
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اعلام کرد که توافقنامه تجاری این اتحادیه با اسرائیل بهدلیل شرایط بحرانی در نوار غزه مورد بازبینی قرار خواهد گرفت.
کالاس روز سهشنبه 30 اردیبهشت در بروکسل گفت که بیشتر وزرای خارجه کشورهای عضو، با بررسی دوباره این توافقنامه موافقاند.
او وضعیت غزه را «فاجعهبار» توصیف کرد و تاکید داشت که «ورود کمکهای انسانی، گرچه قابلتوجه است، اما کافی نیست. کمکرسانی باید بیوقفه، سریع و در سطحی گسترده انجام شود.»
ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، نیز در پارلمان این کشور گفت که 17 کشور عضو اتحادیه اروپا از این تصمیم پشتیبانی کردهاند.
کالاس همچنین خبر داد که پیشنویس تحریمهایی علیه برخی از شهرکنشینان اسرائیلی بهدلیل اقدامات خشونتبارشان آماده شده، اما تصویب نهایی آن بهدلیل مخالفت یکی از کشورهای عضو هنوز متوقف مانده است. او از ذکر نام این کشور خودداری کرد.
پیشتر، بریتانیا نیز مذاکرات تجاری خود با اسرائیل را به حالت تعلیق درآورده بود. دولت بریتانیا اعلام کرد که این تصمیم در واکنش به گسترش عملیات نظامی اسرائیل در غزه گرفته شده و در همین چارچوب، سفیر اسرائیل در لندن، تسیپی حوتوفلی، احضار شده است.کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در سخنانی پس از این نشست گفت که اکثریت قاطع وزیران امور خارجه از بازنگری در «توافقنامه همبستگی» با اسرائیل حمایت کردهاند. به گفته او، هدف این بازنگری ارزیابی پایبندی اسرائیل به بند مربوط به حقوق بشر در این توافقنامه است.
بر اساس گزارش دیپلماتهای اروپایی، ۱۷ کشور از مجموع ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا از این تصمیم حمایت کردهاند. پیشنهاد اولیه این بازنگری از سوی کاسپار فلدکامپ، وزیر امور خارجه هلند، مطرح شده است.فلدکامپ در نامهای رسمی ضمن اشاره به وخامت اوضاع انسانی در غزه، از سیاستهای دولت اسرائیل بهدلیل «تشدید شرایط بحرانی» انتقاد کرده است.
او همچنین نسبت به اظهارات برخی مقامات کابینه اسرائیل مبنی بر احتمال «اشغال مجدد بخشهایی از غزه، سوریه و لبنان» و همچنین وخامت اوضاع در کرانه باختری ابراز نگرانی کرده است.
کالاس با اشاره به وضعیت فعلی غزه گفت: «شرایط در غزه فاجعهبار است. کمکهایی که اسرائیل اجازه ورودشان را داده، البته اقدام مثبتی است، اما در حد قطرهای در برابر دریاست. کمکرسانی باید فوری، بدون مانع و در مقیاسی گسترده انجام شود.»اسرائیل با ابراز نارضایتی از تصمیم اتحادیه اروپا، موضع خود را چنین بیان کرده است: «فشار واقعی باید بر حماس وارد شود، نه بر اسرائیل.»
این بیانیه از سوی وزارت امور خارجه اسرائیل صادر و در آن تاکید شده که اقدامات نظامی اسرائیل در غزه، با هدف مقابله با تهدیدهای امنیتی ناشی از گروه حماس انجام میشود؛ گروهی که مسئول حملات تروریستی ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اسرائیل معرفی شده است.
توافقنامه همکاری اتحادیه اروپا و اسرائیل که از سال ۲۰۰۰ اجرایی شده، تصریح دارد که روابط دوجانبه باید بر پایه «احترام به حقوق بشر و اصول دموکراتیک» باشد؛ اصولی که راهنمای سیاست داخلی و خارجی طرفین محسوب میشود.
وزیر امور خارجه هلند بازنگری در این توافقنامه را «پیامی قوی و مهم» توصیف کرده و کشورهای فرانسه و ایرلند نیز از این موضع حمایت کردهاند. با این حال، برخی از اعضای اتحادیه اروپا، از جمله جمهوری چک، ترجیح دادهاند که گفتوگو با اسرائیل در قالب همین توافقنامه ادامه یابد و راههای دیپلماتیک دنبال شود.
کالاس همچنین اعلام کرد که تحریمهایی علیه شهرکنشینان خشونتطلب اسرائیلی آماده شده، اما بهدلیل مخالفت یکی از کشورهای عضو هنوز اجرایی نشده است. طبق گفته دیپلماتها، کشور مخالف این اقدام مجارستان است.
این تحولات در حالی رخ میدهد که فشارهای بینالمللی بر اسرائیل بهدلیل محدود شدن ارسال کمکهای بشردوستانه و ادامه عملیات نظامی در غزه بهشدت افزایش یافته است.
پیش از این، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرده بود که قصد دارد «کنترل کامل نوار غزه را به دست بگیرد» و در عین حال، ارسال کمکهای بشردوستانه به این منطقه را از سر بگیرد. او هشدار داده بود که وقوع قحطی گسترده در غزه، «خط قرمزی» است که ممکن است باعث شود آمریکا به حمایت خود از اسرائیل پایان دهد.در همین حال، سازمان ملل اعلام کرد که با وجود ورود بخشی از کمکها از طریق گذرگاه کرم ابوسالم، هنوز هیچگونه توزیعی در داخل غزه انجام نشده است.
استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان، گفت که یکی از تیمهای امدادی برای ساعتها منتظر مجوز ورود به منطقه بود اما در نهایت موفق به انتقال مواد غذایی به انبارهای سازمان نشد.
پس از یازده هفته محاصره کامل، اسرائیل روز دوشنبه با ورود محدود کمکها به غزه موافقت کرد.
رهبران فرانسه، بریتانیا و کانادا نیز در بیانیهای مشترک هشدار دادند که در صورت ادامه عملیات نظامی اسرائیل و جلوگیری از ورود کمکها، دست به اقدامات عملی خواهند زد. آنها سیاستهای دولت بنیامین نتانیاهو در اعمال گرسنگی بر آوارگان فلسطینی در غزه را «غیر قابل قبول» خواندند.