همزمان با سخنان برخی از خانوادههای جانباختگان انهدام هواپیمای اوکراینی درباره بینتیجه بودن پیگیری پرونده در ایران، دادستان نظامی تهران اعلام کرد که هماکنون تنها یک نفر در این پرونده بازداشت است.
غلامعباس ترکی، دادستان نظامی تهران روز پنجشنبه ۱۸ دیماه در اولین سالگرد انهدام این پرواز مسافربری گفت که تنها یک متهم پرونده در بازداشت است و سایرین «با تودیع وثیقه و سایر قرارهای مناسب» آزاد شدهاند.
او توضیح بیشتری در اینباره نداد و افزود که جزئیات بیشتر بعد از صدور کیفرخواست و معرفی مقصران به دادگاه اعلام خواهد شد.
ترکی گفت که به جز رسیدگی قضایی به این پرونده ستاد کل نیروهای مسلح برخی از افرادی که «مرتکب تخلفاتی مانند بیمبالاتی و عدم اجرای صحیح دستورالعمل ها و مقررات شده بودند، در سطوح مختلف از مسئولیت خود عزل یا با تنزیل درجه مواجه کرد».
دادستان نظامی تهران «خطای انسانی» را دلیل انهدام هواپیما ذکر کرد و افزود که «فرضیههایی که درباره حمله سایبری، هک سامانه پدافندی، اختلال در سامانههای هواپیما و شبکه پدافندی مطرح شد، با دلایل متقن به اثبات نرسید.»
خانواده تعدادی از جانباختگان این هواپیما خطای سهوی اپراتور را رد کرده و خواستار ارائه اطلاعات شفاف در این باره شدهاند.
از جمله جواد سلیمانی، همسر الناز نبیئی یکی از مسافران پرواز ۷۵۲، در این باره نوشته بود: «اپراتور این سامانه مدرس حرفهای استفاده از آن در ایران و سوریه بوده است. چگونه ممکن است سهوا خطا کند؟! بهتر است از رهبرتان بپرسید چرا حریم هوایی را نبستند و پروازهای همزمان با پرواز اوکراین را متوقف کردند؟! و پروازهای هم مسیرش را از مسیر اصلی منحرف کردند.»
از چه کسی شکایت کنیم؟
روزنامه همشهری در گزارشی تازه نوشت که برخی از خانوادههای قربانیان سرنگونی این هواپیما میگویند در این مدت نمیدانستند برای پیگیری پروندهشان باید کجا بروند و از چه کسی شکایت کنند.
خانواده پریناز قادرپناه در مصاحبه با این روزنامه گفتند: «در روزهای اولی که این حادثه رخ داد و همه هنوز در شوک بودند مسئولان به ما سر زدند اما یک سال است که کسی احوالمان را نپرسیده است. نمیتوانیم چیزهایی که در دلمان هست را بیان کنیم. ما هیچ اطلاعی از پرونده نداریم و مثل همه مردم در مورد آن میدانیم. فقط دو جلسه برگزار شد.»
این خانواده گفتند: « منتظریم که کیفرخواست این حادثه حاضر شود. به ما قول داده بودند که قبل از سالگرد کیفرخواست حاضر شود ولی منتظریم تا اظهارنظر کارشناسان و تیمهای فنی نیز به پرونده افزوده شود. منتظریم ایران ابعاد پرونده را مشخص کند بعد اقدام قضایی کنیم.»
عباس دانشمند که دخترش مژگان دانشمند، دامادش پدرام موسوی و دریا و درینا، نوههایش را از دست داده نیز گفت: «من از همان اول هم گفتم، نه شکایت دارم؛ نه رضایت میدهم، چون فایدهای ندارد.»
او اضافه کرد: «حرف من این است. میگویم من بچههایم را در این حادثه از دست دادهام. هر کاری هم بکنند، حتی اگر مقصران حادثه را اعدام کنند یا هر مبلغی به ما بهعنوان غرامت بدهند، فایدهای ندارد، چون دیگر آنها زنده نمیشوند.»
دانشمند گفت:«هنوز هم وقتی صبح از خواب بیدار میشوم به این حادثه فکر میکنم. به اینکه چه بلایی برسرشان آمد. در لحظههای آخر چطور ترسیدند، سوختند، زجر کشیدند و چه صحنههایی را به چشم دیدند. اینها را هر روز تجسم میکنم.»
روزنامه همشهری همچنین نوشت که در یک سال گذشته هیچ مسئولی وضعیت پدر و مادر رحیمه کتابی از جانباختگان هواپیما را پیگیری نکرده است.
دادستانی اوکراین پیش از این اعلام کرده بود که حداکثر سه سال زندان برای متهمان این پرونده در نظر گرفته خواهد شد.
مقام های جمهوری اسلامی ایران پس از چند روز پنهانکاری و ارائه اطلاعات نادرست، سرانجام با فشارهای خارجی، مسئولیت این حمله را برعهده گرفتند.
در همین حال محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در پستی اینستاگرامی نوشت که در روزهای اول پس از حادثه «علیرغم پیگیری هیچ اطلاعاتی فراتر از اخبار رسمی به وزارت امور خارجه اعلام نمیشد».
هواپیمای مسافربری اوکراینی بامداد چهارشنبه ۱۸ دی ۹۸ چند دقیقه پس از برخاستن از فرودگاه تهران هدف موشک های سپاه پاسداران قرار گرفت و تمامی ۱۷۶ سرنشین آن کشته شدند.