دو روز پس از افشای تلاش های بانک تجارت ایران و اروپا برای انتقال ٣٠٠ تا ٣٨٠ میلیون یورو پول نقد از آلمان به ایران، ریچارد گرنل سفیر آمریکا در آلمان از دولت آلمان خواست که مانع انتقال این پول شود.
رسانه های آلمانی تا دیروز از تلاش برای انتقال ٣٠٠ میلیون یورو پول نقد به ایران خبر داده بودند، اما شامگاه دیروز فرانکفورتر آلگماینه تسایتونگ به نقل از منابع قابل اعتماد خود نوشت که این مبلغ بین ٣۵٠ تا ٣٨٠ میلیون یورو است.
همزمان خبرگزاری آلمان در گزارش مفصلی نوشت که این نقل و انتقال مالی عجیب در تاریخ معاملات ارزی و بانکی جهان بی سابقه است. در همین گزارش وزن اسکناس هائی که باید به ایران منتقل شود بیش از ١۶٠٠ کیلو و حجم آن ٨٠ چمدان بزرگ برآورد شده است.
ریچارد گرنل سفیر آمریکا در آلمان امروز، سه شنبه ١٠ ژوئیه/١٩ تیر در گفت و گوئی با روزنامه بیلد آلمان گفت: “ما از خبرهای مربوط به تلاش ایران برای انتقال صدها میلیون یورو پول نقد از آلمان نگران هستیم و از دولت آلمان می خواهیم که با مداخله در موضوع جلوی چنین اقدامی را بگیرد”.
ریچارد گرنل، از افراد مورد اعتماد دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا از اول آوریل امسال مسئولیت سفارت آمریکا در برلین را به عهده گرفت. او در همان روزهای نخست از صاحبان صنایع و بازرگانان ایرانی خواست که ایران را هرچه زودتر ترک کنند.
شامگاه دوشنبه ٩ ژوئیه خانم مایکه کرویسبرگ سخنگوی رسانه های بین المللی وزارت دارائی آلمان در پاسخ بخش فارسی رادیو بینالمللی فرانسه در ایمیلی نوشت: “با توجه به تحریم های ایالات متحده آمریکا و همچنین محدودیت های ارزی پیش رو برای ایران، بانکی که در زمینه انتقال پول به ایران و داخل این کشور تجربه دارد، مقدمات انتقال میلیون ها یورو به ایران را فراهم کرده است”.
در ادامه، سخنگوی بین المللی وزارت دارائی آلمان نوشته است: “این که آیا این اقدام با مقررات اعتبارات و پول شوئی انطباق دارد و مطابق قانون اجرا می شود یا نه، بستگی دارد به بررسی های دقیق اداره فدرال نظارت بر خدمات مالی و همچنین مرکز نظارت بر نقل و انتقالات مالی”.
پولی که ایران در تلاش انتقال آن به تهران است، به بانک تجارت ایران و اروپا تعلق دارد، اما در اختیار بانک مرکزی آلمان است. بانک تجارت ایران و اروپا بنا به گزارش رسانه های آلمانی در سال ١٩٧١ یعنی شش سال پیش از انقلاب از سوی بازرگانان ایرانی در هامبورگ ایجاد شده، پس از انقلاب اسلامی به دولت تعلق گرفته و تحت نظر بانک مرکزی آلمان فعالیت می کند.
روز یکشنبه ٧ ژوئیه روزنامه بیلد آلمان نوشت که مقامات ایرانی می گویند قصد دارند از این پول برای تامین ارز مسافران خارج استفاده کنند که در نتیجه تحریم های آمریکا نمی توانند کارت اعتباری داشته باشند. اما آمریکا و اسرائیل مدعی هستند که بیشتر درآمدهای ارزی ایران صرف تقویت گروه های تروریستی اسلامی در منطقه می شود.
به نوشته بیلد، اکنون باید نهادهای آلمانی تصمیم بگیرند که این اتهام درست است یا نه. ظاهرا سرویس های اطلاعاتی آلمان اعلام کرده اند که این اتهام کلی قابل تایید نیست.
دیروز، دوشنبه ٩ ژوئیه یک مقام قضائی آلمان در تماس با بخش فارسی رادیو بینالمللی فرانسه گفت که به احتمال زیاد، آمریکا بیکار نخواهد نشست و فشار زیادی به آلمان وارد خواهد کرد تا از انتقال ارز به ایران خودداری کند.
