جعفر پناهی و محمد رسولاف، دو سینماگر زندانی، در بیانیهای مشترک که به برگزارکنندگان جشنواره فیلم ونیز فرستادهاند، نوشتند: «ما فیلمسازیم. ما عضو سینمای مستقل ایرانیم. زیستن را در آفرینش آثار میدانیم. آثاری که سفارشپذیر نیست. از این رو نزد صاحبان قدرت مجرمیم.»
جعفر پناهی و محمد رسولاف افزودند: «تاریخ سینمای ایران گواه حضور موثر و مستمر فیلمسازان مستقل است که با کوششهای خود سانسور را به عقب رانده و حیات این هنر-صنعت را قوام بخشیدند. در این راه بسیاری ممنوعالکار شدند. برخی ناچار به مهاجرت ناخواسته و عدهای به گوشهی انزوا رانده شدند.»
پناهی و رسولاف در بیانیه خود خاطرنشان کردند: «فیلمسازمستقل در هر شرایط، زمان و مکان درحال ساختن و یا به فکر ساختن فیلم است.»در بخشی از نامه آقای پناهی آمده که «ما فیلمساز هستیم؛ برای ما زیستن، خلق کردن است… آنچه خلق میکنیم سفارشی نیست [به همین دلیل] برخی از دولتهایمان ما را به عنوان مجرم قلمداد میکنند… برخی [از ما] زندانی و برخی دیگر مجبور به تبعید شدهایم.
متن کامل بیانیه این دو فیلمساز به شرح زیر است:
«ما فیلمسازیم. ما عضو سینمای مستقل ایرانیم.
زیستن را در آفرینش آثار میدانیم. آثاری که سفارش پذیر نیست. از این رو نزد صاحبان قدرت مجرمیم.
سینمای مستقل تصویرگر روزگار خود است. از جامعه الهام میگیرد و نمیتواند نسبت به آن بیتفاوت باشد.
تاریخ سینمای ایران گواه حضور موثر و مستمر فیلمسازان مستقل است که با کوششهای خود سانسور را به عقب رانده و حیات این هنر-صنعت را قوام بخشیدند. در این راه بسیاری ممنوع الکار شدند. برخی ناچار به مهاجرت ناخواسته و عدهای به گوشهی انزوا رانده شدند.
با این همه امید دوباره ساختن، دلیل بودن است.
فیلمساز مستقل در هر شرایط، زمان و مکان در حال ساختن و یا به فکر ساختن فیلم است.
ما فیلمسازیم. مستقل.»
»در این نشست که با عنوان «فیلمسازان تحت هجوم: سهم گرفتن، اقدام کردن» در سالن رسانهای جشنواره ونیز برگزار شد، روبرتو چیکوتا رئیس بیینال ونیز، آلبرتو باربرا دبیر جشنواره فیلم ونیز، وانیا کالوردیسیج دبیر جشنواره روتردام، اوروا نیرابیا دبیر جشنواره ایدفا، مایک داونی رئیس آکادمی فیلم اروپا و کاوه فرنام تهیهکننده ایرانی حضور داشتند.
کاوه فرنام، تهیهکننده «شیطان وجود ندارد»، در این میزگرد ضمن شرح جزئیات بازداشت جعفر پناهی، سرکوب اهالی سینما از سوی جمهوری اسلامی را حمله بزرگ این دولت به سینمای مستقل ایران، فیلمسازان ایرانی و هرآنچه که ١٠٠ درصد با سوگیری و ایدئولوژی این دولت موافق نیست، خواند.
قرار است جمعه ٩ سپتامبر اندکی پیش از پخش «خرس نیست» جعفر پناهی، کارگردانان، بازیگران، و دیگر شخصیتهای برجسته حاضر در هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز گرد هم آیند و نام هنرمندان زندانی در سراسر جهان را تکرار کنند.
برنامه جشنواره فیلم ونیز در حمایت از فیلمسازان و هنرمندان زندانی و تحت فشار از سوی حکومتها با نگاه ویژه به فیلمسازان زندانی ایران روز شنبه برگزار شد.
در این نشست که با مشارکت گروه «ائتلاف بینالمللی فیلمسازان در خطر» برگزار شد، کاوه فرنام، از تهیهکنندگان سینما، بازداشت محمد رسولاف، مصطفی آلاحمد و جعفر پناهی و همچنین احضار اخیر تعدادی از سینماگران در ایران را دور تازه فشارها بر سینماگران همزمان با سرکوب اقشار دیگر اجتماعی خواند.
