چهار کشور سعودی، مصر، امارات و بحرین شامگاه سهشنبه با صدور بیانیه مشترکی تاکید کردند که توافقنامه امضا شده از سوی واشینگتن و دوحه در پاسخ به خواستههای این چهار کشور صورت گرفته اما کشورهایی که قطر را بایکوت کردهاند که امضای این یاداشت “گامی غیر کافی است و آن را زیر نظر خواهند داشت”.
چهار کشور یادشده تاکید کردند که “فعالیتهای دوحه در حمایت از تروریسم باید کاملا متوقف شود” و افزودند که “بدون مقررات قاطع نمیتوان به تعهدات دوحه اطمینان کرد”، زیرا “قطر همواره قراردها و تعهدات خود را نقض کرده است”.
بیانیه مشترک چهار کشور در ادامه یادآوری کرد که “اقدامات کنونی علیه قطر تا اجرای همه خواستهها پابرجا خواهد ماند”، زیرا این اقدامات در واکنش به حمایت قطر از تروریسم و تامین مالی آن اتخاذ شده است.
چهار کشور سعودی، مصر، امارات و بحرین در بیانیه خود خاطرنشان کردند “خواستههای ما از قطر عادلانه و مشروع است”.
چهار کشور ضمن قدردانی از تلاشهای واشینگتن جهت مبارزه با تروریسم و منابع مالی آن تاکید کردند که “اجلاس سران اسلامی-آمریکای موضعی قاطع را در مواجهه با تروریسم رقم زد”.
عربستان و متحدانش که ماه پیش با قطر قطع رابطه کردند، در پی امضای تفاهمنامه آمریکا و دوحه برای مقابله با منابع مالی تروریسم، بیانیهای صادر کرده و گفتهاند «اقدامات و تلاشهای ایالات متحده را ارج مینهند»، اما «این گام کافی نیست».
روز سهشنبه ۲۰ تیر ماه، وزیر خارجه آمریکا، در جریان دیدار از قطر،یادداشت تفاهمی را با دولت آن امضا کرد، که هدف از آن «تشدید مبارزه با تروریسم» عنوان شدهاست. سفر رکس تیلرسون به غرب آسیا برای کمک به کاهش تنش بین دوحه، و عربستان، مصر، امارات و بحرین صورت گرفتهاست.
بنا بر بیانیهای که خبرگزاری رسمی عربستان منتشر کرده «چهار کشور، تلاشهای ایالات متحده برای مبارزه با تروریسم، مقابله با تامین منابع مالی آن و اتحاد قوی ناشی از نشست عربی-اسلامی-آمریکایی را… ارج مینهند». در ادامه آمده است «امضای تفاهمنامه مقابله با تامین منابع مالی تروریسم بین ایالات متحده و مقامهای قطر، نتیجه فشارهای مکرر و خواستههای ما طی سالهای گذشتهاست» اما «تاکید داریم که این گامها کافی نیست و چهار کشور از نزدیک جدیت مقامها[ی دوحه] در مبارزه علیه هرشکل از تامین منابع مالی تروریسم، حمایت و پشتیبانی از آن را، زیر نظر خواهند داشت».
در بیانیه منتشرشده در خبرگزاری رسمی عربستان سعودی، قطر متهم شدهاست که پیش از این نیز توافقنامهها و پیمانهای امضاشده را «زیر پاگذاشته است».
عربستان، امارات، مصر و بحرین، در این بیانیه گفتهاند به «اقدامات فعلی خود» علیه دوحه تا زمانی که خواستههایشان بهطور کامل برآورده نشود، ادامه خواهند داد. بنا بر بیانیه منتشر شده، هدف از این خواستهها «ایجاد ضمانت جهت مقابله با تروریسم، ایجاد ثبات و امنیت در منطقه» است.
چهار کشور عربی و چند دولت دیگر، بیشتر از یک ماه پیش، روابط خود را با قطر، بهدلیل آنچه حمایت آن کشور از «تروریسم» و «اخلال در امنیت و ثبات» کشورهای خود و منطقه نامیدهاند، قطع کردند. دوحه این اتهامها را رد کرده و عربستان، امارات و دیگر کشورها را به تلاش برای دخالت در امور داخلی خود و نادیدهگرفتن حق حاکمیت ملیاش، متهم کردهاست.
ریاض و متحدانش، چندی پس از قطع رابطه، فهرستی از خواستههای خود را برای قطر فرستادند که در میان آنها مواردی مانند کاهش روابط با ایران و بستن دفاتر دیپلماتیک آن در قطر، پایان دادن به فعالیت شبکه الجزیره و دیگر رسانههای مورد حمایت دوحه، و یا برچیدن پایگاه نظامی ترکیه قرار دارند. قطر این شرایط را رد کردهاست. دولتهای عربی نیز تهدید کردهاند دست به اقدامات بیشتری علیه دوحه میزنند.
قطع روابط چهار کشور و قطر باعث شده تا وزارت خارجه ایالات متحده، کشوری که با هر پنچ دولت رابطه نزدیک نظامی، سیاسی و اقتصادی دارد، برای میانجیگری و جلوگیری از افزایش تنشها دست به اقداماتی بزند. سفر تیلرسون به غرب آسیا نیز در راستای همین اقدامات بهشمار میرود.
قطر دومین مقصدِ وزیر خارجه آمریکا، در سفر به منطقه بود؛ جایی که دو طرف یادداشت تفاهم مربوط به «اقدامات آینده حکومت قطر برای تقویت مبارزه با تروریسم و برخورد فعال با شبکهها و منابع مالی تروریسم» را امضا کردند. رکس تیلرسون، پس از قطر، به عربستان سعودی میرود.