو با شبکه الشرق نیز بار دیگر بر «اهمیت راهبردی» غنیسازی در ایران تأکید کرد و آن را «دستاوردی علمی، بومی و غیرقابل چشمپوشی» دانست.
گروهی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز با امضای بیانیهای گفتهاند که «طبق مادهٔ چهارم انپیتی هر کشور عضو از سه حق تحقیق، توسعه، تولید و استفاده از انرژی هستهای برخوردار است و ایران اسلامی از حقوق هستهای خود کوتاه نخواهد آمد».
مارکو روبیو، وزیر خارجهٔ ایالات متحده، روز ۳۰ اردیبهشت ابراز امیدواری کرد که با ایران توافق هستهای حاصل شود، زیرا گزینهٔ دیگر «بسیار بدتر خواهد بود»؛ او بار دیگر تاکید کرد که برنامهٔ هستهای ایران باید بدون غنیسازی اورانیوم باشد.همزمان، شبکهٔ تلویزیونی «سیانان» به نقل از چند مقام آمریکایی گزارش داد که اطلاعات جدید نشان میدهد اسرائیل در حال آمادهسازی برای حملهٔ احتمالی به تاسیسات هستهای ایران است؛ با این حال این مقامات گفتهاند مشخص نیست که رهبران اسرائیل تصمیم نهایی را گرفتهاند یا خیر.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، روز چهارشنبه در جریان یک سخنرانی به موضوع ایران نیز اشاره کرده و گفت: «ایران همچنان تهدیدی جدی علیه اسرائیل است … و اسرائیل بهطور کامل با ایالات متحده هماهنگ است. ما مدام با آنها در ارتباط هستیم. امیدواریم توافقی حاصل شود که مانع از دستیابی ایران به سلاح هستهای شود.»
او ادامه داد: «یعنی این توافق باید مانع از توانایی ایران برای غنیسازی اورانیوم شود. اگر چنین توافقی حاصل شود، طبعاً از آن استقبال خواهیم کرد.» وی در پایان هشدار داد که «اسرائیل حق دفاع از خود در برابر رژیمی را که تهدید به نابودی ما میکند، برای خود محفوظ میدارد.»
وزیر خارجهٔ آمریکا روز سهشنبه در مورد غنیسازی در خاک ایران به کمیتهٔ روابط خارجی سنای آمریکا گفت: اگر آنچه مقامات ایران میخواهند یک برنامهٔ هستهای غیرنظامی است، میتواند مانند چندین کشور جهان «راکتور بسازند و سپس مواد غنیشده را بیاورند و از آن برای تولید برق استفاده کنند».
آقای روبیو افزود: «وقتی غنیسازی در هر سطحی را بدانید، برای غنیسازی در سطح بالاتر تنها چیزی که نیاز دارید زمان است… آنها قبلا این کار را کردهاند و اکنون هم دارند انجام میدهند».
ایران میگوید برنامه هستهایش «ماهیت صلحآمیز» دارد، ولی کشورهای غربی بویژه آمریکا و اسرائیل نگران هستند ایران در پوشش این برنامه بهدنبال ساخت سلاح هستهای باشد.
گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان میدهد که میزان ذخایر اورانیوم ایران به حدی رسیده که در صورت غنیسازی ۹۰ درصدی، برای ساخت شش بمب اتمی کفایت میکند.
ایران در حال حاضر اورانیوم را تا ۶۰ درصد غنیسازی میکند.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، با تایید برگزاری دور پنجم مذاکرات تهران و واشینگتن در روز جمعه، اعلام کرد که این گفتوگوها به پیشنهاد عمان و بهصورت «غیرمستقیم» انجام خواهد شد.
او گفت: «هیات مذاکرهکننده ایران در پیگیری حقوق و منافع عالیه ملت ایران برای بهرهمندی از انرژی هستهای صلحآمیز، به شمول غنیسازی و رفع تحریمها، مصمم و ثابتقدم بوده و از هیچ کوشش و ابتکاری در این زمینه فروگذار نمیکند.»در همین حال وزارت امور خارجه آمریکا همزمان با اعمال تحریم بر ۱۰ ماده صنعتی مرتبط با ساختوساز در ایران بهدلیل کاربرد نظامی اعلام کرد بخش ساختوساز ایران بهطور مستقیم یا غیرمستقیم تحت کنترل سپاه پاسداران قرار دارد.
وزارت خارجه آمریکا با اشاره به گسترش دامنه تحریمها تاکید کرد ساختوسازهای سپاه مرتبط با «ترور و هرجومرج» است.
در این بیانیه آمده: «با این تصمیمات، ایالات متحده اختیارات گستردهتری برای جلوگیری از دسترسی ایران به مواد راهبردی در بخش ساختوساز تحت کنترل سپاه و برنامههای اشاعهای آن خواهد داشت.»مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در جلسه استماع کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا آمریکا به تحریمهای جمهوری اسلامی ادامه خواهد داد، تاکید کرد واشینگتن معتقد است که ایران نباید اجازه غنیسازی اورانیوم داشته باشد.
روبیو گفت: «بر این باوریم که توافق قابلقبول با ایران توافقی است که آنها نتوانند غنیسازی کنند، چون اگر بتوانند غنیسازی کنند، میتوانند آن را به تسلیحات تبدیل کنند.»