آفتابكاران اخبار و مقالات دربارة ايران و مقاومت
توسعه زراعت «امارت اسلامی» با سرمایه «ایران»
برگزاری همایش کشاورزی بین ایران و افغانستان، فرصتی برای توسعه کشاورزی افغانستان است؛ اما در غیاب تعهد به حقابه هیرمند، این همکاری به تقویت زیرساخت‌های افغانستان به قیمت خشکی سیستان ختم می‌شود
طی سه سال گذشته ایران نه‌تنها موفق به تأمین حقابه از هیرمند نشده است بلکه با تکمیل بند انحرافی کمال‌خان از سوی طالبان، حالا افغانستان سیلاب‌های این رودخانه را هم مهار و از جریان آن به‌سمت ایران جلوگیری می‌کند. افغانستان می‌گوید این آب را برای توسعه کشاورزی لازم دارد و غذای مردمش در گرو آن است، اما برای ایران این حقابه برای حیات سیستان و هامون و امکان زیست‌پذیری در این منطقه ضروری است. حالا و در شرایطی که دستگاه دیپلماسی تلاش می‌کند با تعریف یک بازی برد-برد حقابه را تأمین کند، اما وزارت جهادکشاورزی ساز خودش را کوک می‌کند. همایش مشترک برای سرمایه‌گذاری ایران در کشاورزی افغانستان در شرایطی برگزار شده است که طرف طالبانی تا‌به‌حال حتی قدمی از مواضع تندش در برابر حقابه کوتاه نیامده است. گرچه موضوعات مطرح‌شده در این همایش نشان می‌دهد وزارت جهادکشاورزی هیچ نگاهی به موضوعات دیپلماتیک میان دو کشور به‌ویژه حقابه نداشته است، طالبان از سرمایه‌گذاری ایران بدون اینکه قرار باشد امتیازی بدهد، ابزار خرسندی کرده و آغوشش را به روی سرمایه ایران باز کرده است.
از زمان استقرار طالبان به‌عنوان زمامداران افغانستان در سال ۱۴۰۰ هربار که موضوع حقابه ایران از هیرمند به میان آمد، حاکمان فعلی افغانستان موضوع کمبود آب در این کشور و ضرورت استفاده از آن برای توسعه کشاورزی و تأمین امنیت غذایی در افغانستان را به‌عنوان دلیلی برای عدم تأمین حقابه ایران مطرح کرده‌اند. این در شرایطی است که پیش‌ازاین نیز زمامداران پیشین افغانستان هرگز متعهد به عمل به معاهده هیرمند نبوده‌اند و فقط سیلاب‌های غیرقابل‌مهار و طغیان‌های هیرمند به ایران می‌رسید. حالا و در شرایطی که دستگاه دیپلماسی کشور به‌دنبال تحقق تأمین حقابه است و حتی معاون مطالعات راهبردی ریاست‌جمهوری نیز اعلام کرده است برای تأمین حقابه اقدام خواهد کرد، وزارت جهادکشاورزی در اقدامی بدون اعلام و هماهنگی با دستگاه دیپلماسی، همایشی مشترک با طالبان برگزار و از سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی افغانستان استقبال کرده است.
۱۳ روز پیش همایشی با عنوان «نخستین همایش همکاری‌های کشاورزی و آبیاری بین فعالان و سرمایه‌گذاران کشاورزی دو کشور ایران و افغانستان» سالن همایش نعمتی‌جم وزارت جهادکشاورزی برگزار شد؛ همایشی که عنوان آن تداوم برگزاری و همکاری را تداعی می‌کند.
تفاهم قدیمی
در این همایش راهکارهای توسعه فعالیت‌های کشاورزی بین دو کشور، انتقال دانش فنی، مبادلات کالا، تجهیزات و صدور خدمات امور فنی بین فعالان، کارخانه‌داران و شرکت‌های بخش خصوصی ایران و وزارت زراعت و مالداری افغانستان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
«فریبرز عباسی»، معاون وزیر جهادکشاورزی، در این همایش با بیان اینکه دو کشور ایران و افغانستان از استعداد غنی برای توسعه فعالیت اقتصادی و تجاری برخوردار هستند، گفت: «همکاری اقتصادی و تجاری با افغانستان برای فعالان بخش خصوصی ایران بسیار مهم است و ما علاقه‌مند به توسعه کشور افغانستان هستیم.»
