شیما شهرابی
تصاویر منتشر شده از دیدار جمعی از ایرانیان مقیم آمریکا با «ابراهیم رئیسی» در نیویورک، در روز اول مهر۱۴۰۱ و همزمان با اعتراضات سراسری در ایران، بسیاری از شهروندان را خشمگین کرده است. گروهی از این شهروندان خشمگین، پزشکان ایرانی مقیم آمریکا هستند که تصویر دکتر «شروین مرتضوی»، رییس هیاتمدیره انجمن پزشکی ایرانیان آمریکا (یاما) را در عکسهای دیدار با رئیسی دیدهاند و حالا خواهان استعفا و ابطال عضویت خود از «یاما» هستند.
یاما (IAMA) که مخفف عبارت iranian american medical association است، به عنوان بزرگترین سازمان پزشکی ایرانیان مقیم ایالات متحده آمریکا شناخته میشود. این سازمان به صورت یک سازمان غیرانتفاعی، غیر مذهبی و غیر سیاسی معرفی شده است.
چند پزشک ایرانی مقیم آمریکا به «ایرانوایر» میگویند دیدار با ابراهیم رئیسی در این شرایط شرمآوار و غیر قابل قبول است و «یاما» باید در اینباره به اعضای خود توضیح دهد.
غیر از شروین مرتضوی، پزشکان و افراد دانشگاهی دیگری نیز در تصاویر دیده شدهاند، تمام زنانی که به دیدار ابراهیم رئیسی رفتهاند، روسری به سر کردهاند. این در شرایطی است که تصاویر منتشر شده در فضای مجازی از زندگی روزمره آنها نشان میدهد، اعتقادی به حجاب ندارند و برای این دیدار تن به حجاب اجباری دادهاند و روسری به سر کردهاند. رفتار آنها در شرایطی که زنان زیادی در اعتراضات اخیر روسریهای خود را برداشته، آتش زده و یا موهای خود را کوتاه کردهاند، بسیاری را آزرده کرده است. کاربران شبکههای مجازی با افشای اطلاعات این افراد از زندگی دوگانه برخی از حاضران پرده برداشتهاند.
«ایرانوایر» با ٰ شروین مرتضوی و سه پزشک که نامهایشان با عناوین مختلف اعضای هیاتمدیره و مشاور در صفحه اعضای اصلی یاما ذکر شده و همچنین پزشکان دیگری که از اعضای این سازمان نیستند، گفت و گو کرده است.
یک پزشک متخصص داخلی ساکن آمریکا به «ایرانوایر» میگوید: «خجالتآور است که وقتی تمام دنیا در حال واکنش به جان باختن مهسا امینی و اعتراضات ایران هستند، هیاتی در آمریکا به دیدار ابراهیم رئیسی رفتهاند و زنان حتی برای این دیدار تن به حجاب اجباری دادهاند. یعنی صدای اعتراضات ایران که به همه دنیا رسیده، به گوش آنها نرسیده یا نفع این دیدار آنقدر زیاد بوده که ترجیح دادهاند، خودشان را به نشنیدن بزنند.» او میگوید که عضو «یاما» نیست، اما امیدوار است اعضای«یاما» شقاف سازی کنند: «از آن جا که یاما سازمانی است که با نام پزشکان ایرانی آمریکایی شناخته میشود، شفاف سازی این سازمان برای همه پزشکان مقیم آمریکا مهم است.»
خبرگزاریهای جمهوری اسلامی میگویند این دیدار روز اول مهر و در آخرین ساعات حضور ابراهیم رئیسی در آمریکا صورت گرفته است، درست زمانی که اعتراضات گسترده مردم ایران که از روز جمعه۲۵شهریورماه، همزمان با مرگ مهسا امینی آغاز شد به اوج خود رسید و تصاویری زیادی از خیابانهای شهرهای مختلف ایران منتشر میشد. پزشکی که با «ایرانوایر» گفت وگو کرده میگوید این همزمانی برای همه مردم دردناک است. یعنی افراد حاضر در این مجلس هیچ ارزشی برای جان و خواسته هموطنانشان قائل نیستند. در خود آمریکا هم به حضور آقای رئیسی به شکل گسترده اعتراض شده بود، پس دوستان نمیتوانند بگویند بی خبر بودهاند، بلکه فقط به فکر منفعت خود بودهاند.»
حضور ابراهیم رئیسی که به عنوان یکی از اعضای هیات مرگ در اعدامهای گسترده دهه شصت شناخته میشود، با اعتراض گسترده ایرانیان مقیم آمریکا روبهرو شد. آنها از شهرهای مختلف خود را جلوی ساختمان سازمان ملل رساندند و ۴۴ سال سرکوب، اعدام و خشونت گسترده حکومت را با شعارها، پلاکاردها و تصاویر کشتهشدگان روی بیلبوردهای خیابانی شرح دادند.
