اینکه صندوق رأی، حق و مسئولیت شهروندی است و باید از آن استفاده کرد و نسبت بدان بیتفاوت نبود؛ امری بدیهی است اما چگونگی بهرهبرداری از این حق و ایفای این وظیفه در اختیار شهروندان و کنش آنهاست.
شهروندان یک جامعه با نوع بهرهبرداری از این حق و فرصت و چگونگی ایفای این مسئولیت، پیامهای گوناگونی به حاکمان خود مخابره میکنند.
گفته میشود مهمترین پیام مشارکت شهروندان در مواجهه با صندوق رأی انتخابات بهویژه در انتخاب رییس جمهور یک کشور، میزان مقبولیت و مشروعیت نظام حکمرانی آن کشور است.
این پیام البته با متغیرها و پیامهای دیگری نیز رابطهی معناداری دارد:
⬅️ میزان اعتماد حاکمیت و شهروندان
⬅️ جایگاه ملت در نزد حاکمیت بهعنوان عاملیت تاثیرگذار
⬅️ به رسمیت شناختن تمامی حقوق شهروندی ملت در همه حال و همه جا بدون گزینش سیاسی و ابزاری
⬅️ پاسخگویی حاکمیت به ملت در همه حال و همه جا
⬅️ به رسمیت شناختن عینی همهی گروهها و قشرهای مختلف جامعه از نظر جنس، قومیت، مذهب، و گرایش سیاسی؛ در طول دوران حکمرانی
⬅️ امنیت و آرامش و رفاه عمومی
⬅️ تعیین وضعیت وعدههای انتخاباتی اجرا نشدهی پیشین
⬅️ احساس اثربخشی سیاسی ملت در جامعه
⬅️ رقابتی بودن انتخابات
⬅️ احساس عمومی مبنی بر سلامت انتخابات
⬅️ میزان اثرگذاری نامزدهای انتخابات
⬅️ توان عملی کردن وعدههای انتخاباتی نامزدها مبتنی بر مطالبات مردم
⬅️ نوع و محتوای برنامه و وعدههای انتخاباتی نامزدها
ستاد انتخابات کشور، تحلیلگران مسائل اجتماعی و سیاسی، و شهروندان ایرانی بر اساس همین متغیرها میتوانند پیشبینی نمایند که با توجه به وضعیت گزارههای بالا در این زمان، میزان مشارکت عمومی در انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری دوره چهاردهم، چگونه خواهد بود.