او بدون توجه یا اشاره به آمارهای رسمی بین‌المللی از وضعیت اقتصادی افغانستان گفت: «در افغانستان ظرفیت بالایی برای کار وجود دارد که در این حوزه‌ها از فعالان اقتصادی به‌خوبی استقبال شده است. مثلاً برای سرمایه‌گذاری و توسعه فعالیت اقتصادی و همکاری مشترک و ایجاد خطوط تولید مشترک و صادرات به کشورهای منطقه، فرصت‌هایی وجود دارد که بسیار مغتنم است. این کشور در زمینه‌های مختلف کشاورزی نیازمند کار و توسعه است و در گذشته نیز تفاهمنامه‌ای دراین‌خصوص امضا شده که بندهای مختلف و خوبی در آن درج شده که سند خوب و قابل‌تأملی است.»
معین زراعت طالبان: ما در زمینه‌های بذر، کود، لوازم و تجهیزات آبیاری، ماشین‌آلات و سایر موارد موردنیاز بخش کشاورزی به تجارت و اطلاعات کارشناسان و فعالان صنعت کشاورزی ایران نیاز مبرم داریم
طالبان نیز از این برنامه به‌خوبی استقبال کرده است. «مولوی صدراعظم عثمانی»، معین زراعت و مالداری وزارت زراعت، آبیاری و مالداری افغانستان، در این همایش گفت: «توسعه همکاری‌های فی‌مابین دو کشور هم‌زبان ایران و افغانستان از اهداف مهم ما است و امید می‌رود این حرکت طلیعه رونق کشاورزی در کشورهای همسایه و هم‌افزایی در جهت صدور خدمات فنی و مهندسی، افزایش تولیدات کشاورزی، اشتغال و ارزآوری باشد که ارز آن قابل‌استحصال و به دور از تحریم‌هاست.»
طرح درخواست‌های طالبان
به‌گفته او، مهمترین بخش این همایش طرح خواسته‌های نمایندگان وزارت زراعت و مالداری افغانستان و برخی فعالان کشاورزی آن کشور در زمینه توسعه همکاری و حضور شرکت‌های ایرانی دررابطه‌با تأمین و صدور ادوات کشاورزی، کود، سم و بذر، سیستم‌های نوین آبیاری و دیگر نهاده‌ها است: «ما در زمینه‌های بذر، کود، لوازم و تجهیزات آبیاری، ماشین‌آلات و سایر موارد مورد نیاز بخش کشاورزی به تجارت و اطلاعات کارشناسان و فعالان صنعت کشاورزی ایران نیاز مبرم داریم. افغانستان یک کشور زراعتی است و اکثر مردم آن در شغل زراعت و مالداری مشغول به فعالیت هستند و بیش از ۳۰ درصد از تولیدات داخلی افغانستان از این زمینه تأمین می‌شود و یکی از بخش‌های مهمی است که می‌تواند روابط بین دو کشور را توسعه بخشد.»
معین زراعت و مالداری وزارت زراعت، آبیاری و مالداری افغانستان ادامه داد: «آغوش ما به‌روی تمامی سرمایه‌گذاران باز است و وزارت زراعت و مالداری وزارت زراعت، آبیاری و مالداری افغانستان امکانات لازم را در اختیار آنها قرار می‌دهد. افغانستان در زمینه‌های مختلف جهت فراوری و نگهداری مواد و محصولات کشاورزی از جمله سردخانه و… فرصت‌های زیادی دارد. هم‌اکنون امنیت در سراسر نقاط این کشور برقرار است و کشورهای روسیه، ازبکستان و… نیز در این کشور اقدام به سرمایه‌گذاری کرده‌اند و خوشحال می‌شویم میزبان شرکت‌های خصوصی ایرانی باشیم و در بخش صادرات و واردات نیز با یکدیگر تعامل کنیم.»
«محمدرضا بهشتیان اردکانی»، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات، نیز در این نشست عنوان کرد: «در صنعت کشاورزی روبه‌رشد افغانستان لزوم استفاده از روش‌های نوین آبیاری امری واجب است و همچنین، انتقال آب در طرح‌های اساسی و زیرساختی آن کشور از جمله طرح انتقال آب قوش یکی از بهترین گزینه‌های استفاده از لوله‌های پلی‌اتیلن در سایزهای مختلف و نوارهای آبیاری است.»