دکتر «طناز ارمغانی»، متخصص آنکولوژی ساکن آمریکا و از افرادی که نامش در سایت «یاما» به عنوان اعضای هیاتمدیره آمده است، به «ایرانوایر» میگوید: «من و همسرم دکتر همایون عطایی سه سال است که حق عضویت و در جلسات شرکت نکردهایم و دیگر عضو یاما نیستیم، نمیدانم چرا نام ما هنوز در سایت وجود دارد. این دیدار از نظر ما غیرقابل پذیرش است. حتما برای مجموعه ایمیل میزنیم که فوری نام و مشخصات ما حذف شود.»
دکتر همایون عطایی، پزشک و متخصص پزشکی ساکن آمریکا ضمن تایید حرفهای همسرش میگوید : «یاما در اساسنامه یک سازمان غیردولتی و غیر مذهبی و غیر سیاسی معرفی شده است، من واقعا تعجب میکنم. در این وضعیت این دیدار شرمآور است و غیر قابل قبول.»
ساعاتی بعد هر دو ایمیل استعفا از «یاما» را برای «ایرانوایر» ارسال کردند. آنها در ایمیلی که به هیاتمدیره یاما نوشتهاند ضمن اشاره به حضور دکتر شروین مرتضوی در جلسه دیدار با رییس جمهور و اینکه سه سال است در جلسات سازمان حضور نداشتهاند، استعفای رسمی کردهاند و خواستار حذف فوری نام و تصویرشان از سایت یاما شدهاند.
همایون عطایی میگوید اعضای هیاتمدیره به آنها گفتهاند از این دیدار بیاطلاع بودهاند و یک جلسه فوری با حضور همه اعضا برای بررسی این موضوع تشکیل دادهاند. «همایون مهاجر» دارای دکترای کایروپراکتیک و ساکن آمریکا، یکی از افرادی است که نامش به عنوان مشاور در هیاتمدیره «یاما» ذکر شده است. او میگوید از دیدار رییس هیاتمدیره«یاما» با رئیسی به شدت خشمگین و متاثر است و استعفای خود را به هیاتمدیره ابلاغ کرده است. او ایمیل این استعفا را برای «ایرانوایر» ارسال میکند و میگوید: «با این حال قرار است اعضای یامای مرکزی در یک جلسه درباره ادامه فعالیت آقای دکتر مرتضوی تصمیمگیری کنند. من و دوستان دیگری استعفا کردهایم، اما قرار است برای روشن شدن موضوع در جلسه هیات مدیره صحبت کنیم و توضیحات را بشنویم.»
شروین مرتضوی، متخصص داخلی، صاحب مجموعه خدمات بهداشتی درمانی«Essen Health Care» است که در ایالت نیویورک شعب زیادی دارد. در این مجموعهها خدمات مراقبتی از مراقبتهای اولیه و اورژانسی، تا خانه سالمندان ارائه میشود. او به «ایرانوایر» میگوید من کاملا شخصی و بدون نشانهای از این که در یاما فعالیت میکنم به این دیدار رفتم، بنابراین اعضای هیات مدیره را در جریان نگذاشتم.
او میگوید دیدار من غیر سیاسی و به منظور دریافت کمک برای دانشجویانی ایرانی است. اما در توضیحاتی که در این رابطه ارائه میکند به نظر نمیرسد موضوع غیر سیاسی باشد.
او میگوید: «دعوت به این برنامه قبل از این اعتراضات بود. من از خیلی وقت پیش صحبت کردم که برای پزشکانی که برای گرفتن تخصص به آمریکا میآیند، حمایت بگیرم. هزینههای بالای زندگی در این جا و این که آنها تا قبل از دریافت تخصص اجازه کار پزشکی ندارند، همیشه ناراحت کننده بوده و از سالها پیش برای کمک به آنها پیشقدم و موفق شدم هر سال آنها را وارد رزیدنسی کنم اما تعداد آنها بسیار است.
صحبتهایی با نمایندگی ایران در سازمان ملل کرده بودم و این جا هم دعوت داشتم که اگر شود این موضوع به نتیجه برسد و بتوانم کمکی به دانشجوها بکنم. این قضیه ارتباطی به مسائل سیاسی ندارد.»
آقای دکتر واقعا فکر میکنید این حضور در این شرایط غیر سیاسی است؟این حرفهای شما کاملا نشان دهنده همکاری و لابی با جمهوری اسلامی است؟
من اگر فکر میکردم دارم لابی میکنم که نمیرفتم. این فقط ساپورت پزشکان ایرانی است.
