روابط تهران و دوشنبه در پی انتشار فیلمی که ایران را به دست داشتن در «قتل های زنجیره‌ای» تاجیکستان متهم می‌کند، تیره شد

وزارت کشور تاجیکستان با انتشار فیلم مستندی از تلویزیون دولتی این کشور، جمهوری اسلامی ایران را به دست داشتن در قتلِ برخی شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی تاجیکستان در دهه ۹۰ میلادی متهم کرد. سفارت جمهوری اسلامی ایران در دوشنبه، این اتهامات را «بی‌اساس و فاقد اعتبار» توصیف کرد. مناسبات میان ایران و تاجیکستان بویژه در دو سال اخیر، در پی حضور محی‌الدین کبیری، رهبر حزب نهضت اسلامی تاجیکستان در تهران و دیدار او با آیت‌الله علی خامنه‌ای تیره شد.

بر اساس این فیلم ۴۵ دقیقه‌ای که سه‌شنبه شب ١٧ مرداد/ ٨ اوت پخش شد، سلسله قتل‌های دهۀ ٩٠ در تاجیکستان با حمایت مالی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفته است.
‌این فیلم از جمله در برگیرندۀ اعترافات سه تن از افراد وابسته به حزب نهضت اسلامی تاجیکستان است که می‌گویند در پادگان‌های نظامی ایران برای انجام عملیّات تروریستی دورۀ آموزشی دیده اند؛ این سه تن، “تغای‌مراد اشرف‌اف”، “عبدالقادر عبدالله‌یف” و “سید مهرالدین قدرت‌اف”، خود را از هواخواهان “عبدالحلیم نظرزاده”، معاون وزیر پیشین دفاع تاجیکستان معرفی کرده و می‌گویند در دهۀ ٩٠ با کمک حزب ممنوع شدۀ نهضت اسلامی به ایران رفته‌اند.
“تغای‌مراد اشرف‌اف”، در این فیلم ادعا یا اعتراف می‌کند که پس از طی دوره‌های آموزشی در قم و گرگان، در سال ۱۹۹۵ با حمایت مالی رهبر نهضت اسلامی برای قتل «مقامات سیاسی، روشنفکران و دانشمندان» و از جمله رئیس پیشین پارلمان به تاجیکستان بازگشته است.
رئیس سابق مجلس تاجیکستان “صفرعلی کنجه‌ یف”، در سال ۱۹۹٨ کشته شد. در همان دهه “آته خان لطیفی” روزنامه نگار و سیاستمرد، “سیف رحیم زاد” نویسنده، “فتح‌الله خان شریف‌زاده” مفتی پیشین کشور و ٣ عالم برجسته، “محمد عاصمی”، “منهاج غلام‌اف” و “یوسف اسحاقی” و حدود ٢٠ افسر روسی پایگاه ٢٠١ روسیه در این کشور به قتل رسیدند.
“عبدالقادرعبدالله‌یف” یکی دیگر از این ٣ نفر نیز دراین فیلم می گوید، در ایران برای ارتکاب قتل دوره دیده است. او می‌گوید «تخصص من کشتار آدم بود، دیگر برادران فردی بود با نام “حکیم ترکشگر”. هر فردی را با عقل خودش و تخصص خودش آماده می‌کردند».
این افراد که ظاهراً اینک در زندان بسر می برند، از عضویت خود در حزب نهضت اسلامی تاجیکستان ابراز ندامت کرده و می‌گویند در آن دوره به ماهیت «تروریستی» این حزب و ارتباطات آن با ایران آگاهی نداشته‌اند.
وزارت کشور تاجیکستان در این فیلم “عبدالحلیم نظرزاده” معاون پیشین وزیر دفاع تاجیکستان را طراح این عملیات معرفی می کند که اجرای آن با حمایت مالی و همکاری نفرات حزب نهضت اسلامی این کشور و پشتیبانی ایران صورت می‌گرفته است.
“عبدالحلیم نظرزاده”، در ناآرامی‌های شهریور ١٣٩۴ در جریان عملیاتی که بگفتۀ مقامات تاجیکستان برای خنثی کردن «تلاش برای کودتا» انجام گرفت، کشته شد.
هدف ایران در حمایت از این اقدامات، تضعیف دولت تاجیکستان و فراهم ساختن شرایط برای به قدرت رسیدن نیروهای اسلامی در این کشور بوده است.
“محی‌الدین کبیری”، رهبر حزب نهضت اسلامی تاجیکستان نیز که حزب او در شهریور ١٣٩۴ توسط دادگاه عالی این کشور به عنوان یک سازمان تروریستی ممنوع اعلام شد، این کشور را ترک کرد و اینک در تبعید بسر می‌برد. او در دی ماه همان سال در تهران با آیت الله خامنه ای دیدار کرد و اعتراض تاجیکستان را برانگیخت.
سفارت جمهوری اسلامی ایران در “دوشنبه” پایتخت تاجیکستان با انتشار بیانیه‌ای از تهیه و پخش این فیلم ابراز تأسف کرد و بنوشتۀ این بیانیه «ادعاهای مطرح شده در فیلم» را فاقد اعتبار دانست. سفارت ایران در این بیانیه می نویسد «تردیدی نیست که تهیه کنندگانِ این فیلم موفق به تخریب پیوندهای فرهنگی تمدنی و دوستی تاریخی دو ملت ایران و تاجیکستان نخواهند شد. ادعاهای مطرح شده در این فیلم از سوی اعتراف کنندگان محبوس و به نقل از کسانی است که در قید حیات نیستند و بالطبع نمی تواند اعتباری داشته باشد».
از نظر سفارت جمهوری اسلامی ایران، تهیه و انتشار این فیلم، «بیانگر آن است که برخی گرایشات و محافل تحمل عادی شدن روابط و تقویت دوستی بین دو کشور را ندارند».