وقتی واکسنهای چینی در مقیاس گسترده تولید میشدند، در چین مورد استفاده قرار نمیگرفتند. از یک طرف، چین صدها میلیون دوز واکسن ذخیره کرد و از طرف دیگر، واکسنهایش را برای آزمایشات بالینی به کشورهای دیگر صادر کرد. این امر، زمینه صادرات واکسن در مقیاس زیاد را فراهم کرد. از اوایل ژوئیه سال ۲۰۲۰، مرحله سوم آزمایشات بالینی واکسن سینوفارم در امارات متحده عربی آغاز شد. این برنامه شامل واکسیناسیون ۴۰۸۳۲ تن در امارات، بحرین، مصر و اردن میشد. واکسن کروناواک ساخت شرکت سینوواک نیز آزمایش فاز سوم را در سوم ژوئیه ۲۰۲۰ در بزریل، شیلی، ترکیه، اندونزی و شیلی آغاز کرد. در آن زمان، ایالات متحده هنوز در مرحله تحقیقات اولیه برای تولید واکسن قرار داشت.
وقتی مقرر شد آزمایشات بالینی واکسنهای چینی در کشورهای دیگر انجام شود، چرا حزب کمونیست چین اعلام نکرد که مهیای تولید انبوه واکسنهای چینی است؟
حزب کمونیست چین که به دروغگویی مشهور است، این بار ترجیح داد مغلطه نکند، چون دو عامل اساسی مهم دیگری برایشان اهمیت داشت. اول اینکه اگر آنها در ژوئن اعلام میکردند میتوانند واکسن به صورت انبوه تولید کنند، به طور حتم، همه به رازشان پی میبردند و جهانیان متوجه میَشدند که حزب کمونیست، قبل از شروع همهگیری، تولید انبوه واکسن کووید۱۹ را آغاز کرده است. دوم اینکه حزب کمونیست چین قبل از اینکه بتواند آزمایشات بالینی را در کشورهای داوطلب انجام دهد، باید منتظر شیوع همهگیری در دیگر کشورها میماند تا صلاحیتهای لازم برای فروش سراسری واکسن را به دست بیاورد.
عامل اول باعث شد که حزب کمونیست چین با وجود توانایی تولید انبوه واکسن در ژوئن ۲۰۲۰، سکوت پیشه کند. به همین خاطر، با وجود فوریت برای مبارزه با ویروس، مقامات چینی واکسیناسیون گسترده را آغاز نکردند.
به علاوه، حزب کمونیست چین به خاطر تبلیغ واکسنهای خودش در کشورهای دیگر، عمداً واکسیناسیون داخلی را به تعویق انداخت. بر اساس گزارش روزنامه یونایتد دیلی نیوز تایوان، مقامات پکن متعهد شده بودند از ۷ ژوئن ۲۰۲۱، حدود ۷۰۰ میلیون دوز واکسن را به بیش از ۹۰ کشور بفروشند یا اهدا کنند.
شینهوا که خبرگزاری رسمی دولت چین به شمار میرود، طی گزارشی اعلام کرد که تا ۱۳ ژآنویه ۲۰۲۱، فقط ده میلیون دوز واکسن در چین تزریق شده است. در آن زمان، ظرفیت تولید واکسن سالانه چین قبلاً به ۶۰۰ میلیون دوز رسیده بود.
طبق اطلاعات منتشرشده توسط کمیسیون ملی بهداشت، واکسیناسیون گسترده در چین تا مارس سال جاری آغاز نشده بود. از ۲۳ مارس ۲۰۲۱ تا به امروز، کل واکسیناسیونهای داخلی چین به ۸۰ میلیون دوز یعنی یک هشتم ظرفیت تولید سالانه رسید.
سپس، کل واکسن توزیع شده تا پایان آوریل به ۲۵۰ میلیون و در ۲۱ ژوئن به ۱ میلیارد دوز رسید.
