رسانههای پاکستان، روز دوشنبه، 16 مرداد گزارش دادند که پاکستان پروژه خط لوله گاز چند میلیارد دلاری برای واردات انرژی ارزان از ایران را ظاهراً «تحت فشار آمریکا» تعلیق کرده است.
به گزارش روزنامه «اکونومیک تایمز»، چاپ دهلی، این در حالی صورت میگیرد که پاکستان تلاش میکند تا با کمک صندوق بینالمللی پول که با اعطای وام 3 میلیارد دلاری موافقت کرده، اقتصاد خود را سر و سامان بخشد.این پروژه در ابتدا به عنوان خط لوله گاز هند-پاکستان-ایران در نظر گرفته شد، اما بعداً هند آن را ترک کرد و به یک پروژه دوجانبه بین پاکستان و ایران تبدیل شد.
بر پایه همین گزارش، تحریمهای اعمال شده توسط ایالات متحده علیه ایران، به دلیل برنامه هستهای این کشور، پاکستان را از ساخت خط لوله بازداشته است.
روزنامه انگلیسی زبان پاکستانی، «داون» نیز در اینباره نوشت که پاکستان اخطاریه «فورس ماژور و رویداد توجیهکننده» را به ایران ارسال کرده تا تعهدات قراردادی خود را در تکمیل پروژه چند میلیارد دلاری خط لوله گاز ایران – پاکستان(IP) به دلیل عوامل خارجی خارج از کنترل اسلام آباد، متوقف کند.مسادیک مالک، وزیر نفت پاکستان نیز طی بیانیهای با تایید ارسال اعلامیه فورس ماژور (غیرقابل پیشبینی و غیرقابل اجتناب» به ایران و تعلیق تعهدات اسلام آباد گفت که «ایران به فورس ماژور و بهانه بودن رویداد اعتراض کرده است.»
این بیانیه در پاسخ به سؤالات «محمد جمالالدین»، نماینده پارلمان پاکستان از حزب «متحده الامل» صادر شده، که میخواست بداند آیا دولت پاکستان تاریخ تکمیل پروژه انرژی فرامرزی و جریمههای متعلقه به آن را در نظر گرفته است یا نه؟
مالک تصریح کرد که «فعالیتهای پروژه پس از برداشته شدن تحریمها علیه ایران آغاز میشود و هیچ تهدیدی مبنی بر اینکه نهادهای دولتی تحت تحریم قرار خواهند گرفت، وجود ندارد.»
او افزود: «نمیتوان تاریخ و مهلتی برای تکمیل پروژه خط لوله گاز ایران و پاکستان اعلام کرد.»
او در عین حال گفت که «اختلاف ایران و پاکستان تنها از طریق داوری بینالمللی حل و فصل میشود، البته در صورتی که ایران این موضوع را به داوری ارجاع دهد، در نتیجه، «میزان دقیق جریمه»، در صورت وجود، منوط به تعیین نتیجه داوری توسط داوران است.»
هفته گذشته، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در سفر سه روزه خود به پاکستان، بر لزوم تکمیل این پروژه تاکید کرد و گفت که این پروژه قطعاً منافع ملی دو کشور را تامین میکند.
تهران مدعی شده که سهم خود از خط لوله 1150 کیلومتری را که مراسم کلنگزنی آن به طور مشترک توسط آصف علی زرداری و محمود احمدینژاد روسای جمهوری وقت دو کشور در سایت ایرانی «گبد» در نزدیکی چابهار در مارس 2013 با هزینه تخمین زده شده 7.5 میلیارد دلار در آن زمان انجام شد، تکمیل کرده است.
پاکستان متعهد شده بود که بخش خود از این پروژه را تا ژانویه 2015 تکمیل کند با این حال فوریه 2014 شهید خاقان عباسی، وزیر نفت وقت به مجلس گفت که پروژه ایران و پاکستان به دلیل تحریمهای بینالمللی «خارج از میز [دستور] است.»
مسادیک مالک، وزیر کنونی نفت پاکستان در بیانیه اخیر خود گفته است که «دولت پاکستان از طریق مجاری دیپلماتیک با مقامات ایالات متحده در حال رایزنی است تا به دنبال اخذ معافیت برای این پروژه باشد.»
او تاکید کرده که «تمام اقدامات لازم برای ساخت خط لوله گاز در اسرع وقت انجام میشود.»
ناظران میگویند که پاکستان در اوایل سال جاری از واشینگتن برای کمک به غلبه بر کمبود انرژی درخواست کرده بود،اما هنوز هیچ پاسخی دریافت نکرده است.
هدف از اجرای خط لوله ایران، تامین 750 میلیون فوت مکعب گاز در روز بود.
به گزارش «داون»، وزیر نفت پاکستان، به مجلس ملی گفته که «ذخایر بومی گاز در پاکستان به سرعت در حال کاهش است، در حالی که تقاضا برای گاز هر سال افزایش مییابد و در نتیجه شکاف عرضه و تقاضا را افزایش میدهد.»