با تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در محکومیت نقض برجام از سوی ایران، مقامات تهران اعلام کردند هزاران سانترفیوژ جدید برای غنیسازی ۶۰ درصدی اورانیوم راهاندازی کردند.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران شامگاه جمعه دوم آذر در گفتگو با شبکه «خبر» شمن اعلام «افزایش سرعت غنیسازی ۶۰ درصدی گفت رویکرد کشورهای غربی«فشار و تهدید» بوده ولی به گفته او قطعنامه اخیر شورای حکام نسبت به سه قطعنامه قبلی با مخالفت کشورهای بیشتری روبرو شده است.
کمالوندی همچنین گفت این فشارها «نتیجه عکس میدهد و افزایش غنیسازی بیشتر را به دنبال میآورد».
او با اشاره به اینکه «ماشینهایی» که به رافائل گروسی دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بازدید از مجتمعهای اتمی ایران نشان داده شد، آماده فعال سازی بودند، گفت: غنی سازی ۶۰ درصدی با «هزاران سانترفیوژ» از دیشب (پنجشنبه) آغاز شده است و از ابتدا نیز قرار بود غنیسازی ۶۰ درصدی برای یک ماه متوقف شود.
گفتههای کمالوندی درحالی است که ایران در سفر گروسی به تهران قول داده بود که غنیسازی ۶۰ درصدی را متوقف کند تا از تصویب قطعنامه دیگری علیه فعالیتهای اتمی مناقشهبرانگیز خود جلوگیری کند.
شبح بازگشت تحریمهای بینالمللی برفراز ایران
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی خود در دومین قطعنامه خود علیه فعالیتهای اتمی ایران در شش ماه اخیر، از دبیرکل آژانس خواسته تا پیش از نشست بعدی شورای حکام در ماه مارس آینده، گزارش جامعی از عدم همکاریهای ایران ارائه کند.
با افزایش غنیسازی ۶۰ درصدی که بنا براعلام آژانس بینالمللی انرژی اتمی «توجیه غیرنظامی» ندارد، حکومت ایران ممکن است در مسیر فعال شدن مکانیسم ماشه قرار گیرد. اگر کمیسیون مشترک کشورهای عضو برجام و اتحادیه اروپا قادر به حل اختلاف بر سر نقض تعهدات ایران از برجام نشود این موضوع به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد و ممکن است تحریمهای سازمان ملل ظرف مدت کوتاهی باردیگر علیه حکومت ایران برقرار شود.
با این حال علی لاریجانی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی گفته ایران برای رسیدن به توافق با دولت ترامپ آمادگی دارد.
او با تاکید بر آنکه شروط ایران باید در «توافق جدید» مورد پذیرش قرار گیرد، گفت: «خب بیایید توافق کنید، ما به سمت بمب (اتمی) نمیرویم، شما هم شروط ما را بپذیرید. توافق بعدی بکنید. بنابراین ما توصیه نمیکنیم شما رفتار غلط قبلیتان را دنبال کنید. ولی بههرحال این هم یک راهحل است.»
تهدید به خروج از ان پی تی
درهمین حال روزنامه کیهان که مدیرمسئول آن توسط علی خامنهای تعیین شده است، تیتر نخست خود در شماره روز شنبه را به موضوع قطعنامه شورای حکام اختصاص داده و نوشته است: « دولتهای غربی شورایحکام در حالی با صدور این قطعنامه، حرکت به سمت فعالسازی مکانیزمماشه را آغاز کردهاند، که دولت چهاردهم در طی ماههای اخیر با عقبنشینیدر برابر فشارها و ادعاهای بیپایه اروپاییها، آنان را در ادامه این سیاستتحریک کردند».
کیهان همچنین تاکید کرده است در صورت فعال سازی مکانیسم ماشه، ایران« پس از 5 دهه به سمت خروج از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای» سوق داده خواهد شد.
کاظم غریبآبادی معاون حقوقی وزارت خارجه ایران نیز پیش از این هشدارداده بود در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه براساس تصمیمی که نظام گرفتهاست از معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای خارج خواهیم شد.
در همین حال ابراهیم عزیزی رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران نیز تهدید به خروج ایران از معاهده ان پی تی کرد و گفت با توجه به قانون اقدامات راهبردی برای لغو تحریمها در سال ۱۳۹۹، اگر فشارها بر ایران افزایش یابد، مجلس قوانین «جامعتر و کلیتری» در این رابطه در دستور کار خود قرار میدهد.
روز شنبه ۳ آذر، روزنامه «آرمان ملی» نیز که یکی از تیترهای خود را به گفتههای مسعود پزشکیان رئیسجمهور ایران با عنوان «اگر با هم نباشیم بمب اتم هم به دردمان نمیخورد» اختصاص داده، در گفتوگو با محمد حسن آصفری تحلیلگر مسائل بینالمللی به موضوع خروج ایران از ان پی تی پرداخته و از قول او نقل کرده است که «بعید نیست از ان پی تی خارج شویم».
اما کورنی کریستل نماینده بریتانیا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی به نمایندگی از کشورش و همچنین فرانسه، آلمان و آمریکا در سخنان خود در نشست شورای حکام بر لزوم پایبندی ایران بر تعهدات پادمانی مبتنی بر ان پی تی تاکید کرده و خواستار قاطعیت دربرابر تهدیدات مرعوب کننده ایران شده بود.
به این ترتیب به نظر میرسد با «واکنش برعکس» حکومت ایران به قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تنش بین ایران و غرب در آستانهبازگشت ترامپ به کاخ سفید در آستانه اوج گرفتن است. با این حال برخی از صاحبنظران ایرانی میگویند «مواضع ایران نرم خواهد شد».
یدالله کریمیپور کارشناس مسائل راهبردی در گفتگو با «خبرآنلاین» میگویدانتقال قدرت به ترامپ، اوضاع داخلی، تحولات منطقه و آرایش استراتژیک ناتو سبب خواهد شد تا مواضع تهران نرمتر شود. این درحالی است که بخش مهمی از بودجه سال آینده دولت ایران براساس پیشبینی فروش حداقل دو میلیون بشکه نفت در روز پایهگذاری شده است و مقامات و مشاوران دولت آینده ترامپاز هماکنون وعده به نزدیک «صفر رساندن» صادرات نفت ایران را دادهاند.