طیف وسیعی از احزاب و گروههای سیاسی در داخل و خارج از ایران خواستار تحریم این انتخابات شدهاند
سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران که با توجه به فراخوانهای گسترده برای تحریم و کمپینهای عدم مشارکت، به «سردترین» انتخابات جمهوری اسلامی توصیف شده است، صبح روز جمعه، 28 خرداد 1400 آغاز شد.
همزمان با آن، انتخابات شوراهای شهر و روستا نیز برگزار میشود.
شورای نگهبان در اقدامی بیسابقه تنها 7 نامزد از 592 داوطلب انتخابات ریاست جمهوری ایران را احراز صلاحیت کرد که از این تعداد سه نامزد محسن مهرعلیزاده، سعید جلیلی و علیرضا زاکانی روزهای گذشته از دور رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری کنار کشیدند.
ابراهیم رئیسی، عبدالناصر همتی، محسن رضایی میرقائد و امیرحسین قاضیزاده هاشمی چهار نامزد این دوره از انتخابات ریاست جمهوری در ایران هستند.
کل واجدین شرایط رای دادن در ایران 59 میلیون و 310 هزار و 307 نفر اعلام شده که 3 میلیون و 500 هزار ایرانی خارج از کشور که به گفته مقامات رسمی شرایط رایدهی دارند. از این تعداد، یک میلیون و 392 هزار نفر، «رای اولی» هستند.
سیزدهمین دور انتخابات ریاست جمهوری ایران در حالی برگزار میشود که طیف وسیعی از احزاب و گروههای سیاسی در داخل و خارج از ایران خواستار تحریم فعال و هدفمند این انتخابات شدهاند.
شماری از روزنامهنگاران در ایران که در رسانههای اجتماعی اعلام کرده بودند در انتخابات شرکت نمیکنند، شب گذشته تماسهایی دریافت کردهاند که از آنها خواسته شده مطالب نوشته شده درباره تحریم انتخابات را حذف کنند. بنا به گفته این افراد محتوی این تماسها «تهدید آمیز» بوده است.
نظرسنجیهایی که تا کنون انجام شده، نشان از مشارکت پایین در این دوره از انتخابات دارد.
عکس گرفتن از برگه رأی ممنوع
جمال عرف، رئیس ستاد انتخابات، رای دهندگانی که مبادرت به عکس گرفتن از برگه رای خود میکنند را تهدید به «تحویل به مراجع قضائی» کرد و گفت:«در برخی از انتخابات، بعضی افراد از رای خود عکس می گرفتند و منتشر می کردند که این قطعا تخلف است و ما اجازه این تخلف را نمی دهیم تا شائبه خرید و فروش رای ایجاد نشود».
خامنهای: یک رای هم مهم است
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در دقایق اولیه رایگیری، پس از انداختن رای خود به صندوق در یک سخنرانی کوتاه گفت: «اینکه ما دعوت میکنیم مکرر مردم را به حضور در انتخابات این اول اثرش به خود مردم برمیگردد. البته با حضور مردم کشور و جمهوری اسلامی هم امتیازات بزرگی در عرصه بینالمللی به دست میآورد.»
او افزود: «بیایید تشخیص دهید انتخاب کنید و رای دهید. این چیزی است که برای آینده کشور و آینده مردم دارای اهمیت است.»
ابراهیم رئیسی، قویترین نامزد نظام جمهوری اسلامی هم در مسجد جامع ارشاد شهر ری حاضر شد و رای خود را به صندوق انداخت.
علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس ایران و نامزد رد صلاحیت شده انتخابات ریاست جمهوری 1400، نیز در استانداری مازندران برای شرکت در انتخابات حاضر شد.
لاریجانی در روزهای اخیر، در پاسخ به شورای نگهبان نسبت به درخواست اعلام رد صلاحیتش، این شورا را به دادن «آدرس غلط» و «بهانه تراشی» برای فرار از پاسخگویی متهم کرده بود.
سعید محمد، از سرداران سپاه پاسداران ایران و فرمانده پیشین «قرارگاه خاتم» که توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شده بود، رای داد.
گفته میشود رد صلاحیت این سردار سپاه، حاصل افشاگریها و نزاع او با محمدباقر قالیباف درباره فساد مالی دوران شهرداری رئیس مجلس ایران بوده است.
احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان نیز رای خود را به صندوق انداخت.