چرا واکسیناسیون جمعی در خود چین تا ماه مارس به تعویق افتاد؟ چون در آن ماه، واکسنهای کووید ساخت اروپا و آمریک وارد مرحله تولید انبوه شدند و واکسنهای غربی در مقایسه با واکسنهای چینی، بسیار برتر هستند. از آنجا که چین میدانست عملاً نمیتواند با واکسنهای غربی رقابت کند، حزب کمونیست تصمیم گرفت از فرصت استفاده کند و در یک بازه زمانی محدود، سریع اقدام کند. چند ماه قبل از اینکه غربیها بتوانند دوزهای بالای واکسن تولید کنند، چین اقدام به صادرات واکسنهایش کرد. به همین خاطر، واکسیناسیون داخلی ملت چین به تعویق افتاد. حزب کمونیست چین نیت پلیدی به جز پخش ویروس و سپس فروش واکسن برای مبارزه علیه آن نداشت.
حزب کمونیست چین برای آنکه بتواند دوزهای فراوانی از واکسنهایش را قبل از ایالات متحده به فروش برساند، آزمایشات بالینی را به صورت آشفته انجام داد. واکسنهای سینوفارم و کوواک، هر دو، آزمایش بالینی فاز سوم را از اوایل پاییز سال ۲۰۲۰ به پایان رساندند، اما گزارشهای بالینی فاز سوم سینوفارم تا مارس ۲۰۲۱ به تأخیر افتاد. سپس، در ۲۶ مه، مجله انجمن پزشکی آمریکا موسوم به جاما فاش کرد حزب کمونیست چین از فروش واکسن، درآمد زیادی کسب کرده است.
به محض انتشار گزارش بالینی فاز سوم واکسن سینوفارم، جامعه بینالمللی پزشکی بلافاصله نگرانیهایی را مطرح کرد.
بلومبرگ در تاریخ ۲۷ مه سال جاری گزارش داد که تولیدکنندگان واکسن چینی مورد انتقاد گرفتهاند، چون آنها اطلاعات کافی درمورد ایمنیبخشی و اثربخشی واکسن به اشتراک نمیگذارند.
در این گزارش آمده است: «آزمایشات بالینی واکسنهای چینی اکثراً روی آقایان انجام شد که تقریباً ۸۵ درصد از شرکتکنندگان را تشکیل میدادند. کمتر از ۲ درصد آنها ۶۰ سال به بالا بودند. بیشتر داوطلبان سالم بودند. به همین خاطر، شواهد کمی درمورد کارآیی و ایمنیبخشی واکسنهای چینی برای زنان، افراد مسن و مبتلایان به بیماریهای اساسی وجود دارد.»
دونگ یوهونگ، متخصص ویروسشناسی مستقر در اروپا، معتقد است انجام این نوع آزمایشات بالینی از جانب چین نشان نمیدهد که آیا واکسنهای ساخت این کشور از بروز علائم شدید کووید۱۹ جلوگیری به عمل میآورد یا خیر.
گزارش بلومبرگ خاطر نشان کرد علیرغم آزمایشات بالینی بسیار ضعیف، سازمان بهداشت جهانی (WHO) مجوز فروش جهانی واکسن سینوفارم را صادر کرد. تا به امروز، سازمان بهداشت جهانی به طور شفاف درمورد واکسن سینوواک صحبت نکرده است، چراکه گزارشات آزمایشات بالینی منتشر نشدهاند. با این حال، حزب کمونیست چین ۳۸۰ میلیون دوز واکسن کوواک را در سراسر جهان به فروش رسانده است.
صدای آمریکا گزارشی در تاریخ ۲۷ ژوئن منتشر کرد. طی این گزارش، سه کشف جدید در زمینه منشأ ویروس به اشتراک گذاشته شد.
نتیجهها عبارتند از: ۱- اولین مورد آلودگی به ویروس کرونا در چین، حداقل دو ماه زودتر از تاریخی است که مقامات رسمی چین گزارش کردهاند. این یعنی ویروس از مدتها قبل از طریق ووهان به دیگر نقاط دنیا سرایت کرده بود؛ ۲) ویروسی که برای اولین بار کشف شد، سازگاری شگفتانگیزی با بدن انسان داشت. این یعنی احتمال نشت آزمایشگاهی کووید۱۹ را نمیتوان نادیده گرفت. ۳) متخصصان چینی نمونههای اولیه ویروس را منهدم کردند که به نظر میرسد اقدامی برای از بین بردن شواهد و سرپوش گذاشتن بر روی منشأ ویروس است.
من بر این باور هستم در زمینه کشف حقیقت منشأ کووید۱۹ بسیار پیشرفت کردهایم.
نوشته: دکتر چنگ شیائونونگ محقق سیاست و اقتصاد چین مستقر در نیوجرسی است.