حشمتالله فلاحتپیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران فاش کرد این کشور بیش از 30 میلیارد دلار خرج بشار اسد رئیسجمهوری سوریه کرده و باید این پول را پس بگیرد.
فلاحتپیشه روز چهارشنبه 20 می 2020 در گفتوگو با اعتماد آنلاین با تاکید بر اینکه «ملت باید بدانند پولشان در کجا هزینه شده» فاش کرد: «ما شاید 20 تا 30 میلیارد دلار به سوریه پول دادیم و باید از سوریه پس بگیریم. پول این ملت آنجا هزینه شده است.»
با این حال فلاحتپیشه مشخص نکرد علیرغم سیطره نظامی و سیاسی مطلق روسیه بر سوریه، ایران به چه روشی میخواهد این پولها را بازگرداند.
در پی جنگ داخلی سوریه که از مارس 2011 آغاز شد، تا کنون بیش از 380 هزار نفر کشته و میلیونها نفر دیگر آواره شدند. ایران در این جنگ با تمام توان از رژیم بشار اسد حمایت کرد و کمکهای مالی، نظامی، سیاسی، رسانهای و لجستیکی در اختیارش قرار داد. این اقدامات ایران در راستای تلاشهای این کشور برای رساندن نفوذش به دریای مدیترانه صورت گرفت.
در پژوهشی که مرکز بینالمللی مطالعات استراتژیک بریتانیا در نوامبر 2019 انجام داد، اعلام شد که ایران سالانه 16 میلیارد دلار خرج گروههای شبهنظامی تحت حمایتش در سوریه، عراق و یمن میکند.
وبگاه ایران وایر هم در گزارشی در همین زمینه نوشت که یکی از مهمترین روشهای هزینهکرد ایران در سوریه ارسال نفت و فرآوردههای نفتی رایگان در کنار کمکهای غذایی و دارویی به دمشق است و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران مقدار آن را سالانه 2.5 میلیارد دلار اعلام کرد اما «سمیر الطویل» کارشناس امور اقتصادی گفت که مجموع کمکهای ایران به اسد بیش از 80 میلیارد دلار است.
سوریه رو رها کن، فکری به حال ما کن
در همه اعتراضات سالهای گذشته ایران که مردم این کشور در اعتراض به فقر، بیکاری، فساد و غیره ترتیب دادند، شعار «سوریه رو رها کن، فکری به حال ما کن» از سوی معترضان سر داده شد ولی مسئولان ایرانی دائما در پاسخ به این شعار گفتهاند که اگر در سوریه هزینه نشود، ایران و امنیت آن به خطر میافتد.
در یکی از معروفترین اظهارنظرها در اینباره مهدی طائب، رئیس «قرارگاه راهبردی عمار» و برادر رئیس سازمان اطلاعات سپاه ایران گفت که «سوریه، استان سی و پنجم ایران است و دفاع از آن در مقابل حمله کشورهای دیگر، بر استان خوزستان هم «اولویت» دارد.
این اولین بار نیست که مسئولان ایران خواستار بازپسگیری هزینههایی که این کشور در سوریه کرده، میشوند. یحیی رحیم صفوی، مشاور نظامی ارشد رهبر ایران و فرمانده پیشین سپاه پاسداران در ماه فوریه گفت که ایران باید آنچه را در سوریه هزینه کرده بازپس گیرد. با این حال او مبلغی را در این زمینه مشخص نکرد.
صفوی گفت که بازسازی سوریه سالها زمان میبرد و حداقل به 300 تا 400 میلیارد دلار هزینه نیاز دارد و «ایران باید هزینههایی که در سوریه محتمل شده را بازپس گیرد و سوریها آماده بازپرداخت از طریق منابع نفت و گاز و فسفات هستند.»
او همچنین با اشاره به توافق طولانی مدت دمشق و موسکو که یک قرارداد 49 ساله امضاء کردهاند، گفت: «ایران هم میتواند توافق سیاسی و اقتصادی طولانی مدتی با دولت سوریه امضاء کرده و هزینههایی که متحمل شده را بازپس گیرد.»
«منابع سوریه دست ماست»
حسن عباسی از چهرههای تندرو و نزدیک به سپاه که از تئوریسینهای اصولگرایان تندرو به شمار میرود، در سال 2019 گفت: «منابع اصلی سوریه در دست ماست، زیرا که آنها توان بازپرداخت آنچه در آنجا هزینه کردهایم را ندارند.»
عباسی هم اشارهای به مقدار هزینههای تهران در حمایت از بشار اسد نکرد اما گفن که ایران در 60 تا 70 سال آینده از منابع سوریه استفاده خواهد کرد و در این مدت سهم دمشق تنها 10 درصد و الباقی از آنِ ایران خواهد بود.