آفتابكاران اخبار و مقالات دربارة ايران و مقاومت
«ابوالقاسم طالبی»، فیلمساز حکومتی، در برنامه «هفت»، با الفاظ زشت و زننده به زنان بازیگر ایرانی که با «کشف حجاب» اجباری خیزش «زن، زندگی، آزادی» را همراهی کردند، توهین بی‌سابقه‌ای کرد.
از سخنان او سخیف‌تر، واکنش «بهروز افخمی»، مجری برنامه هفت بود که کیفور و لبخند به لب، نقش همان مستمعی را بازی کرد که صاحب‌سخن را به شوق می‌آورد.
حال و روز امروز این دو چهره سینمای ایران تقریبا یکی است، هرچند برخلاف طالبی که تقریبا هیچ‌کدام از فیلم‌هایش از منظر سینمایی قابل بحث نیستند، بهروز افخمی حداقل در دهه هفتاد تصویر فیلمسازی کاربلد از خود نشان داده بود، ولی هر دو، به‌خصوص در یک دهه اخیر تلاش کردند با اتخاذ مواضع رادیکال باب طبع جمهوری اسلامی، به‌رغم مورد نفرت مردم قرار گرفتن، جایگاهی در ساختار قدرت پیدا کنند. موردنفرت قرار گرفتن آنقدر به ذائقه و مزاج طالبی سازگار بود که در سال اردیبهشت۱۳۹۷، در همایش حامیان سید «ابراهیم رئیسی» گفته بود که دولت «روحانی» انقدر دستش خالی شده که «آویزان یک بیمار سرطانی [شجریان] شده است.» این توهین او به شجریان، موج گسترده‌ای از اعتراضات را به‌همراه داشت. «محمدرضا شجریان»، چهره برجسته هنر معاصر ایران، به دلیل پیشرفت بیماری‌اش آن روزها وضعیت ناخوشایندی داشت.
پانته‌آ بهرام : یائسگی یک امر فیزیولوژیک است و تحقیرآمیز نیست
ابوالقاسم طالبی در برنامه زنده هفت سعی کرد با تحقیر امر «یائسگی»، زنان جسور سینمای ایران که حجاب از سر برداشتند را زیر سوال ببرد، و این اتفاق آنقدر زشت و زننده بود که موج گسترده‌ای از اعتراضات را به‌همراه داشت. روزنامه‌نگاران و منتقدان بسیاری به این موضوع پرداختند، اما «پانته‌آ بهرام»، بازیگر شاخص تئاتر و سینما ایران که در جریان اعتراضات فعال بود و مورد بازجویی و بازداشت هم قرار گرفته بود، شامگاه دوشنبه۱۷بهمن، با انتشار ویدیویی پاسخی دندان شکن به او داد و گفت: «یائسگی یک امر فیزیولوژیک است و نمی‌تواند جنبه تحقیر داشته باشد. مادرانی که شما را به دنیا آوردند، همسرانتان، دخترانتان، خواهرانتان، همه از یک سنی این اتفاق برایشان می‌افتد و نمی‌تواند جنبه تحقیر داشته باشد.»
دو نیم میلیون دلار برای فیلم محبوب خامنه‌ای
ابوالقاسم طالبی به‌طور کل از آن موردهای جالب سینمای ایران است، فیلمسازی شکست خورده که بعد از وقایع سال ۱۳۸۸ ترجیح داد فیلمی به روایت جمهوری اسلامی بسازد و برادری خود را بیش از پیش ثابت کند. البته بودجه این فیلم را نباید فراموش کرد. به گفته «محمد خزایی»، تهیه‌کننده فیلم «قلاده‌های طلا»، (که در حال حاضر مدیر سازمان سینمایی وزارت ارشاد است) دو نیم میلیارد تومان بودجه فیلم بوده است، آن هم در زمانی که دلار حدود هزار تومان بود، (فیلم تابستان سال ۱۳۹۰ ساخته شد). یعنی مثل این می‌ماند که برای یک فیلم در حال حاضر ۱۰۰ میلیارد تومان هزینه شود. نکته جالب اینجاست که تهیه‌کننده فیلم در مصاحبه‌ای در دی۱۳۹۷ اعلام کرد که احمدی‌نژاد، رییس جمهور وقت و «اسفندیار رحیم‌مشایی»، معاون رییس جمهور، حمایتی از فیلم نکردند، ولی در همان مصاحبه تایید می‌کند که وزارت ارشاد وقت، یک میلیارد تومان به فیلم کمک کرده است! یعنی معلوم نیست از نظر محمد خزاعی بالاخره دولت کمک کرد یا نکرد؟
ابوالقاسم طالبی که سابقه فعالیت در وزارت اطلاعات را دارد و خودش را در مصاحبه جنجالی با «مسیح علینژاد»، «بچه روح‌الله خمینی» می‌خواند، فعالیت در سینما را در اوایل دهه هفتاد با ساخت فیلم «ویرانگر» آغاز کرد که درباره تلاش‌های «موساد» برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی است. او تا پیش از از «قلاده‌های طلا»، هفت فیلم ساخته که اغلب همین دید جاسوسی-امنیتی را دارند و البته هیچ کدام هم فیلم مهمی در سینمای ایران نشدند.