از لحاظ آماری شورای نگهبان در این دوره 99 درصد کاندیداهای ریاست جمهوری را رد صلاحیت کرد. علی لاریجانی، محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری پیشین و اسحاق جهانگیری، معاون اول کنونی رئیس جمهوری از مهمترین رد صلاحیت شدگان بودند.
محمود علوی، وزیر اطلاعات دولت روحانی رای داد.
در ماههای اخیر منتهی به انتخابات، احمدینژاد از وجود «باند فاسد امنیتی» در نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی نام برد و دستگاههای اطلاعاتی را متهم به دادن گزارشهای غلط به مقامات بالاتر، حفظ نفوذ اسرائیل در ایران و فسادهای کلان اقتصادی متهم کرده بود.
حسن روحانی رای داد
حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران در ستاد انتخابات حاضر شد و رای خود را به صندوق ریخت. او روز گذشته از مردم خواسته بود گلایهها را فراموش کرده و در انتخابات شرکت کنند.
امیرعلی حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه و از متهمان سقوط هواپیمای اوکراینی هم رای خود را به صندوق انداخت.
این فرمانده سپاه پس از سه روز پنهانکاری، شنبه 21 دی 98، با حضور در تلویزیون ایران مسئولیت اصابت و سرنگونی هواپیمای مذکور با 176 سرنشین را برعهده گرفت.
این حادثه در جریان حمله موشکی ایران به پایگاه نیروهای آمریکایی در عراق برای انتقام از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه قدس موسوم به «انتقام سخت» اتفاق افتاد.
ظریف در آنتالیا رای داد
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در آنتالیا رای خود را به صندوق انداخت. او پیشتر در نامهای به خامنهای نوشته بود که کاندیدای ریاست جمهوری نخواهد شد.
عبدالناصر همتی، تنها نامزد مورد حمایت «اصلاحطلبانی» که انتخابات را تحریم نکردهاند، در حسینیه ارشاد تهران رای داد. او رئیس مستعفی بانک مرکزی است و از سوی منتقدان به افزایش نقدینگی و افزایش نرخ تورم سرسام آور در ایران متهم شده است.
صادق لاریجانی، برادر علی لاریجانی نامزد رد صلاحیت شده هم رای داد. او که همزمان عضو شورای نگهبان و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام است، رد صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری ایران را «غیر قابل دفاع» و تحت تاثیر «دخالتهای فزاینده نهادهای امنیتی» توصیف کرده بود.
امیرحسین قاضیزاده هاشمی، نامزد انتخابات ریاست جمهوری در مشهد رای داد. او که عضو هیات رئیسه مجلس یازدهم بود در جریان تبلیغات انتخابات از دادن وام میلیون تومانی به جوانان سخن گفت. احسان قاضیزاده، برادر این نامزد عضو کمیسیون نظارت بر تبلیغات انتخابات بود که از سوی منتقدان متهم به نقض بیطرفی در جریان تبلیغات انتخاباتی شد.
علی رضا زاکانی، نامزد کنار کشیده از انتخابات رای خود را به صندوق انداخت. زاکانی دو روز پیش از انتخابات به نفع رئیسی، نامزد اصلی هسته سخت قدرت کنار کشید.
حضور زاکانی به عنوان نامزد پوششی ترفندی از سوی شورای نگهبان برای افزایش نرخ مشارکت و نشان دادن تعدد حضور گرایشات سیاسی در انتخابات توصیف شد.
محمدباقر قالیباف، که قرار بود در صورت عدم حضور رئیسی نامزد انتخابات ریاست جمهوری شود، رای خود را به صندوق انداخت.
او پیشتر در رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری حضور یافته بود اما در برابر حسن روحانی شکست خورد.
قالیباف با کمترین نرخ مشارکت در تاریخ انتخابات ایران وارد مجلس شد. از مجلس یازدهم به مجلس اقلیت یاد میشود.
محسن هاشمیرفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران و نامزد رد صلاحیت شده انتخابات ریاست جمهوری رای داد. هاشمی که عضو حزب کارگزاران سازندگی از احزاب حاضر در «جبهه اصلاحات» است، بر خلاف نظر اولیه این جبهه از نامزدی همتی حمایت کرد.
جبهه اصلاحات طی بیانیه ای اعلام کرده بود که در این انتخابات از هیچ نامزدی حمایت نخواهد کرد.
هاشمی برای حضور در انتخابات و جلب نظر شورای نگهبان در نامهای سرگشاده از فائزه هاشمی، خواهر خویش در رابطه با مواضعش نسبت به شرایط کشور انتقاد کرده بود.