جاناتان اسپایر، مدیر «موسسهٔ گزارشی و پژوهشی خاورمیانه»، در مقالهای برای وبگاه «استرالیایی» نوشته که سپاه پاسداران ایران و نیروهای شبهنظامی وابسته به آن در عراق بهدنبال تحت فشار گذاشتن آمریکا برای عقبنشینی از عراق مشابه خروج سریع از افغانستان هستند.
اسپایر میگوید که به نظر میرسد رهبران ایرانی و گروههای شبهنظامی آنها به این نتیجه رسیدهاند که آمریکاییها که از یک طرف از «جنگهای ابدی» در خاورمیانه فرسوده شدهاند، و از طرف دیگر نگران چالشهای خاور دور هستند، با کمی فشار، سوریه و عراق را هم مانند افغانستان بهطور کامل ترک خواهند کرد.
به گفته این تحلیلگر، شبهنظامیان وابسته به حکومت ایران در عراق تحت عنوان «احزاب سیاسی» فعالیت میکنند. آنها قدرت نظامیشان را برای پیشبرد نفوذ سیاسی خود بهکار میگیرند. قدرت داشتن درون سیستم سیاسی میتواند پوشش و مشروعیت لازم را برای حفظ ظرفیت نظامی مستمر آنها به وجود بیاورد.
آنها این سبک کار را از سپاه یاد گرفتهاند. هدف این شبهنظامیان این است که از طریق نفوذ در ساختار سیاسی، دولت بغداد را دستنشانده تهران کنند. سپاه با استفاده از همین روش، از طریق نیروی محلی خود حزبالله، توانست قدرت را در لبنان قبضه کند. نتیجه نهایی برتری حزبالله در لبنان، مختل شدن تمام جنبههای حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی در این کشور بوده است.
حضور 3000 پرسنل نظامی آمریکا و متحدانش در خاک عراق، که آخرین باقیمانده ائتلاف غربی است که نزدیک به دو دهه قبل حکومت صدام حسین را سرنگون کرد، مانعی برای پیشرفت بیشتر پروژه نفوذ حکومت ایران در این کشور است. به همین دلیل هم شبهنظامیان وابسته به ایران، با افزایش حملات خود به نیروهای غربی، بهدنبال اخراج هرچه سریعتر آمریکا و متحدانش از عراق و سوریه هستند.
به گفته اسپایر، حکومت ایران تا به حال میان حملات شبهنظامیانش در عراق و سوریه و شرکت نمایندگان رسمیاش در مذاکرات احیای توافق هستهای 2015 موسوم به «برجام»، به مثابه سیاست «چماق و هویج» تعادلی برقرار کرده است. با این وجود، این تعادل شکننده است، و تنها برای طول مدت مذاکرات بر جای خواهد بود.
پس از موفقیت یا شکست نهایی مذاکرات احیای برجام، حکومت ایران دیگر انگیزهای برای جلوگیری از تشدید خشونت علیه نیروهای آمریکایی نخواهد داشت. و در آن زمان است که به احتمال زیاد حملات شبهنظامیان وابسته به رژیم ایران در عراق و مرز سوریه گسترش تصاعدی خواهد یافت. به گفته اسپایر، آن زمان باید دید که آیا ایالات متحده راه «جنگ» یا «فرار» را انتخاب میکند