«قلاده‌های طلا» هم به دلیل اینکه اعتراضات به انتخابات سال ۱۳۸۸ را به نهادهای امنیتی انگلیس، آمریکا، اسراییل، مجاهدین خلق و سلطنت‌طلبان نسبت می‌داد، مورد خشم قرار گرفت و این فیلم را در تاریخ معاصر ایران تبدیل به موضوع قابل بحث کرد.
طالبی هیچگاه توانایی یکی مثل «ابراهیم حاتمی‌کیا» را نداشت که دولت‌های اصلاح‌طلب و اصول‌گرا، بودجه‌های سنگین به پای فیلم‌هایش بریزند و یا قدرت و نفوذ کسی مثل «فرج‌الله سلحشور» را هم نتوانسته بود به‌دست بیاورد که بدون کمترین تخصص، بودجه‌های هنگفت صداوسیمایی نصیبش شود، ولی با این فیلم، بیش از پیش درهای تحسین و تکریم‌های جمهوری اسلامی به رویش باز شد و خب این، رسیدن به چراغ سبز بودجه و پروژه بود. انقدر این اتفاق برایش خوشایند بود که دیگر هروقت تریبونی در اختیارش قرار می‌گرفت، بی‌ربط و با ربط مجیزگوی سیاست‌های حکومت می‌شد، تا آنجا که وقتی «قاسم سلیمانی» کشته شد و جمهوری اسلامی به خیال خودش طی «انتقامی سخت» در بامداد ۱۸دی۱۳۹۸ پایگاه «عین‌الاسد» را موشک باران کرد-عملیات مضحکی که سوژه طنز و انتقاد در فضای مجازی شد-، بلافاصله طالبی سروکله‌اش در تلویزیون پیدا شد و این عملیات را اولین عملیات در تاریخ دانست که طی آن کشوری به مواضع آمریکا حمله می‌کند و هیچ اتفاقی هم نمی‌افتد.
انتقاد وزارت اطلاعات از پرسنل سابق خودش
طالبی و تهیه‌کننده‌اش(محمد خزاعی) که حالا رییس سازمان سینمایی است، ماجراهای جالبی را در مورد «قلاده‌های طلا» پشت سر‌گذاشتند. نیازی نیست که بگویم منتقدان سینما چه نظری درباره فیلم داشتند، یک سکانس از فیلم را هم دیده باشید مشخص است که ماجرا از چه قرار است. اما حتی در میان چهره‌ها و مدیران از جنس خودشان هم این فیلم مساله برانگیز بود.
«قلاده‌های طلا» به شکل سنتی مشابه سریال «مختار» که هر سال در ایام محرم و صفر از تلویزیون جمهوری اسلامی پخش می‌شود، هر سال در تاریخ ۹دی از تلویزیون پخش می‌شود. سال ۱۳۹۷ یک مرتبه پخش این فیلم مساله ساز شد، در صورتی‌که اولین بار فیلم دی۱۳۹۲ از تلویزیون پخش شده بود. خبرگزاری «ایسنا» ۹دی۱۳۹۷ مدعی شد که یک مقام وزارت اطلاعات از این فیلم انتقاد کرده و گفته: «بخش‌هایی از فیلم که مرتبط با وزارت اطلاعات است، سراسر دروغ‌پردازی و مشحون از تهمت‌های ناروا به ماموران وزارت اطلاعات است.» البته در این خبر همچنین از قول این منبع اطلاعاتی آمده بود: «از کارگردان فیلم که جزو پرسنل وزارت اطلاعات بوده و به‌هر دلیل از این وزارتخانه منفصل شده است، انتظار چنین تهمت‌پراکنی‌هایی نمی‌رفت.»
