پیروزی مقتدی صدر توازن سنتی نیروهای شیعه از جمله ائتلاف الفتح و متحدان آن را برهم زده و به عاملی تبدیل شده که میتواند به تضعیف نفوذ ایران در پارلمان عراق منجر شود.با تایید نتایج انتخابات پارلمانی ماه اکتبر عراق از سوی دادگاه عالی فدرال این کشور در دوشنبه، 27 دسامبر، اختلاف و مانعتراشی شبهنظامیان مورد حمایت ایران بر سر راه تشکیل دولت جدید عراق که با هدف کسب امتیازاتی ایجاد میشد، رفع شد.
همپیمان احتمالی آمریکا
این در حالی است که روزنامه «نیویورک تایمز»، از تصمیم دادگاه عالی فدرال با عنوان پیروزی مقتدی صدر، رهبر جنبش صدری یاد کرد که متحد احتمالی ایالات متحده در عراق به شمار میرود.
جریان صدری با به دست آوردن 73 کرسی از 329 کرسی پارلمان عراق، از تمامی فراکسیونهای دیگر پیش افتاده و از رکورد قبلی خود با 54 کرسی در سال 2018 نیز جلو افتاد. این جریان همچنین توانست به راحتی، تشکلات سیاسی شبهنظامیان نیابتی ایران به رهبری ائتلاف فتح را شکست دهد.
به نوشته این روزنامه، پیروزی مقتدی صدر، توازن سنتی نیروهای شیعه (ائتلاف الفتح و متحدان آن) که از زمان سقوط صدام حسین در نزدیک به 20 سال پیش، بر عرصه سیاسی عراق تسلط داشتند، را برهم زد و عاملی شد که میتواند به تضعیف نفوذ ایران در پارلمان عراق بیانجامد.
نقش قدرتمند جریان صدری
مقتدی صدر که یک ملیگرای عراقی است و روزگاری نیروهای او علیه آمریکا در عراق جنگیدهاند دشمن زیادی با ایران دارد و برای ایفای نقشی قدرتمند نه تنها در پارلمان، بلکه در انتخاب نخستوزیر بعدی نیز آمادگی دارد.
مقتدی صدر روز گذشته در توییتی با تشکر از دادگاه، کمیسیون عالی انتخابات و مردم عراق، خواستار تشکیل یک دولت با اکثریت ملی شد که نه صبغه شرقی داشته باشد و نه گرایش به غرب.
مقتدی صدر در سخنرانی 18 نوامبر خود خطاب به احزاب سیاسی بازنده در انتخابات، به شبهنظامیان نیابتی ایران در ارتباط با «برهم زدن روند دموکراتیک در عراق» هشدار داده بود و خواستار انحلال این گروهها و تحویل سلاحهای آنها به ارتش ملی عراق شده بود.
به نوشته نیویورک تایمز، زمانی مقتدی صدر آن چنان با آمریکاییها در عراق مخالف بود که ایالات متحده، دستور کشتن او را صادر کرد ولی از این کار منصرف شد.
مقتدی صدر سپس با مداخله ایران در عراق به مخالفت برخاست و در سخنرانی خود پس از انتخابات تاکید کرد که سفارتخانههای خارجی تا زمانی که در امور عراق مداخله نکنند، قابل پذیرش هستند.
پس از تایید نتایج انتخابات، جناحهای نماینده اقلیتهای مسلمان کُرد و سنی عراق که در انتظار نتایج انتخابات برای استفاده از آن در راستای رایزنی یا تشکیل همپیمانیهایی بودند، اکنون میتوانند به عنوان بخشی از دولت جدید و روند سیاسی در عراق ایفای نقش کنند.
چهرههای جدید
به نظر تحلیلگران سیاسی، جریان صدری با بهرهگیری از قانون جدید انتخابات توانست، قدرت سنتی احزاب بزرگ را کاهش داده و با افزایش شمار حوزههای انتخاباتی و گشودن راه برای چهرههای جدید، به موفقیتهای بزرگی دست یابد. جریان صدری با بررسی دقیق نقشه راه انتخابات، نامزدهایی را معرفی کرد که در نهایت، رودرروی یکدیگر قرار نگیرند.
البته در این فرآیند انتخاباتی نامزدهای جریان صدری تنها پیروز میدان نبوده، بلکه نامزدهای مستقل برآمده از جنبش اعتراضی ضد دولتی که در اواخر سال 2019 شکل گرفته بود نیز موفق به تصاحب چند کرسی در پارلمان عراق شدند.
شایان ذکر است که جنین هنیس پلاسخارت، نماینده سازمان ملل متحد در عراق، با ستایش از انتخابات پارلمانی این کشور، آن را «عموما مسالمتآمیز» با مدیریت و سازماندهی خوب توصیف کرده است.