فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی در سفر به مسکو تفاهمنامهای در زمینه همکاریهای نظامی و امنیتی امضا کرد. سفر رادان اندکزمانی پس از شورش گروه واگنر و دعوت از وزیر دفاع روسیه بامعنا تلقی شده است.
احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی (فراجا) در سفر سه روزه خود به مسکو با دبیر شورای امنیت روسیه، معاون اول سرویس اطلاعاتی، معاون اول وزارت امور داخلی و فرمانده گارد ملی فدراسیون روسیه دیدار کرد. او به خبرگزاری ایرنا گفت که این سفر “با توافقهای خوبی همراه بود”.
رادان از جمله به توسعه همکاریهای دوجانبه در زمینههای انتظامی و امنیتی میان تهران و مسکو و “برخی شباهتهای ساختارهای انتظامی و امنیتی ایران و روسیه” اشاره کرد. او گفت:«گارد ملی فدراسیون روسیه شباهتهایی با سازمان یگان ویژه، نیروهای ویژه ضد تروریسم و رهایی گروگان فراجا دارد و یگان های رزمی را هم شامل می شود که آن یگان ها هم شباهتهایی با یگان تکاوری فراجا دارد.»
به گفته او حکومت ایران تفاهمنامهای برای همکاری با گارد ملی روسیه “در زمینه آموزش و نیز تبادل فناوری و تجربیات و بهره گیری از توانمندیهای یکدیگر در انجام مأموریتها” امضا کرد.
“در روسیه همه چیز عادی است”
رادان در بدو ورود به مسکو گفته بود امیدوار است “این سفر سرآغاز بسیار خوبی برای اتحاد و همکاری های اثربخش پلیس دو کشور باشد.” او گرچه “مبارزه با مواد مخدر، مقابله با تروریسم و قاچاق سازمان یافته” را محور بالقوه همکاریها ذکر کرد، ولی منتقدان میگویند که هر دو کشور در مقابله با مخالفان و معترضان و سرکوب مطالبات مدنی و سیاسی “تجربههایی” دارند که تبادل و “همافزایی” آنها لزوما به سود گشایش در رعایت حقوق مدنی و سیاسی جامعه و بسط آزادیها و دمکراسی نیست.
در آبان ماه سال گذشته، در جریان جنبش “زن، زندگی، آزادی” خبرهایی دال بر احتمال کمک آموزشی روسیه به نیروهای انتظامی و امنیتی ایران برای مقابله با این جنبش منتشر شد.
کارین ژان پییر، سخنگوی کاخ سفید، در آن زمان گفته بود که بعید نیست روسیه “با تجربهای که در سرکوب اعتراضات دارد، به مقامهای جمهوری اسلامی در زمینه بهترین تاکتیکها برای مقابله با اعتراضات” کمک کند.
سفر رادان به مسکو اندکی پس از شورش یوگنی پریگوژین و گروه واگنر در روسیه انجام شد. همزمان محمد باقری، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در اقدامی نمادین سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه را آماج اصلی شورش اخیر بود به ایران دعوت کرد. هم سفر رادان و هم دعوت باقری از شویگو نوعی تلاش از سوی جمهوری اسلامی برای کمک به روسیه در عادینشان دادن کل وضعیت این کشور پس از شورش گروه واگنر تلقی شده است.
بسط ناموزون مناسبات با روسیه در حالی که روابط تنشآلودی میان ایران و غرب برقرار است پیوسته موضوع انتقاد مخالفان و منتقدان داخلی و خارجی بوده است.
سایه “دوستی” روسیه بر منافع ملی ایران
به نظر این منتقدان نزدیکی یک جانبه و ناموزون به روسیه، که بسیاری ناظران از آن به عنوان “وابستگی” نام میبرند، پیامدهای ضررباری برای منافع ملی ایران داشته است. حمایت نظامی جمهوری اسلامی از روسیه در جنگ اوکراین، مناسبات آمریکا و اروپا را با این کشور را تیرهتر کرده و به تحریمهای بیشتری منجر شد.
روسیه همچنین تلاش کرده است در عرصههای مختلف بازار کالاهای صادارتی ایران را به تصاحب خود درآورد. به گفته کارشناسان روسیه با از دست دادن بازارهای غرب و با ارائه تخفیفهای چشمگیر، عرصه را بر کالاهای ایرانی تنگ کرده است. به طوری که آمارهای گمرکی ایران در فروردین امسال حاکی از افت ۱۳ درصدی صادرات غیرنفتی این کشور نسبت به ماه مشابه در سال گذشته است.
بخش اعظمی از صادرات ایران مربوط به محصولات خام نفتی، پتروشیمی و معدنی است؛ کالاهایی که در روسیه نیز بعنوان اقلام اصلی صادرات محسوب میشود. فروردین امسال امین ابراهیمی مدیرعامل فولاد خوزستان اعلام کرد که روسیه بازارهای فولاد ایران را به هم ریخته است.
روسها و “کارشنکنیهای بسیار”
انتقاد از مناسبات با روسیه و و خسارات جبران ناپذیری که مدیریت نظامی در امور مختلف کشور به منافع ملی ایران زده، از سوی مسئولان پیشین نظام نیز به روشنی طرح شده است. اخیرا محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین ایران با حضور در کلاب هاوس گفت: «مذاکرات هستهای را روسها سخت وطولانی کردند. آنان میخواستند پرونده ایران در شورای امنیت بماند، اما نتوانستند. روسها بسیار کارشکنی کردند.»
او این سخنان را دو سال پیش نیز با جزئیات بیشتر در گفتوگو با سعید لیلاز، خبرنگار اقتصادی توضیح داده بود و به نقش مخرب روسیه در جلوگیری از به ثمر رسیدن برجام، چگونگی مواجه با خبر سرنگونی هواپیمای اوکرایینی و نقش سپاه پاسداران و قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه قدس در سیاست خارجی ایران سخن گفته بود.
همکاریهای نظامی ایران و روسیه در جریان جنگ داخلی سوریه نیز جنجالبرانگیز شد. استقرار جنگندههای روسی در پایگاه هوایی “نوژه” همدان برای حمله هوایی به مخالفان بشار اسد حتی با مخالفت برخی نمایندگان مجلس روبرو شد که آنرا بر خلاف اصل ۱۴۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی دانستند.
رادان از ششم تا هشتم تیر به دعوت گارد ملی روسیه در مسکو بود.