تا پیش از این، جایی به این نکته اشاره نشده بود که طالبی از پرسنل وزارت اطلاعات بوده. طالبی هم در واکنش به این اتفاق همان شب در توییتر تعریف و تمجید «علی خامنه‌ای» از فیلم را توییت کرد. خامنه‌ای پیام داده بود: «دیشب مجددا فیلم شما را از شبکه افق دیدم؛ آفرین آفرین آفرین؛ دست شما درد نکند، از قول من به بازیگران سلام برسانید.»
تبانی با شمقدری برای دروغ گفتن درباره بودجه «قلاده‌های طلا»
یا مورد دیگر مربوط به نحوه اطلاع‌رسانی در مورد کمک یک میلیارد تومانی وزارت ارشاد وقت به این فیلم است. فروردین۱۳۹۱، طالبی در گفت‌وگو تلویزیونی در برنامه هفت، صراحتا اعلام می‌کند که سازمان سینمایی وزارت ارشاد هیچ کمکی به فیلم نکرده است، همان سال در مرداد، «جواد شمقدری»، رییس وقت سازمان سینمایی، در مصاحبه با «ایسنا» توضیح می‌دهد که چگونه حدود یک میلیارد تومان به فیلم بودجه دادند. شمقدری می‌گوید طالبی پیشنهاد داد که ماجرای کمک ارشاد به این فیلم رسانه‌ای نشود: «آقای طالبی معتقد بود برخی از این خبر سوء‌استفاده‌های خود را خواهند کرد و دوباره با چسباندن آن به جریان موهوم انحرافی، برای انکار آن دردسر درست کنند و ماهم پذیرفتیم.» یعنی مدیر سازمانی سینمایی و فیلمساز مورد تایید رهبر جمهوری اسلامی، در سال تولید فیلم با هم توافق کردند که رسما به مردم دروغ بگویند!
ابوالقاسم طالبی واقعا مورد جالبی است. فیلمسازی که شمایل کامل هنرمند محبوب در نزد جمهوری اسلامی است. کسی که از دروغ گفتن ابا ندارد، از توهین به هنرمندان برجسته ابا ندارد و از نشان دادن حقیقت ذات ضد زنش نمی‌ترسد، آن هم وقتی موهای زنان، زیبایی‌شناسی خیابان‌های شهرش را تغییر داده. او بنده حاکم است و چشم به دست و دهان مهترش دارد.
افزایش واکنش‌های انتقادی به اظهارات ابوالقاسم طالبی درباره زنان ایران
کانون کارگردانان سینمای ایران و هیات مدیره خانه سینما، با انتقاد از ادبیات «ابوالقاسم طالبی»، کارگردان حکومتی علیه سینماگران زن ایرانی، این اظهارات را «مخرب» و «سخیف» توصیف کرده و خواهان عذرخواهی صداوسیما بابت پخش این برنامه شدند.
کانون کارگردانان سینمای ایران در بیانیه خود با اشاره به اظهارات ابوالقاسم طالبی درباره رابطه «یائسگی» زنان سینماگر ایرانی، این اظهارنظر را «مشمئزکننده» خواند و از سکوت و خنده «بهروز افخمی»، مجری برنامه هفت نیز در مقابل این نوع اظهارنظر انتقاد کرد.
این تشکل سینمایی مستقل در بیانیه خود اعلام کرده: «پخش این سخنان در صداوسیمایی که قرار بود دانشگاه شود، باعث تاسف است. این سخنان سخیف در مورد زنان و دخترانی که الهام‌بخش جهانیان بوده و هستند را به‌شدت محکوم می‌کنیم.»
در بخشی دیگری از این بیانیه آقای طالبی «احدی از شاغلین در سینمای ایران» نامیده شده و آمده است «اگرچه سبب تعجب نبود چرا که پیش از این نیز چنین سخنان نابهنجار و نابخردانه‌ای را در صداوسیمای از دست رفته دیده و شنیده بودیم. ولی آنچه از به‌کارگیری این الفاظ توسط مهمان برنامه ناهنجارتر و نابخردانه‌تر بود، سکوت همراه با خنده مجری برنامه، آقای بهروز افخمی بود.»
