مذاکرات وین: از نظر اروپائیان «اگر روسیه برجام را به گروگان بگیرد»، باید در جستجوی «گزینه‌های دیگر» بود

هیئت‌های نمایندگی مذاکره کننده در وین برای بازگرداندن برجام، در صورتیکه روسیه بر خواست خود پافشاری کند، باید در جستجوی «گزینه‌های دیگر» باشند. گفتگوهای وین که به نظر می‌رسید در روزهای اخیر به نتیجه رسیده و یا آخرین چانه زنی‌ها را پشت سر بگذارد، با پیش کشیدن خواست‌ ناگهانی روسیه ناگزیر دچار وقفه شد و آمریکا از تهران و مسکو خواست تصمیمات لازم را اتخاذ کنند.

اتحادیۀ اروپا که مذاکرات میان ایران و قدرت‌های بزرگ برای بازگشت برجام را هماهنگ می‌کند، جمعه ١١ مارس «وقفه» در گفتگوهای وین را لازم دانست. جوزپ بورل، رئیس دیپلماسی اتحادیه اروپا با ارسال یک توئیت، در توضیح ضرورت این توقف تنها به «دلایل بیرونی» اشاره کرد. این «دلایل» بگفتۀ منابع دیپلماتیک اروپائی مخالفت روسیه و خواست این کشور برای تضمین معافیت داد و ستدهای این کشور با ایران از کلیۀ مجازات‌هائی است که اخیراً علیۀ مسکو برقرار شده است.

یک دیپلمات اروپائی با این حال گفت که «اگر روسیه در مخالفت خود پافشاری کند، ناگزیر خواهیم شد که امکان وجود گزینه‌های دیگر را بررسی کنیم». وی توضیح بیشتری در بارۀ گزینه‌های احتمالی ممکن ارائه نکرد، اما تاکید نمود که طرفین اروپائی برجام «مایل نیست به روسیه اجازه دهد برجام را به گروگان بگیرد».

روسیه که در پی تهاجم نظامی گسترده به اوکراین هدف مجازات‌های شدید کشورهای اروپائی و آمریکائی قرار گرفته است، سه روز پیش در حالیکه توافق برای بازگرداندن برجام در دسترس به نظر می‌رسید، بطور ناگهانی از آمریکا خواست تضمین کتبی دهد که مجازات‌های اخیر برقرار شده علیۀ این کشور در پی تهاجم به اوکراین، بر مناسبات اقتصادی، مالی و نظامی ـ فناوری مسکو با ایران بی اثر خواهد بود.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجۀ آمریکا، این خواست را «بی ارتباط» توصیف کرد و گفت موضوع برجام با پروندۀ اوکراین بیگانه است و پیوند زدن یکی به دیگری موردی ندارد. ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجۀ آمریکا نیز تاکید کرد که این کشور به هیچ رو قصد ندارد، امتیاز تازه یا ویژه‌ای به روسیه اعطا کند.

سخنگوی وزارت امور خارجۀ آمریکا تاکید کرد که «توپ در زمین تهران و مسکو» قرار دارد و اینک دیگر این دو هستند که باید تصمیمات لازم را در این زمینه اتخاذ کنند.

دیپلمات اروپائی آگاه به پروندۀ مذاکرات «تلاش روسیه برای ممانعت از دستیابی به توافق» را «رفتاری غیرمسئولانه» خواند و تاکید کرد که «شکست [در این زمینه] مردم ایران را از امتیاز برداشتن تحریم‌ها و جامعۀ جهانی را از تضمین‌های لازم در بارۀ برنامۀ اتمی ایران محروم خواهد کرد و بسیار زیانبار خواهد بود».

این دیپلمات اروپائی تصریح کرد که از نظر او همۀ چیز برای اخذ تصمیم آماده است» و او می‌پندارد که «از نظر تهران انتظارات برآورده شده است و گمان می‌کند که این کشور همین موضع را به مسکو یادآوری کند». این دیپلمات اروپائی گفت «هر چند در مذاکرات یک یا دو بار به مرز قطع گفتگوها رسیدیم، اما نمایندگان ایران بصورت سازنده و با حسن نیت مذاکرات را دنبال کردند». او گفت که ایالات متحدۀ آمریکا نیز در این گفتگوها «رویکردی مثبت و سازنده» اتخاذ کرد.