محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، گفت که رآکتور آب سنگین خنداب (اراک) باید در سریعترین زمان ممکن به بهرهبرداری برسد.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در بازدید از “مجتمع هستهای خنداب” خواستار تسریع مراحل بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک شد. طبق برجام، بازسازی این رآکتور باید طوری تغییر کند که تولید پلوتونیوم در آن ممکن نباشد.
معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران تاکید کرد بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک باید هر چه زودتر و با بهرهمندی از توان صنایع داخلی انجام شود.
محمد اسلامی در بازدید از مجتمع هستهای خنداب، ابراز امیدواری کرد که محصولات تولیدی آب سنگین در زمینههای دارویی و درمانی، بتوانند با بزرگترین برندهای جهانی رقابت کنند تا سهم قابل توجهی از “اهداف اقتصاد هستهای” ایران تحقق یابد.
مطابق تعهدات برجام، ایران فعالیت این نیروگاه ۴۰ مگاواتی را متوقف کرد تا ساختار آن را طوری تغییر دهد که تولید پلوتونیوم در آن ممکن نباشد.
مدرنسازی و بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک قرار بود طبق برجام با مشارکت آمریکا و چین انجام گیرد اما با خروج آمریکا از توافق هستهای در سال ۲۰۱۸، مقامات ایران اعلام کردند بریتانیا جایگزین آمریکا شده است.
پاییز سال ۲۰۱۹ تهران خبر داد بخشی از رآکتور اراک به نام “مدار ثانویه” با ظرفیت ۵۰درصدی افتتاح میشود. سازمان انرژی اتمی سپس وعده داد که رآکتور در سال ۱۴۰۱ به صورت نهایی شروع به کار خواهد کرد و تولیداتی برای مصارف پزشکی ایزوتوپ و درمان سرطان خواهد داشت.
اسفند سال گذشته بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام کرد ایران در کنار چینیها کار بازطراحی رآکتور را پیش برده اما “بدون چین هم میتوان پروژه را ادامه داد.”
رآکتور قدیمی اراک توانایی تولید هشت کیلو پلوتونیوم را داشت؛ میزانی که در صورت دستیابی به آن به گفته علیاکبر صالحی، رئیس وقت سازمان انرژی اتمی ایران، برای ساخت بمب اتمی کفایت میکرد.
خارج کردن “قلب رآکتور اراک” از جمله موضوعات خبرساز در زمان توافق هستهای و بررسی برجام در مجلس شورای اسلامی بود. “قلب رآکتور اراک” به یکی از سازههای مرکزی این تاسیسات موسوم به “کالندریا” گفته میشد که بدون آن امکان تولید پلوتونیومی که در ساخت نوعی بمب اتمی کاربرد دارد، منتفی بود. آن زمان اعلام شده بود که این بخش خارج شده و محل آن با سیمان پر میشود
اظهارات روز گذشته رئیس سازمان انرژی اتمی ایران درحالی عنوان میشود که بر اساس توافق هستهای، ایران باید رآکتور اراک را به شکلی بازطراحی کند که قادر به تولید پلوتونیوم نباشد چرا که از پلوتونیوم برای ساخت بمب اتم استفاده میشود.
به گفته مقامات ایران، مراحل بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک در سال 98، پس از خروج آمریکا از برجام، با مشارکت بریتانیا و چین انجام شد در حالی که بر اساس توافق هستهای قرار بود با مشارکت آمریکا و چین انجام شود.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، ماه مارس گذشته با اشاره به بازسازی مجدد رآکتور نیروگاه اتمی اراک که در جریان اجرای مفاد توافق هستهای بتنریزی شده بود، گفت: «اوایل سال 1400 تست سرد راکتور (بازطراحی شده) را خواهیم داشت که مقدمهای است برای راهاندازی کامل راکتور آن در یک سال بعد از آن.»
پیش از این ایران افزون بر راهاندازی مجدد نیروگاه اراک و ساخت دو نیروگاه دیگر، به تولید اورانیوم فلزی و افزایش حجم مواد غنی شده مبادرت کرده که این اقدامات از سوی جامعه جهانی به تلاش ایران جهت تولید بمب اتمی تعبیر شده است.