در حالی که تقریبا مذاکرات سیاسی و فنی در وین برای احیای توافق هستهای برجام به پایان رسیده است و تصمیمگیری برای توافق یا عدم توافق درباره برنامه هستهای ایران به پایتختهای طرفهای مذاکرهکننده ارجاع شده، درخواست غافلگیرکننده تضمینهایی از سوی روسیه و چین همزمان با رویارویی غرب با مسکو در پی تهاجم پوتین به اوکراین، بر پایان این مذاکرات سایه افکنده و آن را دچار سرنوشتی مبهم و نامعلوم کرده است.
در همین راستا انریکه مورا، هماهنگ کننده اروپایی مذاکرات وین دوشنبه 7 مارس ضمن اعلام این که هیات مذاکرهکننده ایرانی دوشنبه برای تصمیمگیری سیاسی وین را ترک میکند، افزود: «اجازه بدهید روشن کنم، دیگر هیچ گفتوگوی رسمی یا کارشناسی برگزار نخواهد شد. نوبت آن رسیده که تصمیمهای سیاسی ظرف چند روز آینده گرفته شود و مذاکرات هستهای پایان بپذیرد. هر چیز دیگری صدایی در حاشیه است.»
از سویی سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در تماس تلفنی با حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران مجددا تاکید کرد، «احیای برجام باید بدون تبعیض، به همه طرفها حقی برابر برای همکاری بدون مانع در همه زمینهها را بدهد.»
گفتوگوی تلفنی وزرای خارجه ایران و روسیه دوشنبه 7 مارس پیش از آن انجام شد که امیرعبداللهیان در مجلس حضور یافته و در نشستی با نمایندگان مجلس درباره آخرین تحولات مربوط با گفتوگوهای وین و همچنین تهاجم روسیه به اوکراین توضیح داد.
به گزارش «ایلنا»، وزیر خارجه ایران در این نشست ضمن تاکید بر استقبال جمهوری اسلامی ایران از نهایی کردن یک توافق خوب و قوی، افزود، ضمن ایستادگی در حفظ و رعایت خطوط قرمز، «اجازه نخواهیم داد هیچ عامل خارجی منافع ملی کشور را در مذاکرات وین برای لغو تحریمها، تحت تاثیر قرار دهد.»
پیشتر نیز سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، شنبه گفته بود کشورش خواهان تضمینی کتبی از جانب آمریکا است که تحریمهای غرب علیه روسیه تاثیری بر همکاریهای تجاری، فنی و نظامی مسکو با تهران نمیگذارد.
چین نیز در روزهای گذشته با اعلام درخواستی مشابه روسیه، خواستار تضمین آمریکا شده تا شرکتهای آن کشور نیز بهخاطر همکاری با ایران از تحریمهای واشینگتن مصون بمانند.
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، پیشتر خبرهای منتشر شده درباره احتمال خروج روسیه از برجام را «گمانهزنی رسانهای» عنوان کرد و گفت ایران منتظر دریافت جزئیات درخواست روسیه است.
در همین حال لوان جاگاریان، سفیر روسیه در ایران در اظهاراتی گفت، «سوء تفاهم شده است» و مسکو توضیحات لازم را از طریق منابع دیپلماتیک به تهران ارائه خواهد داد.
همزمان با واکنشها به اظهارات لاوروف، یک مقام دفتر ریاست جمهوری فرانسه دوشنبه به روسیه هشدار داد «مذاکرات هستهای با ایران را دستاویزی برای باجخواهی قرار ندهد.»
خبرگزاری «رویترز» به نقل از این مقام فرانسوی نوشت، روسیه باید ارزیابی کند که تا چه حد مسئله مذاکرات هستهای با ایران حائز اهمیت است. او گفت:« روسیه میخواهد شانس خود را امتحان کند و ایرانیها البته از این موضوع خرسند نیستند ولی بهصورت عمومی ابراز نمیکنند.» او افزود: «ما تلاش میکنیم راهی برای عبور از این موانع پیدا کنیم.»
در واکنش به اظهارات لاوروف، آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا نیز یکشنبه تلاش کرد تا موانع مذاکرات را کم اهمیت قلمداد کند و گفت: تحریمهای اعمال شده علیه روسیه در پی تهاجم پوتین به اوکراین هیچ ارتباطی با مذاکرات وین ندارد.