محمد دهقان عضو کمیسیون حقوقی مجلس شورای اسلامی روز جمعه ۶ ژوئیه به خبرگزاری فارس گفته بود که دولت آلمان بخشی از دارائی های ایران را بلوکه کرده است. وی هیچ توضیحی درباره رقم دارائی بلوکه شده و دلیل آن نداده بود. اما دو روز بعد روشن شد که منظور موجودی بانک تجارت ایران و اروپا در هامبورگ بوده که بلوکه نشده، بلکه قانونی بودن انتقال آن به صورت نقدی تحت بررسی نهادهای آلمانی است.
روزنامه «بیلد» چاپ آلمان دوشنبه ۹ ژوئیه/۱۸ تیر گزارش داده بود که جمهوری اسلامی از اتحادیه اروپا درخواست کرده در چارچوب مذاکرات حفظ برجام و قبل از اعمال تحریم نفتی علیه ایران در نوامبر/ آبان سال جاری ۳۰۰ میلیون یورو پول نقد از حساب بانک تجارتی ایران و اروپا در هامبورگ برداشت کند و این پولها را با هواپیمای مسافربری به ایران انتقال دهد. ریچارد گرهنل، سفیر آمریکا در آلمان در گفتوگویی که روزنامه «بیلد» سهشنبه ۱۰ ژوئیه/ ۱۹ تیر با او انجام داده گفته است:
«ما در بالاترین سطوح در تلاشیم دولت آلمان را متقاعد کنیم از این اقدام خودداری کند. ما از گزارشهایی درباره انتقال میلیونها یورو پول نقد از بانکهای آلمان به ایران بسیار نگرانیم.»
علی طرزعلی، معاون بخش بینالملل بانک مرکزی از طرف جمهوری اسلامی با دفتر صدراعظم آلمان، وزارت خارجه و وزارت دارایی این کشور برای انتقال ۳۰۰ میلیون یورو پول نقد به تهران در گفتوگوست. با اعمال تحریمهای آمریکا از نوامبر/ آبان به بعد، دسترسی جمهوری اسلامی به سویفت نیز محدود خواهد شد. به همین سبب بانک مرکزی ایران در تلاش است بخشی از دارایی ایران در بانک تجارتی ایران و اروپا در هامبورگ را به شکل پول نقد با هواپیمای مسافربری به ایران انتقال دهد. مسئولان جمهوری اسلامی میگویند با مسدود شدن کارتهای اعتباریشان بعد از اعمال تحریمها، برای سفر به اتحادیه اروپا به پول نقد نیاز دارند.
یک سخنگوی وزارت خارجه آلمان گفته است که دولت آلمان در حال حاضر در حال بررسی این موضوع است که آیا انتقال پول نقد به ایران تحریمها علیه این کشور را نقض میکند. نهادهای اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا هشدار دادهاند که جمهوری اسلامی قصد دارد ۳۰۰ میلیون یورو پول نقدی را که از حساب بانک تجارتی ایران و اروپا در هامبورگ برداشت میکند، در اختیار حزبالله لبنان قرار دهد. دولت آلمان اما پاسخ داده که نهادهای اطلاعاتی در این کشور هیچگونه نشانهای نیافتهاند که جمهوری اسلامی قصد دارد این مبلغ را به حزبالله لبنان بپردازد. یک سخنگوی وزارت دارایی آلمان گفته است که نقل و انتقال این حجم از پول نقد بین آلمان و یک کشور دیگر تاکنون سابقه نداشته. سخنگوی وزارت دارایی آلمان گفته است:
«ما بر اساس ملاکهای کاملاً مشخصی درخواست ایران را بررسی میکنیم. بر اساس این ملاکها، پولشویی و حمایت مالی از تروریسم در مرکز توجه قرار دارد. دو مرکز “بافین” و “فیو” در آلمان بر این امر نظارت دارند.»
پس از خروج ایالات متحده از برجام، اتحادیه اروپا تلاش دارد با ارائه راهحلهایی بر تعهدات خود در این توافقنامه پابرجا بماند. سه اقدام اصلی که اروپا در نظر دارد در این زمینه انجام دهد عبارتند از: اعطای وام و تسهیلات بانکی از طریق بانک سرمایهگذاری اروپا، اقداماتی ویژه برای ایجاد یک سپر حفاظتی برای شرکتهای اروپایی حاضر در ایران و انتقال مستقیم پول از دولتهای اروپایی به بانک مرکزی ایران برای پرهیز از تحریمهای ایالات متحده.
وزارت خرانهداری آمریکا، ولیالله سیف و علی طرزعلی معاون بینالملل او را متهم به حمایت مالی از حزبالله لبنان از طریق سپاه قدس کرده و آنها را در فهرست تحریمهای خود قرار داده است.