ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه ۱۷ اکتبر، گفت آمریکا با ارزیابی دو شریک اروپایی ایالات متحده که پیشتر ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه را نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل توصیف کرده بودند، موافق است.
پاتل در گفتوگو با خبرنگاران گفت:«پیش از این، متحدان فرانسوی و بریتانیایی ما ارزیابی کردند که عرضه این پهپادها از ایران به روسیه، ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است. و ما با این موافقیم.»
اوکراین در هفته های اخیر از حملات روسیه با پهپادهای شاهد-۱۳۶ ساخت ایران به خاک این کشور خبر داده است. ایران ارسال این پهپادها به روسیه را انکار می کند و روسیه در این خصوص اظهار نظر نکرده است.
یکی از مشاوران ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، پس از حمله روسیه به شهرهای اوکراین در روز دوشنبه، ۱۷ اکتبر، ایران را مسئول «قتل اوکراینیها» دانست.
«حکومتی که به مردم خود ظلم میکند، اکنون به هیولاهای روسی برای قتلعام در قلب اروپا سلاح میدهد»خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام رسمی آمریکایی نوشت که وزارت خارجه ایالات متحده گفت حملات صبح دوشنبه روسیه به مواضعی در مرکز کییف با استفاده از پهپادهای ساخت ایران صورت گرفته است.
کارین ژانپیر، سخنگوی رسانهای کاخ سفید نیز در سخنانی در روز دوشنبه، تهران را به دروغگویی متهم کرد و گفت: «ایران دروغ میگوید که روسیه در حملاتش به اوکراین از پهپادهای ایرانی استفاده نمیکند. شواهد قوی داریم که پهپادهای ایرانی به اهداف نظامی و غیرنظامی در اوکراین حمله میکنند و ایران قصد دارد سلاحهای بیشتری را به مسکو بفروشد.»
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، توافق میان ایران و شش قدرت غربی (بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان، روسیه و ایالات متحده) را که فعالیتهای غنیسازی اورانیوم تهران را در ازای امتیازهای اقتصادی محدود میکرد، تایید کرده است.
سخنگوی رسانهای کاخ سفید گفت: « #ایران دروغ میگوید که #روسیه در حملاتش به #اوکراین از پهپادهای ایرانی استفاده نمیکند. شواهد قوی داریم که پهپادهای ایرانی به اهداف نظامی و غیرنظامی در اوکراین حمله میکنند و ایران قصد دارد سلاحهای بیشتری را به مسکو بفروشد.»بر اساس این قطعنامه، تحریم تسلیحات متعارف علیه ایران تا اکتبر ۲۰۲۰ معتبر بود. آن زمان با تمام تلاشهایی که ایالات متحده آمریکا تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ کرد تمدید قطعنامه در شورای امنیت رای کافی نیاورد و این قطعنامه تمدید نشد. این امر راه را برای ازسرگیری صادرات تسلیحات ایران هموار کرده است.
با این حال، دیپلماتهای غربی میگویند که بندهایی از این قطعنامه همچنان معتبر است و شامل محدودیتهایی بر موشکها و فناوریهای مرتبط با موشک میشود که تا اکتبر ۲۰۲۳ ادامه دارند و صادرات و خرید سامانههای نظامی پیشرفته از جمله هواپیماهای بدون سرنشین را نیز دربرمیگیرند.پاتل گفت: «اعتقاد ما بر این است که این پهپادها که از ایران به روسیه منتقل می شوند و روسیه از آنها در جنگ اوکراین استفاده میکند، از جمله سلاحهایی است که علیرغم انقضای قطعنامه تحریم تسلیحاتی، برابر بندهای کماکان معتبر آن کماکان تحت تحریمند.»
پاتل همچنین گفت که آمریکا از ماه ژوئیه درباره قصد ایران برای فروش پهپاد به روسیه، هشدار داده است. او گفت: «فروش تسلیحات ساخت ایران به روسیه نشاندهنده ضعف روسیه در جنگ اوکراین است. روسیه برای تامین تجهیزات جنگی مجبور شده به کشورهای غیرقابلاتکایی چون ایران رو کند.»
ساعاتی پیش در روز دوشنبه، نشریه پولیتیکو از قول یک مقام آگاه نوشت که آمریکا طرفهای سومی که به تهران مواد و تجهیزاتی را میفروشد که ممکن است برای ساخت سلاح و پهپادهای ارسالی ایران به روسیه استفاده شوند، مورد تحریم قرار میدهد.به دنبال گزارشهای مبنی بر قصد تهران به ارائه موشکهای بیشتر به مسکو برای آن که در میدان جنگ اوکراین استفاده شوند، یک مقام آمریکایی روز دوشنبه (۲۵ مهر) گفت که کمک جمهوری اسلامی ایران به روسیه در جنگ اوکراین، واشنگتن را بر آن داشته تا تمهیدات بیشتری را برای فشار به ایران در نظر بگیرد.
نشریه پولیتیکو مینویسد که این مجازاتها، احتمالا شامل تحریمهای اقتصادی است و ممکن است دربرگیرنده برخی محدودیتهای صادراتی شود. همچنین طرفهای ثالثی را هدف قرار خواهد داد که به تهران و مسکو کمک میکنند.
این مقام ارشد آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، به پولیتیکو گفت: «آیا قرار است گامهای بیشتری درباره فروش تجهیزات نظامی ایران به روسیه برداریم؟ قطعا بله.»او خطاب به همه کسانی در جهان که «به ایران مواد لازم برای ساخت پهپاد یا موشکهای بالستیک را میفروشند، و یا در پروازهای میان ایران و روسیه مشارکت دارند» گفت: «خوب تحقیق و ارزیابی کنید زیرا ما قطعا قصد داریم هرکسی را تحریم کنیم که به ایرانیان برای کمک به روسیه در کشتن مردم اوکراین، یاری میرساند.»
پولیتیکو نوشت که این مقام درباره مجازاتهای بیشتری که در راه است و همچنین گزارشهای جدید درباره قراردادهای تسلیحاتی میان ایران و روسیه، جزئیات بیشتری ارائه نداد.
پیشتر در روز یکشنبه، واشنگتنپست گزارش داد که ایران- علاوه بر ادامه فروش پهپاد به روسیه، قصد دارد موشکهای زمینبهزمین نیز به مسکو ارسال کند. برخی انواع پهپادهای ایرانی در دست مسکو، موسوم به «کامیکازه» به روش انتحاری به اهداف برخورد میکنند.
واشنگتنپست نوشت که موشکهای ایرانی که قرار است به روسیه بروند، شامل فاتح-۱۱۰ و ذوالفقار است که موشکهای بالیستیک کوتاهبرد ساخت ایرانند.
این مقام آمریکایی گفت که دولت بایدن قبلا فروش این تسلیحات را به طور علنی اعلام کرده و به صراحت گفته است که این اقدام مجازاتهایی در پی دارد.
این مقام رسمی دولت جو بایدن گفت: «ما از تابستان به افراد و شرکتها درباره فروشهای آتی مواد فوق (به روسیه) هشدار دادیم، از جمله درباره فروش هواپیماهای بدون سرنشین. مقامهای ایرانی درباره فروش تسلیحات دروغ گفتند و حالا بابت دروغگوییهایشان گیر افتادهاند.»
روسیه صبح دوشنبه، با پهپادهای ایرانی کییف را هدف حمله قرار داد.