مجلس ایران روز چهارشنبه در گزارشی از حادثه معدن یورت آزادشهر در استان گلستان اعلام کرد که این معدن توسط صندوق مهر ایرانیان، وابسته به بسیج، مدیریت می شده و سهام عمده آن نیز متعلق به این نهاد بوده است.
در همین حال حسن روحانی، رئیس جمهور، بار دیگر در انتقادی تلویحی از فعالیتهای اقتصادی سپاه پاسداران و نیروهای نظامی کشور گفت که «نه دولت بنگاهدار خوبی است و نه عزیزان نظامی ما».
در جلسه علنی روز چهارشنبه، ۱۷ خردادماه، مجلس، گزارش کمیسیون صنایع مجلس از حادثه انفجار معدن یورت قرائت میشد که حوادث تروریستی مرگبار حمله به مجلس و آرامگاه آیتالله خمینی رخ داد.
در این گزارش تاکید میشود که سهام عمده این معدن متعلق به صندوق مهر ایرانیان است و مدیریت معدن نیز «عملا» بر عهده این نهاد وابسته به بسیج بود.
بر اساس گزارش مجلس، مدیر معدن یورت همزمان مسئول فنی معدن نیز بوده که این تداخل مسئولیتها باعث شد «نکات فنی و ایمنی به خوبی رعایت نشود».
در انفجار معدن یورت که روز چهارشنبه، ۱۳ اردیبهشت، رخ داد ۴۳ نفر از کارکنان این معدن کشته شدند.
برخی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری پس از این حادثه شدیدا به دولت حسن روحانی حمله کردند. از جمله محمدباقر قالیباف، نامزد انتخابات، بخشی از فیلم تبلیغاتی خود را به موضوع انفجار این معدن اختصاص داده بود.
در مقابل جعفر سرقینی، معاون امور معادن وزارت صنعت ایران، اعلام کرد که «سهم عمده» معدن یورت متعلق به بسیج است و این معدن متعلق به دولت نیست.
به گفته آقای سرقینی، «سهم عمده» این معدن یعنی حدود ٢٠ درصد متعلق به «صندوق مهر ایرانیان» وابسته به بسیج، حدود ده درصد متعلق به «تکادو»، وابسته به شرکت «صنایع و معادن احیای سپاهان» و بخشی از آن متعلق به شرکت زغال سنگ «نگین طبس» است.
وی در همان زمان اعلام کرد که نزدیک به ۵٠ درصد از سهم این معدن متعلق به کارمندان بازنشسته زغال سنگ و مردم عادی است.
در همین حال حسن روحانی نیز در سفرهای تبلیغاتی خود تلویحا از مقامات سپاه پاسداران انتقاد کرده و گفته بود که آنان پس از این حادثه از این معدن که مالکیت آن را داشته اند بازدید نکردند.
آقای روحانی در جریان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری همچنین چندین بار از فعالیتهای اقتصادی سپاه پاسداران انتقاد کرد.
وی شامگاه سهشنبه نیز در نشست مشترک دولت و مجلس گفت: «باید سیاست از عرصه اقتصاد کنار برود تا میدان برای بخش خصوصی باز شود. باید دولت اقتصاد را رها کند؛ نه دولت بنگاهدار خوبی است و نه عزیزان نظامی ما. باید اقتصاد را به مردم واگذار کنیم و یک میدان رقابت آزاد برای مردم به وجود بیاوریم.»
موضوع فعالیتهای اقتصادی قرارگاه خاتم الانبیا سپاه پاسداران نیز در سالهای گذشته انتقاد برخی از نمایندگان مجلس از جمله علی مطهری را به دنبال داشته است.
روشن کردن لوکوموتیو حمل زغال سنگ «به شیوه باتری به باتری»، دلیل انفجار
علی ربیعی، وزیر کار ایران، پیش از این گفته بود که علت وقوع انفجار و محبوس شدن کارگران در این معدن، اشتباه آنان برای روشن کردن لوکوموتیو حمل زغال سنگ «به شیوه باتری به باتری» بوده است.
گزارش مجلس ایران نیز این سخنان وزیر کار ایران را تائید میکند.
بر اساس گزارش مجلس، همچنین «نبود ساز و کار مناسب در معدن آزادشهر برای مواجهه با حوادث احتمالی» و «نبود فضای کافی برای خروج گاز ذغالسنگ» از جمله دیگر دلایل این حادثه بوده است.
در سالهای گذشته نیز تعدادی از کارگران معادن ایران بر اثر حوادث در حین کار کشته و مجروح شدهاند.
از جمله در سال ۹۳ در بر اثر انفجار در معدن گرانیت «قلعه خرگوشی» در اردکان استان یزد پنج نفر کشته شدند.
در اسفندماه سال ۹۲ نیز انفجار گاز در معدن «چشمه پودنه» زغالسنگ کوهبنان موجب کشته شدن سه نفر و زخمی شدن شش معدنچی دیگر شد.