کانون کارگردانان سینمای ایران پخش این «جملات سخیف و به دور از ادب و اخلاق، در حق زنان و دختران شریف سینما و خصوصا پیشکسوتان این عرصه» را «به شدت محکوم»، و اعلام کرده «استوار در کنار آنان با هر عقیده و تفکری ایستاده است.» نویسندگان این بیانیه در پایان خواستار عذرخواهی «شایسته و مقتضی» مدیران و تصمیم‌گیران صداوسیما بابت پخش این سخنان و نیز تعطیلی فوری برنامه «هفت» شده‌اند.
در برنامه زنده هفت که روز دوشنبه ۱۷بهمن۱۴۰۱ پخش شد، ابوالقاسم طالبی، کارگردان فیلم حکومتی «قلاده‌های طلا»، در گفت‌وگو با بهروز افخمی درباره زنان سینماگری که از اعتراضات سراسری ایران حمایت کرده بودند گفت: «بعضی از زنان سلبریتی، یائسه شدن را تقصیر جمهوری اسلامی می‌دانند، و تا سن‌شان از ۵۰ سال می‌رود بالا، روسری‌شان را بر‌می‌داند و فحش به جمهوری اسلامی می‌دهند.»
او با اشاره تمسخرآمیز به یائسگی زنان، خطاب به زنان سینمای ایران گفت: «شما اگر در جمهوری اسلامی نبودید و در آمریکا هم بودید، این اتفاق برایتان می‌افتاد. تا دیروز جوان‌تر بودید و روی بورس بودید. خب هرکسی یک دورانی دارد؛ چرا به جمهوری اسلامی فحش می‌دهید؟»
هیات مدیره خانه سینما نیز در یک بیانیه جداگانه که امروز سه‌شنبه ۱۸بهمن۱۴۰۱ منتشر شده است، اظهارات ابوالقاسم طالبی درباره سینماگران زن ایرانی را «خارج از عُرف» و «مخرب» توصیف کرد.
در این بیانیه ضمن تاکید بر درخواست عذرخواهی صداوسیما از سینماگران زن، آمده است: «در زمانی که بحران سینمای ایران هر روز ابعاد گسترده‌تری به خود می‌گیرد، این اظهارنظرهای بی‌منطق، هیچ راه حلی برای عبور از بحران‌ها پیشنهاد نمی‌کند.»
پخش این برنامه از مجموعه هفت با مجری‌گری بهروز افخمی، یکی دیگر از کارگردانان حامی حکومت جمهوری اسلامی از تلویزیون، انتقادهای بسیاری را از سوی رسانه‌ها و چهره‌های شناخته شده به دنبال داشت.
«ابوالقاسم طالبی» در این برنامه به نام فرد خاصی اشاره نکرده، اما در شبکه‌های اجتماعی اغلب منتقدان بر این باورند که منظور او از این اظهارنظر ناشایست، «کتایون ریاحی» بوده است.
خانم ریاحی یکی از بازیگران پیشکسوت سینمای ایران، یکی از نخستین همراهان جنبش «زن، زندگی، آزادی» است و حرکت او در برداشتن حجاب اجباری و مصاحبه رسانه‌ای در این زمینه، از تاثیرگذارترین اقدامات چهره‌های مشهور در مبارزه با تحمیل پوشش اجباری از سوی حکومت قلمداد می‌شود.
«پانته‌آ بهرامی»، هنرمند شناخته شده سینما و تئاتر ایران در ویدیویی بدون حجاب اجباری، خطاب به ابوالقاسم طالبی، سینماگر حامی حکومت که این توهین جنسیتی را به زنان سینمای ایران کرده بود گفت، مادران و همسران شما هم یائسه می‌شوند و این جنبه تحقیر ندارد.
این هنرمند شناخته شده با روایت یک خاطره از برخورد خشونت‌آمیز با او به دلیل رعایت نکردن پوشش استاندارد حاکمیت، گفت که زنان ایرانی سال‌هاست که با این نوع برخوردهای خشونت‌آمیز دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند.
«علی مصلح»، روزنامه‌نگار و منتقد سینما نیز در واکنش به اظهارات این کارگردان حکومتی در حساب کاربری توییتر خود نوشت: «وضعیت آنتن زنده سیمای جمهوری اسلامی: ابوالقاسم طالبی، فیلمساز امنیتی و سازنده “قلاده‌های طلا” در برنامه “هفت” برای تخطئه همراهی سینماگران زن با اعتراض‌های چند ماه اخیر، از “یائسگی” آن‌ها می‌گوید و بهروز افخمی هرهر می‌خندد. سقوط اخلاقی نظام و رسانه رسمی‌اش به اینجا رسیده.»
