یک درس و ۳ نکته درباره‌ی بنگلادش :ساسان آقایی

ذوق‌زدگی از سرنگونی شیخ حسینه در بنگلادش، ممکن است ما را دچار خطای برداشتی کند، به ویژه که دولتش، در یک ماه گذشته دست به سرکوب و قطع اینترنت زد و موقعیت ضعیفی در افکارعمومی جهان یافت اما؛

1️⃣ در این‌جا یک نتیجه‌گیری هزاربار تکرارشونده داریم…

‏خیزش‌ها را شجاعت مردم آغاز می‌کند و تصمیم ارتش (قوای مسلح) آن را پایان می‌دهد. شجاعت مردم، عامل پیروزی یا شکست در خیزش‌ها نیست بلکه تعیین کننده‌ترین عامل، قدرت اسلحه است که کدامین سمت را نشانه می‌رود. دو ماه مقاومت ملی بنگلادش، نخست‌وزیر این کشور را از جایش تکان نداد اما …
‏یک اولتیماتوم ۴۵ دقیقه‌ای ارتش کارش را ساخت
2️⃣ نخست‌وزیر حسینه، رهبر مقتدری بود که با آغاز یک اصلاحات اقتصادی دست‌راستی، در یک دهه‌ی اخیر پیش‌رفت چشمگیری را رقم زده. تقریبن تمامی شاخص‌های اقتصادی بنگلادش در یک دهه‌ی اخیر، بهبود قابل‌توجهی را نشان می‌دهد.

‏پیش‌رفت اقتصادی بنگلادش پس از اصلاحات اقتصادی خانم نخست‌وزیر، سبب کاهش چشمگیر فقر و توسعه‌ی اقتصادی برجسته‌ای در بنگلادش شده بود
3️⃣ رهبر مقتدر بنگلادش، از جدی‌ترین دشمنان پاکستان و دختر بنیان‌گذار این کشور بود که جنگ آزادی علیه پاکستان را رهبری کرد. اعتراض‌های اخیر نیز ‏با شورش نسل جدید علیه سهمیه‌ی استخدام بازماندگان جنگ علیه پاکستان آغاز شد. بی‌شک پاکستان (به عنوان یک دشمن ایدئولوژیک ایرانِ ملی) امروز از کنار رفتن او خشنود است
4️⃣ هرگونه دگرگونی سیاسی در کشورهای شبه‌جزیره‌ی هند را باید از دید نبرد شرقی و جهانی هند و چین ارزیابی کرد.
‏دولت حسینه، مورد پشتیبانی قدرتمند هند قرار داشت و ممکن است سرنگون شدن او، مانند روی‌دادهای سال ۲۰۰۸ نپال (در اپیزود ۶۳م مدبویز، توضیح داده‌ام)، به گسترش نفوذ “خطرناک” چین در بنگلادش کمک کند. احتمالن حرکت امروز ارتش این کشور، با چراغ سبز هنوز رخ داده و باید امید داشت که ‏بنگلادش، زمین بازی هند باقی بماند. اگر نتیجه‌ی کنار رفتن شیخ حسینه، به یک رای‌گیری پوپولیستیِ آلوده به پول چینی بی‌انجامد، بنگلادش تازه در مسیر اشتباه و پرخسارتی افتاده است

‏یک پی‌نوشت جهت جلوگیری از سوءبرداشت:
من موضع بدبینانه یا خوش‌بینانه نسبت به روی‌دادهای بنگلادش ندارم. به نظرم باید منتظر بود و سمت و سوی آینده آن را دید. چیزی که روشن است، تداوم‌ مسیر اقتصادی دولت حسینه و نزدیکی به هند برای بنگلادش و آینده‌اش مهم و بهتر از افتادن به ‎تله چینی است.

همین خانم شیخه حسینه که امروز مجبور شد از بنگلادش فرار کند سال ۱۹۸۱ نماد آزادیخواهی کشورش بود. قبلش در ۱۹۷۵ پدر و همه اعضای خانواده‌اش را کشتند، فقط او و خواهرش زنده ماندند. چرا به این روز افتاد؟ دهها سال ناپیوسته و ۱۵ سال پیوسته در رأس قدرت بود و دچار عادات و آداب استبداد شد.