علی مصلح، روزنامهنگار و منتقد سینما، درباره پیام این دو فیلمساز به ایران اینترنشنال گفت: «بازداشت و سرکوب سینماگران نشاندهنده عزم جدید جمهوری اسلامی برای سرکوب تفکر مستقل در سینمای ایران است.»
درپی اعتراضات مردمی به ریزش ساختمان متروپل آبادان، ماموران امنیتی در اواسط خرداد با حمله به خانههای محمد رسولاف و مصطفی آل احمد، این دو فیلمساز را بازداشت کردند. خبرگزاری ایرنا اتهام این دو فیلمساز را «ارتباط با ضدانقلاب» و «التهابآفرینی و برهم زدن امنیت روانی جامعه» عنوان کرد.
جعفر پناهی نیز که در ۲۰ تیرماه به همراه گروهی از سینماگران برای پیگیری بازداشت محمد رسولاف و مصطفی آلاحمد به دادسرای زندان اوین مراجعه کرده بود، هنگام خروج از دادسرای این زندان بازداشت شد.
رسولاف و آلاحمد از امضاکنندگان بیانیهای با عنوان «تفنگت را زمین بگذار» بودند. این بیانیه که در هشتم خرداد منتشر شد، با اشاره به اعتراضات آبادان و سایر اعتراضهای مردم ایران، از نیروهای نظامی که «تبدیل به عامل سرکوب مردم شدهاند» خواست سلاحهای خود را زمین گذاشته و «به آغوش ملت بازگردند.»
در ونیز امسال چه میگذرد؟
قدیمیترین جشنواره فیلم جهان که اغلب به عنوان تعیین کننده رقیبان جایزه اسکار شناخته میشود، از ۳۱ اوت تا ۱۹ سپتامبر برگزار میشود و دهها فیلم مورد انتظار را در داخل و خارج از رقابت به نمایش خواهد گذاشت.
نام چهار فیلم ایرانی در میان فیلمهای برگزیده برای شرکت در جشنواره فیلم ونیز امسال به چشم میخورد. از این ۴ عنوان دو فیلم در بخش مسابقه و دو فیلم دیگر در بخش افقها و بخش افقهای گسترشیافته شرکت داده شدهاند.
امسال فیلم «خرس نیست»، جدیدترین اثر جعفر پناهی، کارگردان منتقد ایرانی که محکوم به شش سال زندان شده، در بخش مسابقه اصلی جشنواره ونیز به نمایش در میآید. این فیلم، مانند تمام کارهای اخیر پناهی، به دلیل محرومیت کارگردان از کار در ایران، مخفیانه فیلمبرداری شده است.
«شب، داخلی، دیوار» ساخته وحید جلیلوند دیگر اثری است که در بخش مسابقه به نمایش در میآید در حالیکه دو فیلم «جنگ جهانی سوم» ساخته هومن سیدی در بخش افقها و فیلم «بی رویا» ساخته آرین وزیردفتری در بخش افقهای گسترشیافته از دیگر نمایندگان سینمای ایران در این جشنواره هستند.
«نتفلیکس» نیز با چهار فیلم اصل، در بخش مسابقه در بین ۲۳ فیلم منتخب خواهد بود. این غول ویدیو استریمینگ، برای اولین بار، افتخار گشایش جشنواره با فیلم ترسناک کمدی سیاه آمریکایی به نام «وایت نویز» (نویز سفید) را دارد. این فیلم برگرفته از رمانی با همین نام از نویسنده دان دلیلو، توسط نوآ بامباک کارگردانی شده است.
فیلم «بلوند» از اندرو دومینیک، که تصور تخیلی از زندگی تراژیک مریلین مونرو، هنرپیشه آمریکایی است یکی دیگر از فیلمهای اصل نتفلیکس در این رقابت است.
در بین ستارگانی که انتظار می رود بر روی فرش قرمز ظاهر شوند، میتوان به تیموتی شالامه، سیدی سینک، ادم درایور، اولیویا وایلد، هری استایل، پنهلوپه کروز، آنا د آرماس، کیت بلانشت، هیو جکمن، کریستف والتز، و سیگورینی ویور اشاره کرد.
مدیران خانه هنری بینالمللی، همچین صحنه را از طریق تصویر با چهرههای مطرح هالیوود از جمله دارن آرونوفسکی، اندرو دومینیک، جوآنا هوگ، کوجی فوکادا، و جعفر پناهی به اشتراک خواهند گذاشت.