پیشنهاد استرالیا برای انجام تحقیقات درباره همهگیری کرونا و ارزیابی عملکرد سازمان جهانی بهداشت در این بحران، با حمایت بیش از ۱۲۰ کشور روبهرو شد؛ همزمان آمریکا عملکرد این سازمان را موجب از دست رفتن زندگی انسانها دانست و چین گفت هرگونه تحقیقی باید به بعد از کنترل کرونا موکول شود.
وزیر بهداشت جمهوری اسلامی ایران نیز گفته است سازمان جهانی بهداشت «سزاوار حمایت است، نه جریمه».
سازمان جهانی بهداشت هر سال مجمعی عمومی برگزار میکند که به نوشته آسوشیتدپرس، نشستی اداری بین ۱۹۴ عضو است اما امسال زیر سایه کرونا و منازعه آمریکا و چین آغاز به کار کرد.
این نشست دو روزه از صبح دوشنبه ۲۹ اردیبهشت برای نخستین بار به صورت تلهکنفرانس برگزار شد.
پیشنهاد استرالیا
در روزهای اخیر استرالیا قطعنامهای پیشنهادی را به این نشست ارائه کرده بود که مشخصا خواستار انجام تحقیقات مستقل درباره شیوع کرونا و تعامل اولیه با آن و همچنین ارزیابی عملکرد سازمان جهانی بهداشت در این همهگیری جهانی بود.
این پیشنویس تا روز یکشنبه حمایت ۱۲۲ کشور را در پی داشت و ماریز پِین، وزیر خارجه استرالیا، این حمایت گسترده را «یک پیروزی برای جامعه بینالملل» توصیف کرد.
اتحادیه اروپا ضمن حمایت از این پیشنویس، پیشنهادهایی برای اصلاح یا افزودن به متن اولیه ارائه کرد. بنابر برخی گزارشها، یکی از عمدهترین پیشنهادهای این اتحادیه، حذف نام «ووهان» به عنوان کانون اولیه شیوع کرونا بود.
استرالیا، در کنار آمریکا، از مدتها پیش همواره بر «پنهانکاری» دولت چین در شیوع کرونا تأکید کرده و روابط دو کشور با تنشهایی از جمله در زمینه بازرگانی همراه شده است.
به نوشته آسوشیتدپرس، سازمان جهانی بهداشت در برابر پیشنهاد تحقیقات مستقل «سر تعظیم فرود آورد» هر چند تدروس آدهانوم، رئیس این نهاد، بر همبستگی جهانی برای مقابله با این بیماری نیز تأکید کرد.
تدروس آدهانوم همچنین گفت که «در اولین فرصت مناسب» پاسخ این سازمان به یک گزارش داخلی نیز تهیه خواهد شد.
یک کمیته داخلی سازمان جهانی بهداشت روز دوشنبه گزارشی ۱۱ صفحهای منتشر کرد که در آن، درباره مقابله اولیه و چگونگی ارائه هشدارهای این سازمان و همچنین نحوه هماهنگی بین کشورهای جهان پرسشهایی مطرح شده است.
آمریکا
عملکرد سازمان جهانی بهداشت مورد انتقاد شدید دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، بوده و او با اعلام اینکه این سازمان «چینمحور» است، کمکهای واشینگتن به این سازمان را تعلیق کرد.
روز دوشنبه از طرف آمریکا الکس عازار، وزیر بهداشت این کشور، در نشست اینترنتی سازمان جهانی بهداشت صحبت کرد.
آقای عازار نیز بهشدت از عملکرد سازمان جهانی بهداشت انتقاد کرد و گفت این نهاد «در تهیه اطلاعاتی که جهان به آن نیاز دارد ناتوان بود و ناتوانی این سازمان باعث تلفات جانی زیادی شد».
وزیر بهداشت و خدمات انسانی آمریکا که سخنرانیاش چند ساعت پس از سخنرانی رئیسجمهوری چین انجام شد، به پیشنهاد مالی چین برای کمک دو میلیارد دلاری ظرف دو سال آینده اشاره کرد و گفت ایالات متحده تا همینجا برای مقابله با کرونا در نقاط مختلف جهان بیش از ۹ میلیارد دلار هزینه کرده است.
چین
در همین حال، شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین، از عملکرد کشورش در مقابله با همهگیری کرونا بهشدت دفاع کرد.
او درباره انجام تحقیقات بینالمللی نیز گفت کشورش از چنین تحقیقاتی حمایت میکند به شرطی که پس از کنترل بیماری انجام شود.
رئیسجمهوری چین همچنین وعده داد که کشورش طرف دو سال کمکی معادل دو میلیارد دلار در اختیار سازمان جهانی بهداشت قرار دهد.
ایران
سعید نمکی، وزیر بهداشت ایران، در ارتباط اینترنتیاش با نشست روز دوشنبه از نقش سازمان جهانی بهداشت در بحران کرونا تمجید کرد و گفت: «این سازمان سزاوار حمایت است، نه اینکه توسط برخی کشورها جریمه شود».
سعید نمکی در اظهاراتش که خبرگزاری ایرنا آن را بازتاب داده است، همچنین از تحریمهای آمریکا علیه ایران بهشدت انتقاد کرد.
او با این ادعا که «توانستیم منحنی بیماری را کنترل کرده و میزان مرگومیر را بهشدت کاهش دهیم»، مدعی شد در این مدت «در مرحله اول ۷۸ میلیون نفر … و در مرحله دوم بیش از ۲۲ میلیون نفر غربالگری شدند».
وزیر بهداشت ایران توضیحی درباره منظورش از غربالگری نداد اما در زمینه تست آزمایشگاهی کرونا،آمریکا که بیشترین تعداد تست در جهان را داشته، گفته است تاکنون حدود ۱۲ میلیون تست گرفته است.
تایوان
عضویت تایوان در سازمان جهانی بهداشت نیز از موضوعات مورد اختلاف آمریکا و چین است. چین با عضویت کامل تایوان مخالفت کرده و حتی اجازه نداد عضویت این کشور به عنوان ناظر هم در نشست امسال به رأی گذاشته شود.
اعضای سازمان جهانی بهداشت موافقت کردند که تصمیمگیری درباره عضویت تایوان به نشست بعدی موکول شود.
نشست دو روزه مجمع عمومی سازمان جهانی بهداشت روز سهشنبه به پایان میرسد.
کانون شیوع ویروس کرونا شهر ووهان در مرکز چین بود و تاکنون منجر به ابتلای بیش از ۴.۸ میلیون نفر و مرگ ۳۱۷ هزار نفر در جهان شده است.