به‌گفته او، در ایران پیشرفت بسیار زیادی طی نیم‌قرن در زمینه تولید لوله و اتصالات پلی‌اتیلن حاصل شده است و انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی‌اتیلن با بیش از ۲۰ سال قدمت از حدود ۲۴۰ تولیدکننده شناسنامه‌دار و باسابقه تشکیل شده که همگی دارای تخصص و توانایی بالایی هستند و با داشتن فناوری‌های روز اروپایی و در اختیار داشتن منابع مواد اولیه تولیدشده در پتروشیمی‌های کشور و منابع ارزان کار و انرژی قابلیت تولید محصولات کاملاً باکیفیت و استاندارد با قیمت مناسب را دارند و آمادگی صادرات به این کشور را دارند؛ به‌شرط اینکه شرایط لازم از جمله تعرفه، ارتباطات بانکی، صندوق ضمانت صادرات و سایر مسائل حل شود: «در زمینه سرمایه‌گذاری و تولید در کشور افغانستان باتوجه‌به تجربه و تخصص کافی توانایی بالایی در این امر وجود دارد که به‌شرط این است دولت‌ها تضمین‌کننده سرمایه‌گذاری ما در این کشور باشند.»
رشد تجارت
رئیس اتاق مشترک: تجارت ایران و افغانستان نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد رشد کرده؛ اما با وضع عوارض بر واردات کالای نهایی، حفظ بازار و تداوم تجارت با این کشور منوط سرمایه‌گذاری مشترک است
«محمود سیادت»، رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان، نیز در این برنامه گفت: «تجارت ایران و افغانستان نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد رشد کرده؛ اما با وضع عوارض بر واردات کالای نهایی، حفظ بازار و تداوم تجارت با این کشور منوط سرمایه‌گذاری مشترک است. اکنون شرایط این کشور با گذشته متفاوت است و این کشور سال‌ها درگیر جنگ بوده و در بخش کشاورزی به‌دلیل ناامنی پیشرفتی نداشته است. این کشور به‌شدت تشنه توسعه صنعت و کشاورزی است و اگر بخواهیم شاهد کاهش مهاجرت مردم این کشور باشیم، باید در این کشور سرمایه‌گذاری صورت گیرد و شغل ایجاد شود.»
این بازرگان ادامه داد: «امروز زعفران ایران از طریق افغانستان به دیگر کشورها صادر می‌شود و در این کشور کمترین دانش کشاورزی و دامپروری وجود ندارد. سردادن شعار و بیان اینکه آغوشتان به‌روی سرمایه‌گذاران باز است، کافی نیست و شما باید در این زمینه تمهیداتی بیندیشید؛ زیرا انرژی در این کشور گران است و مسئله مالیات را نیز نباید دست‌کم گرفت. مسئولان افغانستان باید در بحث‌های حمایتی و ضمانتی گام‌های مؤثری بردارند تا بتوانند سرمایه‌گذاران را جذب کنند.»
وزارت جهادکشاورزی در مورد این همایش هیچ پاسخی نمی‌دهد. درحالی‌که مهمترین موضوع میان دو کشور در حال حاضر حقابه ایران از هیرمند و مهاجران افغانستانی غیرقانونی در ایران هستند، اما به‌نظر می‌رسد جهادکشاورزی ساز خودش را کوک می‌کند. تا پیش از سال ۱۴۰۰ دولت ایران برای تحقق تأمین حقابه موضوع مذاکرات با افغانستان را در پنج کارگروه ویژه و زیر نظر وزارت امور خارجه پیش می‌برد. مذاکراتی که با تغییر دولت در ایران و ورود یکباره طالبان به افغانستان بر هم خورد. در زمان دولت سیزدهم هر زمان که بحث حقابه به میان می‌آمد، طالبان رفتاری خلاف عرف نشان می‌داد؛ مشابه آنچه پس از سخنرانی رئیس‌جمهوری ایران در مورد حقابه با نشان دادن «دبه انتحاری» نشان داد. حالا اما به‌نظر می‌رسد موضوع حقابه فراموش شده است. هامون به مرحله بدون بازگشت نزدیک می‌شود. طالبان بند انحرافی کمال‌خان را تکمیل کرده و همه سیلاب‌ها را به‌سمت شوره‌زار «گودزره» هدایت می‌کند و دست ایران حتی از طغیان‌های هیرمند کوتاه است. سد بخش‌آباد در حال تکمیل است و حقابه «فراه‌رود» به هامون سابوری نیز تحت‌تأثیر قرار گرفته است. حالا وزارت جهادکشاورزی ایران دست دوستی به‌سوی طالبان دراز می‌کند تا تکنولوژی ایران افغانستان را آباد و اما ایران را خشک کند.