«مینو بدیعی»، روزنامه‌نگار پیشکسوت نیز سخنان طالبی را «سخیف، زشت و توهین‌آمیز» خوانده و گفته «این حرف‌ها توهین آشکار به نیمی از جمعیت کشور است. یائسگی بحثی فیزیولوژیک است که در بدن هر زنی اتفاق می‌افتد و در مورد مردان هم به شکل دیگری اتفاق می‌افتد و ارتباطی به مساله ساختارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ندارد.»
وی به طعنه تاکید کرد: «البته خانمی که یائسه می‌شود، درک و شعور اجتماعی و سیاسی‌اش هم بالا می‌رود.»
انتقاد به اظهارنظر زن‌ستیزانه ابوالقاسم طالبی به‌عنوان یک چهره حکومتی، حتی به رسانه‌های داخلی ایران نیز رسید.
وب‌سایت« خبرآنلاین»، «درافشانی» ابوالقاسم طالبی و «نیشخند» بهروز افخمی روی آنتن زنده تلویزیون را، «مایه شرم ساری» خوانده است.
پایگاه خبری تحلیلی« سی و یک نما» نیز که بر انتشار مطالب مرتبط با سینماگران متمرکز است نوشت: «اگر این جملات از دهان شخصی به جز کارگردان “قلاده‌های طلا”روی آنتن زنده بیرون می‌آمد، به‌خصوص اگر دیدگاه آن شخص با نگاه سیاسی تلویزیون کمی هم زاویه داشت، چه می‌شد؟ برنامه را قطع نمی‌کردند؟ اما ابوالقاسم طالبی وقیحانه گفت و نشست. جایش امن بود. می‌دانست که در جای امنی نشسته وگرنه با خصوصی‌ترین اتفاق فیزیکی یک زن شوخی نمی‌کرد. در واقع توهین او به همه زنان میانسال بود و نه فقط به زنان بازیگر، و غیرت فقط به حفظ حجاب نیست که او حتی به نزدیکان میانسال خودش که شئونات اسلامی را هم رعایت می‌کنند، توهین کرد. او در حقیقت به زنان میانسال همه مدیرانی که از کنار این توهین به راحتی گذشتند و غیرتی نشدند، توهین کرد. اما چه کسی باید واکنش نشان می‌داد؟»
کاربران شبکه‌های اجتماعی از اینکه سخنان این کارگردان حکومتی با «تابوهایی» که مساله «ذهن مردسالار» است، همچون از «بورس» افتادن زنان پس از توانایی تولیدمثل در رسانه رسمی پخش می‌شود، به شدت انتقاد کرده‌اند.
«حسین قروه» نیز در یادداشتی نوشته: «طالبی در ذهنش با تابوهایی زندگی می‌کند که برای بخش بزرگی از جامعه امروز ایران پایان یافته است، دیگر کارکرد زنان و مردان به تولیدمثل و توانایی تولیدمثل خلاصه نمی‌شود، نگاه امروز بخش بزرگی از جامعه این است که زنان در دوران یائسگی و بعد از آن از بورس نمی‌افتند، چرا که توانمندهایی آنان فراتر از حدودوثغور تعریف شده برای طالبی است.»
این اظهارات زن‌ستیزانه روی آنتن زنده تلویزیون حکومتی جمهوری اسلامی درحالی رخ می‌دهد که مردم ایران در بیش از شش ماه گذشته و پس از قتل حکومتی «مهسا امینی»، به مخالفت علنی با حجاب اجباری پرداخته و هزینه‌های گزافی بابت آن پرداخته‌اند.
به گواه منابع حقوق‌بشری از جمله «هرانا»، بیش از ۵۲۷ تن از معترضان ایران در جریان این اعتراضات به دست ماموران امنیتی جمهوری اسلامی کشته شده و بیست هزار تن نیز بازداشت شده‌اند.
چهار تن از معترضان خیزش سراسری مردم ایران در حمایت از مطالبات زنان اعدام شده و شمار زیادی از آن‌ها در معرض مجازات مرگ هستند.