اما از چه کسانی ساپورت میگیرید؟ دولت جمهوری اسلامی دیگر؟
من برای خودم کمک نمیگیرم، برای پزشکان ایرانی کمک میگیرم.
آیا پزشکانی که برای رزیدنسی خارج میشوند در جریان هستند که شما برای کمک به آنها قرار است از حکومت جمهوری اسلامی کمک بگیرید؟
این کمک برای پزشکانی است که خارج شدهاند و دولت ایران این امید را دارد که پس از دریافت رزیدنسی برخی از آنها، حتی شده دو نفر به ایران برگردند و کمک کنند.
آقای دکتر حرفهای شما را میتوان مصداق همکاری و لابی با حکومت جمهوری اسلامی تعبیر کرد؟
من نمیدانم شما چه تصوری دارید، ولی من دارم این کار را برای کمک به پزشکان جوانی میکنم که از کار در ایران افتادهاند و تا زمانی که اینجا وارد رزیدنسی نشوند، نمیتوانند کار پزشکی کنند.
آیا دیدن اعتراضات شما را برای شرکت در این جلسه دچار شبهه نکرد؟
من چون همه فوکوسام روی این قضیه بود اصلا به آن قضیه توجهی نداشتم، من یک صحبتی با آقای وزیر خارجه و نماینده ایران در سازمان ملل داشتم و قضیه تمام شد.
او میگوید دیدار او با رئیسی بازتاب منفی گستردهای داشته و اگر از چنین بازتابهایی اطلاعداشته هرگز در این دیدار شرکت نمیکرده است. آقای مرتضوی در فیس بوکش هم یادداشتی در اینباره نوشته و توضیحات بیشتری درباره این دیدار داده است. در این یادداشت آمده که او از مدتها پیش با مجید تخت روانچی درباره این که بودجهای برای دانشجویان بگیرد صحبت کرده بوده و میخواسته ساختمانی برای دانشجویان تهیه کند تا مدتی را که برای مشاهده و پژوهش قبل از ورود به تخصص در مجموعه او میگذرانند، در این ساختمانها بدون پرداخت هزینه سپری کنند. او نوشته موافقت اولیه را گرفته بوده ولی وزیر خارجه باید بودجه را تایید میکرده و این دیدار برای تایید بودجه بوده است.
یکی از پزشکانی که با «ایرانوایر» گفتوگو کرده، میگوید: «ایشان میخواهد پزشکان ایرانی که برای گرفتن تخصص در آمریکا تلاش میکنند در ساختمانی که جمهوری اسلامی هزینهاش را میپردازد، اسکان دهد، باید پرسید جمهوری اسلامی در قبال این هزینه از ایشان چه میخواهد؟»
او میگوید آقای دکتر مرتضوی درباره مرگ جورج فلوید بیانیه صادر کرد اما درباره مهسا امینی سکوت کرد. جورج فلوید یک مرد آمریکایی، آفریقایی بود که هنگام دستگیری با خشونت پلیس کشته شد. جان باختن او موجب اعتراضات گسترده به برخورد خشونت پلیس آمریکا با رنگینپوستان شد. صداو سیما و رسانههای حکومتی خبر کشته شدن او را پوشش گستردهای دادند. پزشکان میگویند «یاما» هم در حمایت از اعتراضات به کشته شدن جورج فلوید بیانیه صادر کرد، اما به مهسا امینی که رسید واکنشی نشان نداد.
دکتر مهاجر هم این موضوع را تایید میکند و میگوید: «اتفاقا من همان زمان ایمیلی زدم و به ایشان یاداوری کردم که ما سازمان غیر سیاسی هستیم. سر مهسا مرتضوی هم ایمیل زدم و گفتم چطور میشود سیاست دوگانه داشت برای جورج فلوید بیانیه و تسلیت بزنیم اما برای مهسای خودمان نه. اما ایشان پاسخی ندادند.»
دکتر همایون مهاجر که در جلسه اعضای مرکزی «یاما» شرکت داشته تایید میکند که آقای مرتضوی همین توضیحات را در جلسه داده و قرار شده اعضا رای گیری کنند و بعد بیانیهای از جانب «یاما» صادر میشود. هنوز مشخص نیست دکتر مرتضوی به عنوان رییس هیاتمدیره در«یاما» باقی میماند یا خیر. با این حال، همایون مهاجر این صحبتها و توضیحات او را غیرقابل پذیرش میداند و میگوید: «به نظرم این دیدار شرمآور و حرفهای ایشان قابل پذیرش نبود، من پس از شنیدن حرفها رای منفی خودم را دادم و از جلسه بیرون آمدم.»
تا کنون دهها پزشک در تماس با «ایرانوایر» از این دیدار ابراز ناراحتی کرده و میگویند خواستار لغو عضویت همکارانشان در«یاما» هستند.